Uluslararası Af Örgütü, keyfi olarak tutuklanan insan hakları savunucusu Enes Hocaoğulları’nın serbest bırakılması için bir acil eylem başlattı. Ankara Cumhuriyet Başsavcısı’na hitaben kaleme alınmış bir dilekçe imzaya açıldı.
Uluslararası Af Örgütü, yurtdışında yaptığı konuşma nedeniyle “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlarından tutuklu yargılanan, insan hakları savunucusu Enes Hocaoğulları için, Ankara Cumhuriyet Başsavcısı’na hitaben yazılmış bir dilekçeyi imzaya açtı. Uluslararası Af Örgütü’nden yapılan açıklamada, yetkililere, Enes Hocaoğulları’nın derhal ve koşulsuz serbest bırakılması çağrısı yapılırken, “Hiç kimse, ifade özgürlüğü hakkını barışçıl bir şekilde kullandığı ve insan hakları ihlallerine karşı çıktığı için yargılanmamalıdır” ifadelerine yer verildi.
İfade özgürlüğünü kullandığı için iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası isteniyor
23 yaşındaki insan hakları savunucusu ve LGBTİ+ hakları aktivisti Enes Hocaoğulları, şubatta, Strazburg’da düzenlenecek Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’nin 48’inci oturumuna Türkiye’yi temsilen katılmak üzere gençlik delegesi olarak seçildi. 27 Mart’taki konuşmasında, bir önceki hafta İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve tutuklanmasının ardından düzenlenen kitlesel protestolara yönelik baskılardan söz etti. Uluslararası Af Örgütü’nün de aralarında bulunduğu insan hakları örgütleri, bu protestolar sırasında polisin aşırı güç kullanımı, barışçıl protestoculara karşı hukuka aykırı olarak az öldürücü silah kullanımı ve gözaltında cinsel şiddet tehditleri de dahil ciddi insan hakları ihlallerini belgelemişti. Hocaoğulları 5 Ağustos’ta Ankara Esenboğa Havalimanı’nda gözaltına alındı ve tutuklandı. TCK’nın 217/A Maddesi uyarınca bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngören “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” ile suçlanıyor. Ayrıca TCK’nın aynı cezayı öngören 216/1 Maddesi uyarınca “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” gibi temelsiz bir suçlamayla da karşı karşıya. Her iki suçtan da hüküm giymesi halinde, Hocaoğulları yalnızca ifade özgürlüğü hakkını kullandığı için iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasına mahkum edilebilir.
TCK’nın 217/A Maddesi kaldırılmalı
Hakkındaki iddianame, konuşmasında geçen “İlk günden beri oradayım, polis güçleri üzerimizde orantısız güç uyguladığında; biber gazı, plastik mermi, tazyikli su ile arkadaşlarım gözaltına alınıp çıplak aramalara maruz kaldığında oradaydım” ve “Geçen hafta sokaklarda demokrasi için savaşıyordum. (…) Gençlik artık yeter diyor, biz yeter diyoruz ve özgürlüklerimizi geri almak için sokağa çıkmaya hazırız” cümlelerine atıfta bulunuyor. Bu cümleler iddianamede, “tepkiye neden olduğu ve sosyal medya uygulamalarından Emniyet Genel Müdürlüğü ve Adalet Bakanlığı etiketi ile paylaşıldığı” gerekçesiyle yöneltilen suçlamalara kanıt olarak sunuluyor. TCK’nın 217/A Maddesi 2022’de yürürlüğe girdiğinden beri aşırı geniş ve muğlak ifadeleriyle ve özellikle gazetecileri hedef alan keyfi kullanımıyla, Türkiye’nin ifade özgürlüğü hakkını koruma konusundaki insan hakları yükümlülüğüyle bağdaşmıyor. Ayrıca TCK’nın 216/1 Maddesi aşırı geniş bir biçimde tanımlanıyor ve uluslararası hukukta var olan, ifade özgürlüğü hakkına yönelik izin verilebilir sınırlamalardan çok daha kapsamlı. Uluslararası Af Örgütü, Türkiye’yi 217/A Maddesi’ni kaldırmaya ve dezenformasyonla mücadele amacı taşıyanlar da dahil, ifade özgürlüğü hakkını düzenleyen tüm yasaların Türkiye’nin uluslararası hukuk yükümlülüklerine uygun hale getirilmesini sağlamaya çağırıyor. Ayrıca uzun yıllardır, 216/1 Maddesi’nin uluslararası insan hakları standartlarındaki gereklilikler doğrultusunda değiştirilerek, yalnızca şiddet veya ayrımcılık kapsamına giren nefret savunuculuğunu yasaklamak için kullanılmasını sağlama çağrısı yapıyor. (BÜLTEN)
