ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ermenilere göre İğtişaş’ın bu korkunç ikinci dalgasını Müslüman provokatörler kasıtlı olarak Ermenilere ait alanlara sızarak başlattılar. Müslümanlar da, ateş oradan açıldığına göre başlatanların Ermeni provokatörler olduğunu söyler… Acaba öyle mi? O kadar can yitirmiş, mal yitirmiş Ermeni, üstelik Düzenli Askerler kentteyken böyle bir hareketi başlatacak kadar enayi olabilir miydi? Ben, “Hayır!..” diyorum.
Gelelim karşı tarafa; Ermeniye göre daha çok kurban vermiş, malından, mülkünden olmuş, devlet kararına itaat etmeyi içselleştirmiş Müslümanlar, karşı tarafta modern silahların olduğunu bile bile hem de, ikinci dalgayı böylesine strateji isteyen planla başlatmış olabilir mi? Bana göre, buna da “Hayır!..”
Şimdi dönelim Mersin’e… İkinci dalgadan sadece bir ve iki gün önce, Mersin açıklarına İngiliz, Fransız ve Alman savaş gemilerinin gelip demir atmış olmaları tesadüf müdür? Bu gemiler acaba “Biraz narenciye kokusu alalım, Portakal Çiçeği Festivali yapalım” diye mi gelmişlerdir? Bana göre, bunun da karşılığı “Hayır!..”
Kesin kanıt yok, fakat olayları serinkanlı ve etraflıca inceleyip karşı görüşleri irdelediğinizde, provokasyonun, tıpkı birincisinde olduğu gibi üçüncü taraf’tan ya da taraflardan geldiğini söylemek hiç de boş bir iddia olmaz.
YANDI ADANA YANDI
İlk kalkışmadan kurtulan pek çok bina ve tarihi yapı da 24-27 Nisan günlerindeki korkunç olaylar sırasında mahvoldu. Anlaşılması güç olan bir noktaya parmak basmak, belki de, karanlıklara az da olsa ışık tutabilir…
Ermenilerin yoğun olduğu alanlardaki kiliselere Müslümanların girip de koca binayı harabeye çevirecek büyüklükte yangın çıkarmaları hiç de akla yakın gelmiyor. Halbuki kiliseler dakika farkıyla peş peşe ve birden bir büyüyen alevlere yanıyordu. Yangınlar o denli büyüktü ki, yakınlardaki ev ve işyerlerini de kısa sürede teslim alıyor, güzelim Adana her dakika hızla tarihe karışıyordu. Tabii bu arada binlerce Adanalı da durup dururken cansız yere serilmekteydi.
Olaylardan sonra yapılan tesbitlere göre İğtişaşla yitirilen ya da ciddi zarar gören önemli yapı ve yerler şöyleydi:
- 24 Kilise (Adana, Haçin yani Saimbeyli, Dörtyol ve Zeytun’da)
- 16 Okul
- 2323 Ev
- 24 Han
- 3 Otel
- 2 Fabrika
- 1429 Bağ Evi
- 253 Çiftlik
- 523 Dükkân
- 23 Değirmen.
MUŞEG NEREDE?
Tarihin en korkunç toplumlar arası çatışmalara gaza doymuş fitilleri hazırlayan Rahip Muşeg, birinci dalga öncesinden ve sanırım görevini lâyîkı ile yerine getirmiş olmanın huzuruyla (!), İngilizler tarafından kaçırılarak İskenderiye’ye götürülmüştü.
YARIN: ATEŞİN SICAK KÜLLERİNDE
