Tarih 5Ağustos 1920’ydi.. Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Çakmak ve milletvekilleri Pozantı’ya geldi, burayı il haline getirerek Pozantı Kongresi’ni yaptılar. Fransızlar bölgede Kasım 1920 sonlarında ağır yenilgiye uğratıldı. Fransa, TBMM hükümetini resmen tanıdı. Türk-Fransız barış anlaşması, 20 Ekim 1921’de Ankara’da yapıldı. Buna göre 5 Ocak 1922’de Fransızlar Çukurova’dan tamamen getirdikleri Ermenileri de beraberinde götürerek çekildi. Fransızlarla gidemeyen veya yerli olan Ermeniler de bölgeden kaçtı. Bunlardan 120 bini tekrar Suriye’ye, geriye kalanların 30 bini Kıbrıs veya İstanbul’a gitti. Düşmanlar geldikleri gibi gittiler, Adana, Adanalılara kaldı.. Şehirda zafer kutlanıyor, halk sokaklara taşıyor, eğlence yerleri hınca hınç doluyordu.. Adanalılar esaretten, özgürlüğe kavuşmanın mutluluğunu yaşıyordu.. Şehirde büyük fener alayları düzenleniyor, meşaleler ve camilerin kandilleri sokakları ışıklandırıyor, onbinlerce insanı coşturan askeri bando ve davullar ile Rum mahallelerinden geçilirken, kıymetli İzmirimiz için de gösteriler yapılıyordu. Bütün kahveler, gazinolar sabaha kadar açık kalıyor, çoğu gelirlerini orduya bırakıyordu.. Düşman kuvvetleri geldikleri gibi gidiyor, Adana esaretten özgürlüğe kavuşuyordu..
ATATÜRK POZANTI’DA HALKA SESLENDİ
Adana’ nın Sayın Müslümanları!
Siz Fransızlar tarafından insanlık haklarına ve adalet icaplarına tamamıyla aykırı olduğundan, mütareke namenin yırtılması üzerine, gözlerinizi bir taraftan İstanbul Hükümetinin faaliyet sahasına, diğer taraftan da, belki harekete gelir diye Garb’ ın insanlık ve adalet duygularına çevirerek, bir müddet sakin ve hareketsiz kalmıştınız. Bu halden cüret alan düşman bu sûkun ve tevekkülün altında saklanmış olan kahramanlık ve ve fedakarlık cevherini anlamayarak, cüret sınırını genişletip, kıymetli memleketimizi işgal etmiştir. Peygamberin esaret tanımayan dindar ümmetinin cihat ordularına öncü olma şerefiyle iftihar edensiz aziz Adanalı dindaşlarımız, kalplerinizde sönmez bir azim ve iman taşıyarak gözlerinizi eski amaçlarından çevirip, bir taraftan Peygamberimizin türbesi ile şehit mezarlarının; diğer taraftan da milletimizin iftihar edeceği harikalarla dolu tarihimizin işaret ve irşadına uydunuz. O andan itibaren Adana Müslümanları, bütün Anadolu için vatanseverlik örneği oldular. Düşmanların tecavüzlerine karşı, gerek maddeden, gerekse manen yıkılmaz, demir bir set olmak şerefini hakkıyla kazandılar. Düşmanların bizi tamamen yok etmek için besledikleri niyet ve haç’ ın düşmanlığı karşısında mübarek hilalin gerçek durumu, artık bütün vatandaşlarımız tarafından tamamıyla anlaşılmıştır.
Şeref ve istiklal davasında faydalanacağınız başarı araçlarının bereketli kaynağı sadece Anadolu değildir. Avrupa’nın bin bir türlü zulmüne ve haksızlıklarına uğrayarak esaret duygularını çeşitli acılarını çekmiş olan Mısır’daki, Hindistan’daki, Rusya’daki, Afrika’daki Müslüman kardeşlerimiz, gözlerini Allah’ın rahmet ve Merhamet eşiğine, ezici ve zalim kudretinin bütün şiddetiyle İslamiyet nurunu söndürmek için her türlü alçaklığı yapan ve tecavüzlerini, taarruzlarını Peygamberimizin kabrine kadar uzatmaya cüret eden düşmanlara çevirmiş ve bize bütün varlıklarıyla, maddi manevi yardıma karar vermiş bulunuyorlar. Fazla olarak, Rusya’ da insani ve yüksek gayeler etrafında toplanmış olan ve her milletin hakkına riayet etmeyi esas olarak kabul eden, günden güne yayılarak zulüm ve tahakküm alemini yıkmakta olan muazzam kuvvetler de bize azami yardımda bulunmayı vaat etmişlerdir.
Gerçek kuvvetini Allah’ın yardımından alan, şerefini, istiklâlini koruma uğrundaki bütün fedakârlık duygularını şan ve şeref dolu ecdadımızdan miras alan milletimizin, yakın zamanda, her türlü manası ile dini ve milli tarihine şanlı ve yeni sahifeler ekleyeceğine şüphe yoktur. Bu övünç sahifelerinde Adana ve havalisi Müslümanlarının en parlak yeri alacağı hususundaki genel ve kesin inanca tercüman olmakla duyduğum sevinç pek büyüktür. Tanrının milletimize lütfedeceği başarının yüksek tecellilerine mazhar olmasını Allah’tan diler, hepinize gerek Büyük Millet Meclisi, gerekse bütün İslam Alemi namına teşekkürlerimizi sunarız, Sayın Gaziler.
| 5 Ağustos 336(1920), Pozantı Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Kemal |
