(HABER MERKEZİ)- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “İstatistiklerle Yaşlılar, 2024” araştırmasının sonuçlarını paylaştı. Verilere göre, 65 yaş ve üzeri nüfus, 2019’da 7 milyon 550 bin 727 kişi iken, son beş yıl içinde yüzde 20,7 artarak 2024 yılında 9 milyon 112 bin 298 kişiye çıktı. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2019’da yüzde 9,1 iken, 2024’te yüzde 10,6 oldu. Yaşlı nüfusun yüzde 44,6’sı erkek, yüzde 55,4’ü ise kadınlardan oluşuyor. Nüfus projeksiyonlarına göre, mevcut demografik yapının devam edeceği varsayımıyla yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,5, 2040’ta yüzde 17,9, 2060’ta yüzde 27,0, 2080’de yüzde 33,4 ve 2100 yılında ise yüzde 33,6’ya ulaşacağı öngörülüyor.
DOĞURGANLIKTA HIZLI DÜŞÜŞ
Doğurganlık oranlarındaki hızlı düşüş eğiliminin devam etmesi beklenen düşük senaryoya göre, yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,5, 2040’ta yüzde 18,2, 2060’ta yüzde 28,8, 2080’de yüzde 38,5 ve 2100’de ise yüzde 42,8’e ulaşacağı tahmin ediliyor. Diğer yandan, doğurganlık artışı sağlayan tedbirlerin etkili olacağı varsayılan yüksek senaryoya göre, yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,4, 2040’ta yüzde 17,5, 2060’ta yüzde 25,5, 2080’de yüzde 29,8 ve 2100’de yüzde 28,2 olması bekleniyor.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAŞ YAPISI DEĞİŞİYOR
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0’ı geçmesi, nüfusun yaşlanmakta olduğunun bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarındaki nüfusa kıyasla daha hızlı bir artış gösterdi. Küresel yaşlanma süreci olarak tanımlanan “demografik dönüşüm” içinde yer alan Türkiye’de, doğurganlık ve ölümlülük oranlarının düşmesi ve sağlık alanındaki gelişmeler, yaşam standardı ve doğuşta beklenen yaşam süresindeki artışla birlikte nüfusun yaş yapısının dönüşümünü sağladı. Çocuk ve genç nüfusun oranı azalırken, yaşlıların nüfus içindeki oranı artmaya devam etti. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfusa sahip ülkelerle kıyaslandığında hala genç bir nüfusa sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak önemli bir seviyeye ulaştı.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN ORTANCA YAŞI YÜKSELDİ
Yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar sıralanan nüfusun ortasında yer alan kişinin yaşı olarak tanımlanan ve nüfusun yaşlanmasıyla ilgili bilgi veren “ortanca yaş”, 2019’da 32,4 iken 2024’te 34,4’e yükseldi. Ortanca yaş, erkeklerde 33,7, kadınlarda ise 35,2 oldu.
Demografik projeksiyonlara göre, mevcut yapı devam ederse, ortanca yaşın 2030’da 37,1, 2040’ta 41,4, 2060’ta 48,0, 2080’de 51,5 ve 2100’de 52,2 olması bekleniyor.
YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI 2024’TE YÜZDE 15,5 OLDU
Çalışma çağındaki 100 kişiye düşen yaşlı sayısını gösteren yaşlı bağımlılık oranı, 2019’da yüzde 13,4 iken 2024’te yüzde 15,5’e yükseldi. Projeksiyonlara göre, bu oran 2030’da yüzde 19,5, 2040’ta yüzde 26,5, 2060’ta yüzde 45,5, 2080’de yüzde 61,9 ve 2100’de yüzde 61,6 olacak.
Birleşmiş Milletler’in dünya nüfusu tahminlerine göre, 2024 yılı itibarıyla dünya nüfusunun 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişi, yaşlı nüfusun ise 833 milyon 480 bin 764 kişi olduğu öngörülüyor. Bu tahminlere göre, dünya nüfusunun yüzde 10,2’si yaşlı nüfustan oluşuyor. Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu üç ülke ise sırasıyla Monako (%36,2), Japonya (%29,8) ve İtalya (%24,6) olarak belirtildi. Türkiye, 194 ülke arasında 75. sırada yer aldı.
SİNOP YAŞLI NÜFUS ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2024’te yüzde 20,8 ile Sinop oldu. Sinop’u, yüzde 20,2 ile Kastamonu ve yüzde 19,1 ile Giresun takip etti. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise yüzde 3,7 ile Şırnak olup, bunu yüzde 4,3 ile Hakkari ve yüzde 4,4 ile Şanlıurfa izledi.
1 MİLYON 750 BİN 900 YAŞLI TEK BAŞINA YAŞIYOR
En az bir yaşlı ferdin bulunduğu 6 milyon 726 bin 583 hanenin 1 milyon 750 bin 900’ü, tek başına yaşayan yaşlı fertlerden oluşuyor. Bu hanelerin yüzde 74,0’ını yaşlı kadınlar, yüzde 26,0’ını ise yaşlı erkekler oluşturuyor.
YOKSULLUK VEYA SOSYAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA OLAN YAŞLILAR
Yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerine göre, 2024’te toplam nüfusun yüzde 29,3’ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındayken, yaşlı nüfusun bu orandaki payı yüzde 23,3 olarak hesaplandı. Cinsiyet açısından incelendiğinde, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındaki yaşlı erkek oranı yüzde 22,3, yaşlı kadın oranı ise yüzde 24,2 olarak belirlendi.
YAŞLI NÜFUSUN İŞGÜCÜNE KATILIM ORANI ARTIŞ GÖSTERDİ
İşgücü istatistiklerine göre, 2019’da 15 yaş ve üzerindeki nüfusun işgücüne katılma oranı yüzde 53,0 iken, 2023’te bu oran yüzde 53,3’e çıktı. Yaşlı nüfusun iş gücüne katılım oranı ise 2019’da yüzde 12,0, 2023’te ise yüzde 12,2 oldu. Yaşlı erkeklerin işgücüne katılım oranı 2023’te yüzde 20,0, yaşlı kadınlarınki ise yüzde 6,1 olarak kaydedildi. Yaşlı nüfusun işsizlik oranı 2019’da yüzde 3,1, 2023’te ise yüzde 2,7 oldu. İşgücü istatistiklerine göre, 2023’te yaşlı nüfusun yüzde 57,7’si tarım sektöründe, yüzde 32,1’i hizmetler sektöründe, yüzde 7,3’ü sanayi sektöründe ve yüzde 2,8’i inşaat sektöründe istihdam ediliyordu.
