Otizmliler Evlenebilir mi? Bir Düğün, Bir Şehir

Bazı hayatlar “buradayım” diye yüksek sesle bağırmaz.
Ama yaklaştıkça insanın içine hayret düşürür.
Giray’ınki öyle bir hayat.
25 yaşında.
Hafif otizmli.
Ama “hafif” kelimesi burada bir ölçü değil; bir etiket sadece.
Çünkü Giray, şehri tanıyor.
Yolları, durakları, kebapçıların yerlerini; şehrin tınısını biliyor.
Elektrikli bisikletiyle sokakları arşınlıyor;
toplu taşımaya biniyor, iniyor, yönünü kaybetmiyor.
Otizmli olması, onu sokaklardan, insanlardan uzaklaştırmıyor; bağımsızca hareket etmesine engel olmuyor.
Mayısta evleniyor Giray.
Hayatını biriyle paylaşmaya hazırlanıyor . Şu an nişanlılar.
Hemen aklınızda şu soru canlanıyor:
“Otizmliler evlenir mi?”
Bu soruya tek bir “hayır” demek gerçeği yansıtmaz.
Otizmli bireyler dünyada evleniyor, aile kuruyor.
Bir araştırmaya göre, otizmli kişilerin %5-9’u evleniyor.(1)
Giray da o yolda emin adımlarla ilerliyor.
Nişanlısını özlüyor. Onunla şehrin sokaklarında dolaşmayı seviyor.
Ona hediyeler almak istiyor.
Bir yandan da iş arıyor.
Üretmek istiyor.
“Ben de buradayım” demek istiyor hayata.
Bu yazı, Giray’ın kendi kelimeleriyle anlattığı hayatına açılan bir kapı.
Şimdi sözü ona bırakıyorum.
Sorular benden, cevaplar Giray’dan…
-Merhaba Giray
-Merhaba Ahmet hocam
-Kendini bize birkaç cümleyle anlatır mısın?
– Duygusal bir insanım. Futbol izlemeyi severim.
– Günün senin için en sevdiğin zamanı hangisi? Neden?
-Nişanlımın yanına gitmeyi seviyorum. Futbol izlemeyi seviyorum. Çünkü onları yaptığımda mutlu oluyorum. Onları seviyorum.
-Şehirde tek başına dolaşmak sana ne hissettiriyor?
Özgürlüğe kavuşuyorum şehri dolaşırken. Elektrikli bisikletimle gezerken özgürce istediğim yerleri geziyorum.
-Toplu taşıma kullanmayı nasıl öğrendin, başta zor muydu?
-İlk başta zordu aslında. Hâlâ zorlanıyorum. İnsanlar benden bazen korkuyor. Bazen de ayakta yolculuk yapmak yorucu oluyor.
-Dernek çalışmalarında yer almak hayatında neyi değiştirdi?
Dernek çalışmalarında yer almak beni sosyalleştiriyor. İnsanları tanıyorum. Onlara yardım ediyorum.
-İnsanlarla iletişim kurarken kendini güçlü hissettiğin yönün ne?
İnsanlarla iletişim kurarken eskiden zorlanıyordum. Ama şimdi zorlanmıyorum.
-Mayısta evleniyorsun. Evlilik senin için ne demek?
-Evlenmek çok güzel. Heyecanlıyım.
-Şu sıralar iş arıyorsun. Nasıl bir iş hayal ediyorsun?
-Fabrika işinde çalışmak isterdim.
-Çalışmak senin için sadece para kazanmak mı, başka anlamları var mı?
-Çalışmak sadece para kazanmak için değil. Mutlu olmak için de istiyorum.
-İnsanların otizmle ilgili seni en çok yanlış anladığını düşündüğün şey ne?
-Otizmlilere sürekli deli diyorlar. Kötü sözler söylüyorlar.
-“Keşke herkes şunu bilse” dediğin bir şey var mı?
– Keşke otizmlilere iyi davransalar. Öğretmenlere iyi davransalar.
-Şehrini seviyor musun?
-Şehrimi çok seviyorum. Bir de Adana Demirspor’u çok seviyorum.
-Sorularıma içtenlikle cevap verdiğin için teşekkür ederim Giray.
-Ben teşekkür ederim Ahmet hocam.
Bu yazı Giray’la bitmiyor.
Bu şehirde Giray gibi hayatın içinde yürüyen,
otobüse binen, bisiklet süren,
seven, evlenen, çalışmak isteyen
başka özel çocuklar, gençler var.
Onları da yazacağım.
Çünkü güzel bir şehir,
özel çocuklarını anlatabildiği kadar şehirdir.
Dipnot: 1: Uluslararası Kültür ve Ruh Sağlığı Dergisi. (2021). Gelişimsel engelli bireylerde evlilik ve aile hayatı. [çevrimiçi] Erişim adresi: www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17447140903205317
