En anlayamadığım şu; Hatay’ın tarih boyunca korkunç depremlerin merkezi olduğunu bile bile hesapsız, kitapsız, plansız, projesiz inşaat ve iskâna göz yumulmuş olması. Örnek, 29 Mayıs 526’da, yani yaklaşık 1500 yıl önceki Antakya Depremi, çok geniş bir alanda en az 260 bin can almış. Bilim adamlarına göre, Hatay, Lut Gölü Fayı ile Doğu Anadolu Fayının birleştiği yer.
Bölgemizi yıkıp-döken Antakya Merkezli Büyük Depremler Listesini pek çok kaynaktan yararlanarak şöyle çıkarmıştım:
(E: enlem, B: boylam)
- YIL: İ.Ö 69 Aldığı can sayısı 17.000, (E36.25 B36.10), Şiddeti 9,
- YIL: 245 Aldığı can sayısı bilinmiyor, (E36.25 B36.10), Şiddeti 10,
- YIL:341 (E36.23 B36.1), yıkıcı deprem, kurban sayısı bilinmiyor.
- YIL: 396 (E36.23 B36.1), yıkıcı deprem, kurban sayısı bilinmiyor.
- TARİH:14.09.458 (E36.25 B36.10), Şiddeti 9, kurban sayısı bilinmiyor.
- YIL: 500 (E36.12) B35.9 Samandağ),
- TARİH:10.09.506 (E36.25 B36.10 Samandağ), Şiddeti 9,
- TARİH: 29.05.526 (E36.25 B36.10 Samandağ), Şiddeti 9, aldığı can sayısı en az 250 bin olarak belirtiliyor.
- TARİH: 29.11.529 (E36.25 B36.10), Şiddeti 9, kurban sayısı bilinmiyor.
- TARİH: 30.09.587 (E36.25 B36.10), Şiddeti 9, Kurban sayısı bilinmiyor.
- YIL: 650-660 Aldığı can sayısı 250.000 Şiddeti (?) Antakya, Lazkiye, Misis ve Anavarza, Tarsus ve çevresinde büyük zarar ve can kaybına neden olmuş.
- YILLAR: 835-892: Sürekli depremler dönemi (859 yılında Antakya, Lazkiye, Şiddeti 9, ve 867 yılında Antakya, Şiddeti 9).
- TARİH: 10.08.1114 Aldığı can sayısı bilinmiyor (E36.50 B35.50), Şiddeti 9, Ceyhan, Antakya, Maraş
- YIL: 1822 Aldığı can sayısı 22.000 (E36.40 B36.20 İskenderun)i
- TARİH: 02.04.1872 Aldığı can sayısı bilinmiyor (E36.25 B36.10 Samandağ), Şiddeti 9.
Listede sadece çok geniş alanlarda korkunç sayılabilecek yıkıma yol açan depremler olduğunu dikkate alırsak, Hatay’da iskân ve inşaat konularının ne denli özen gerektirdiği ortada…
BELEDİYE 4 YILDIR CEVAP ALAMAMIŞ
Maraş Depremlerinden sadece 3-5 gün önce Antakya Belediye Başkanı bir televizyon programına konuk olmuştu. Moderatör Kadın “Antakya bir depreme hazır mı?” diye sordu. Başkan, hiddet ve üzüntü karışımı ifadeyle, “Hayır!.. Hazır değil!” dedikten sonra dert yandı. Dediğine göre, güvenli bir alanda yepyeni iskân çalışması için Ankara’ya yıllardır başvuruyormuş. Dört yıldır tek bir cevap bile alamamışlar. İnanılır gibi değil!..
SON FACİAYI ASIL BÜYÜTEN NEDİR?
Felâket yönetiminin de ayrıca bir felâket olduğunu söyleyen o kadar çok ki, benim yorum yapmama gerek kalmıyor. Günler sonra bile televizyonda “Bize günlerdir gelen giden yok. Göçük altında canlı yakınlarımız var. Kimse yardımcı olmadı” diyenlerin sayısı az değildi. Acı üstüne acıyı yazmak zor. Belki zamanı da değil. Fakat tarih derinliğindeki kayıtları dikkate alarak şu kadarını söyleyebilirim: Tarihiyle gözden kaçırmışlar Hatay’ı, İşlemişler bu korkunç hatayı.
CUMAYA: TARİHTEN BU YANA ADANA DEPREMLERİ
