Konuyu barınma hakkı ve süregelen konut politikalarının bağlamından koparan bu tamlama, İklim Krizi ya da Trafik Canavarında olduğu gibi, olguyu normalleştirme, teknik ve ekonomik abğlama çekerek insansızlaştırma; faili maktulu saklama tehlikesin beraberinde getiriyor.
Yeni güne uyanan bordrolu çalışanlar, o günün ve ayın yarısında tüm emeklerini kira ödemek için verir.
Serbest piyasa ekonomisinde kiralar yükselip ödenemez hale gelince de haliyle Büyük Kira Göçü Başlar…
Doğal ve zorunlu algılanmasının yanı sıra soyut bir kavram olarak Kira’yla tanımlanan sorun; ekonomist, emlakçı, konut üreticileri ve bürokratlar tarafından Pazar dinamikleri ile açıklanmaya girişildiğinde; dünya çapındaki enflasyon, inşaat maliyetlerinin artması, konut arzının talepleri karşılayamaması, yabancılara konut satışı neden olarak sunuluyor.
Piyasanın görünmez elinin yükselttiği kiraları düzenlemek üzere çözümlerde bu piyasacı paradiğma içinde veriliyor, Konut Yapmak, Yetişkin Yurtları Yapmak, Daha çok Konut Yapmak, Kamu Arazisine de Konut Yapmak, Hep Konut Yapmak, Düşük Faizli Konut Kredisi Vermek, Yabancılara Konut Satışını Yasaklamak.
Üniversite öğrencilerinin fahiş kiralar, yetersiz yurtlar ve burslara tepki olarak hak temelli örgütlenmeleri Barınamıyoruz Hareketi temel bir insan hakkının karışlanması konusunda bir talep bildiriyo.
Oysa Kira Göçü tanımlanmasında, ne kira ne de göç kelimesine sığmayan, öznesi veya nesnesi İnsan olan yüzbinlecre cümle yitip gitme tehlikesi taşıyor.
“Hemşireyim; Oturduğumuz kapıcı dairesinin kirası 3 bin TL’den 12 bin TL’ye çıkınca ev aramaya başladık. Bulabildiğim en uygun evden hastaneye gitmek toplu taşıma ile iki saatden uzun sürüyor.”
“Dört kişilik bir aileyiz. Bağcılar’da oturuyorduk. Ev sahibi kirayı 6 bin TL’ye yükseltti. Beylikdüzü’ne taşındık. Aldığımız maaş ancak kiraya yetiyor.”
“Kurtuluş’ta 30 yıldır oturdukları evden çıkan öğretmen emeklisi ve eşi şu an Silivri’de ev arıyorlar.”
“İkinci çocuğumuz 1 yaşına geldi. Oturudğumuz ev 2+1, 70 m2 ama şu an kıpırdayamıyoruz. Muhitimizde bu ev Yabancıya Kiralık ilanları ile dolu. 3+1 evler aşırı pahalı. İlanların çoğunda yerliler arayıp bizi rahatsız etmesin diye yazıyor.”
Barınme krizinin etkileri bu toplumu ayrıca geriyor!..
Göç edenler tarafından bakıldığında, yaşam alanının dışına taşınmanın taşınana emek-zaman maliyeti dışında politik sosyolojik ve siyasi etkileri de var.
Merkezden göç etmek zorunda kalanların kahir ekseriyetinin Yeni Yokusllar olarak da adlandırılabilecek, çoğu enflasyon altında ezilen Sabit Gelirliler, yani beyaz yakalı, Memur-Öğretmen, İşçi vb.bordrolu çalışanlar olduğunu söyleyebiliriz.
Emlak verilerini demoğrafik verilerle birliket işleme konusunda yetkin bir emlak sitesi olan Endeksa’nın Sunduğu Raporda, İstanbul’da ilçelere göre ev kirası ortalamalarına baktığımızda merkezdeki ilçelerin ortalama kiralarının asgari ücretin 2 ile 6 katı arasında değiştiğini görüyoruz.
Bu durumda emekli, asgari ücretli, Kredi Yurtlar Kredisi alan 3 öğrencinin tüm gelirlerini kiraya verseler dahi İstanbul’da kiralık ev bulabileceği ilçelerin sadece Sultanbeyli-Arnavutköy-Çatalca-Silivri olabileceğini tahmin ediyoruz!..
Asgari ücret 8.500 TL. Öğretmen maaşı ortalama 12-15 bin TL. Doktor maaşı 18-20 bin TL olduğu hesap edilirse maaşların 4/3’ü kiraya gideceğini tahmin etmek zor olmasa gerek…
Uygun kiralar için keselerine uygun yerlere göç eden bu insanların işyerlerine zamanında ulaşmak için trafikde geçirdiği vakitlerin artması hayatlarından çaldığı kadar, ülkedeki iş gücünün toplam verilerini de etkileyeceğini de hesap etmek gerekiyor!..
İşyerlerine yakın oturanların toplu taşımada geçirdiği vakit, yakıt, altyapı baskısı ve kamu hizmetlerine getirdiği yük, sürdürülebilinir kent ilkeleri açısından da sorundur.
Ayrıca işyerlerinde yakın oturanların kamu hizmetlerinden, imkanlardan, sosyal yaşamdan daha çok yararlanma olanağı bulabilirler.
İşyerlerine saatlerce toplu taşıma ile yol kat ederek uzakta oturanlar, yorgun, argın ve bitkin bir halde evine gittiğindeki vahameti düşünmek bile istemiyorum.
Ülkenin getirildiği durumu bir de Kira ve Kira-Göçü gözüyle değerlendirelim dedim.
