Dünya’nın hayran olduğu Mustafa Kemal Atatürk bundan 99 yıl önce Adana’yı dördüncü kez onurlandırmıştı. Kentimize dokuz kez onur veren Atatürk’ün en kısa ziyaretiydi 13 Ocak1925 gezisi.
Osmanlı Devletini bitiren Mondros Mütarekesi’nden sonra Mustafa Kemal Paşa’nın ilk ziyaret ettiği yer Adana olmuştu. 30/31 Ekim 1918 gecesi kentimize gelmiş ve 10 Kasım’da ayrılmıştı. Vefatından önceki son ziyareti de, 24 Mayıs 1938’de yine Adana olmuştu.
İkinci gezisi, Kurtuluş Savaşı sürecinde, milislerimizin üt üste kazandığı zaferlerden hemen sonra Pozantı’ya oldu. 5 Ağustos 1920 günü gerçekleşen bu gezisinde Adana Vilâyeti kuruldu, yöneticiler belirlendi.
Kurtuluş’tan sonraki ilk gezisi, gerçekte üçüncü ziyareti, 15 Mart 1923’te gerçekleşti. İki yıl sonra, 15 Ocak 1925’te, yani 99 yıl önce dördüncü kez geldi.
GEZİYİ ANLATALIM
13 Ocak 1925 sabahı Konya’dan hareket etti. Tren Yenice’ye geldiğinde, başta Vali Hilmi Bey (Uran) olmak üzere kentin kanaat önderleri tarafından karşılandı. Saat 14.00’te Adana’ya ulaştılar. Bu gezisine Eşi Lâtife Hanım, Fahrettin Paşa (Altay), Bayındırlık Bakanı Fevzi Bey (Pirinççioğlu), refakat ediyordu.
İstasyonda, Belediye Başkanı Ali Münif Bey (Yeğenağa) tarafından karşılandı. Buradan doğru, Taşköprü başındaki Belediye Binasına gelindi. Mustafa Kemal Paşa belediye binasında bir süre dinlendi.
HEMŞERİMİZ OLDU
Aslında bu gezi 5 Ocak için düzenlenmişti. Hazırlanan Programa göre, Paşa 5 Ocak Bayramına katılacak ve o gün, Hemşerilik Beratı sunulacaktı. Davet kabul edilmiş, fakat Ankara’da gelişen koşullar programın uygulanmasını engellemişti.
Hemşerilik beratı 5 Ocak günü halk huzurunda imzalandı. Belge, 8 gün sonra Ulu Önder’e Belediye’de iken sunuldu. Artık resmen Adanalı da sayılıyordu Paşamız.
Buradan vilâyete gidildi. Vali Bey’den kentin genel koşulları hakkında bilgiler aldıktan sonra Türk Ocağını ziyaret etti. Yöneticileriyle kısa sohbetin ardından Halk Fırkası’na (Sonradan Cumhuriyet Halk Partisi) uğradı. Akşama kadar burada kaldı ve akşam istasyona giderken, “Birkaç gün içinde dönüp uzun kalacağım” dedi.
Paşa, geceyi, Misis’te, özel vagonunda geçirdi. Daha sonraları da birkaç kez Misis’te gecelemiştir. Bunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, değer verdiği Misis’ten, “Burası çok eski yeni bir kent” olarak bahsettiği biliniyor.
Tren Ceyhan ve Osmaniye’de durdu. Buralarda da geceye aldırış etmeden toplanmış halk kalabalığı tarafından coşkuyla karşılandı. Ertesi sabah Dörtyol’a geldiğinde, sevgi gösterisi yapan büyük bir topluluğun istasyon ve çevresini doldurduğu görüldü.
Karşılayıcıların başında Kaymakam Hafız Sadık Bey, Halk Fırkası Reisi Kara Hasan Paşa, Halk Fırkası Kâtibi Emin Hoca Bey ve daire müdürleri ile isim yapmış Ulusal Güç temsilcileri yer alıyordu.
Paşa, 16 Aralık akşamı Dörtyol’dan ayrıldı ve 17 Ocak günü tekrar Adana’ya geldi. Bu beşinci gezisini de, kısmet olursa, 17 Ocak günü sunalım.
