Kasım ayı boyunca süren indirim kampanyalarının ardından pek çok kişinin gardırobu yeniden doldu. Etiketi hâlâ üzerinde duran, hatta henüz paketi bile açılmamış giysiler bu dönemlerde sıkça karşılaşılan bir tabloya dönüşüyor. Moda ve sürdürülebilirlik alanında yaptığı akademik çalışmalarla tanınan Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, bu yoğun alışveriş döneminin ardından her bireyin kendine kritik bir soruyu sorması gerektiğini belirtiyor: “Gerçekten ihtiyacım olanı mı aldım, yoksa indirim psikolojisine mi kapıldım?”
HABER: GÜLESER KELEŞ
Kasım ayının cazip indirimleri geride kalırken, ülke genelinde binlerce evde benzer bir sahne yaşanıyor: Etiketleri çıkarılmamış bluzlar, hiç kullanılmamış pantolonlar, “Fırsat bu fırsat” duygusuyla sepete eklenen ama kombinlenmesi henüz hayal edilen onlarca parça. Moda ve sürdürülebilirlik uzmanı Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, bu dönemin tam da tüketim alışkanlıklarını yeniden değerlendirmek için en doğru zaman olduğunu söyledi.
Yapılan akademik araştırmalar, insanların gardıroplarındaki giysilerin yalnızca %20’sini aktif olarak kullandığını ortaya koyuyor. Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, özellikle Kasım indirimlerinden alınan ürünlerin “bir gün giyerim” düşüncesiyle dolabın derinliklerinde unutulduğunu vurguluyor. Ancak buna karşın, girişimci ruha sahip bireylerin yeni aldıkları parçaları daha hızlı dolaşıma sokarak daha bilinçli tüketim davranışı gösterdiğini ifade ediyor.
“Yeni aldığınız giysilere bir ay boyunca şans verin”
Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, herkesin kasım ayında bir “girişimci tüketici” gibi davranmasını önererek, “Yeni aldığınız giysilere öncelik verin, onları kombinleyin, kullanın. Böylece hem giysinin dolabınıza uyumunu hem de alışverişinizin gerçekten mantıklı olup olmadığını kısa sürede görebilirsiniz. Bu küçük farkındalık bile bir sonraki alışverişte çok daha bilinçli karar vermenizi sağlar.” dedi.
Saygılı, bu yöntemi yıllardır danışanlarında uyguladığını ve %90’ının bilinçli alışveriş alışkanlığı kazandığını belirtti.
Yeni giysilere düzenli kullanım şansı vermek ve kombin karmaşasını ortadan kaldırmak isteyenler için yapay zeka uygulamaları olduğunu vurgulayan Saygılı, geliştirdiği “Stilim” uygulamasıyla kullanıcıların haftalık ve aylık kombin planlaması yapmasına yardımcı olduğunu ve var olan gardırobu daha verimli kullanmayı teşvik ederek gereksiz alışverişlerin önüne geçmeyi amaçladığını söyledi.
“Sadece ucuz diye almak dönemin ruhuna ters düşüyor”
Sürdürülebilirliğin her zamankinden fazla gündemde olduğu bir dönemde, bilinçli tüketim hem bütçe hem de gezegen için büyük önem taşıyor. Saygılı sözlerini şöyle tamamlıyor: “Sürdürülebilir bir geleceğe giden yol; daha fazla satın almaktan değil, daha doğru satın almaktan geçiyor.
Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı Hakkında: 2012 yılında Gazi Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. Pek çok devlet ve vakıf üniversitesinde çalıştı. 2001 yılında koleksiyon tasarımcısı olarak başladığı moda sektöründe, yüksek lisans ve doktora tezlerinin ardından moda sektörünü ve moda eğitimini birleştirici projeler yürütmektedir. Yeni çıkan kitabı “Zamansız Giysiler, Yavaş Moda – Tarzın ‘Sen’ Hali” ile her an, her zaman zamansız giysilerle nasıl şıklık yaratılabileceğini keyifli bir anlatımla, hikâyeleştirerek kaleme almıştır. İlk kitabı olan “Erkekler İçin Stil ve İmaj” kitabında ise, daha çok erkek okuyucuya hitap edecek şekilde, daha az ve öz anlatımla erkeklerin her alanda nasıl daha şık olabileceklerini yazmıştır. Yazmış olduğu pek çok akademik makale ve bildiri ile, 22 yıllık akademik kariyerinde modanın akademik alanına da pek çok katkıda bulunmaktadır.
Stilim isimli yeni yapay zekâ uygulaması ile de herkesin “Bugün ne giysem?” derdini sonlandıracak bir çözüm geliştirmiştir. Kullanıcıların hayatlarını kolaylaştıracak, günlerine en az yarım saat daha zaman kazandırırken şık görünmelerini sağlayacak olan uygulama, 20 Mayıs 2025 tarihi itibarıyla kullanıma açılmıştır. Şu anda kendi şirketi olan BBS Tasarım Eğitim Danışmanlık A.Ş.’de, Stilim yapay zekâsının yanı sıra “VAKA” isimli bir moda markası ve farklı moda markalarına tasarım yaptıkları bir alan da bulunmaktadır. Ayrıca uluslararası alanda “Moda Sektöründe Türkiye’nin Tasarım Alanındaki Gücü”nün savunuculuğunu yaptığı fuar, kongre vb. etkinliklerde yer almaktadır.
Instagram ve YouTube’da dijital içerik üreticisi olarak “Moda ve Moda Eğitimi” ile ilgili içerikler üretmektedir.
