Ülkemizde halen yayın yapan en eski, en köklü gazete. Dün, 102’nci yaşını kutladı.
Fransız İşgal Güçleri Adana’ya girer girmez karşı mücadeleyi başlatmak için 102 yıl önce ilk sayısı “Adana” ismiyle çıkmıştı. Üçüncü sayıda kapattılar. Bu kez Yeni Adana ismiyle yeniden yayıma geçti. Fransızlar baktılar ki “Başa bela olacak” 5 sayı sonra matbaayı bastılar. Yazar Avni Doğan tutuklandı. Sahibi Ahmet Remzi (Yüreğir idama mahkum edilmişken çarşafa bürünüp kadın görünümüyle kaçtı.
Gazetenin yeniden yayını Pozantı’da, bir vagon içinde başladı. İlkel şapirograf tekniğiyle 9’uncu sayıdan başlayarak 13 sayı daha yayınlandı. Mumlu kağıt kullanılarak yapılan baskı yeterli değildi. Bunun üzerine Zamir Bey’in (Damar Arıkoğlu) girişimleriyle Konya’dan elle çalışan baskı makinesi ve kurşun harf kasaları sağlandı. Kağıt ve mürekkep sıkıntısı büyük sorundu. Kasap kağıdı demediler, karton demediler, ne buldularsa kullandılar. Mürekkebi de soba isiyle yaptılar. Böylesine yetersiz koşullarla son derece etkili yayın yapan gazete, kağıt sıkıntısı nedeniyle fazla basılamadığı için eşekle köy köy dolaşılarak birer birer dağıtılıyordu. Buna karşın, Fransızlardan büyük destek gören diğer gazeteler modern makinelerde binlerce nüsha basılarak her tarafa uçakla dağıtılıyordu. Gelin görün ki, Yeni Adana, ileri teknoloji ve bol malzemeyle basılan gazeteleri alt etmeyi biliyor, halkı ve çeteleri cesaretlendirip morallerini güçlendiriyordu.
Mucizeler yaratarak zafer üstüne zafer kazanan çetelerimiz karşısında dize gelen Fransızlar 20 Ekim 1921 Ankara Anlaşmasıyla, çekilmeyi kabul ettiler. İşgal güçleri, 20 Aralık gününe kadar tamamen çekilecekti. Savaş durmuştu. Yeni Adana Pozantı’daki son baskısını 27 Kasım 1921’de yaptı ve matbaasını Adana’ya taşıdı. 9 Aralık 1921’den itibaren de Adana’da basılmaya başladı.
Özellikle savaş yıllarında çok büyük sıkıntılara göğüs geren gazete, o kıt koşullarda, işbirlikçilerin Türkçe, Ermenice ve Fransızca gazeteleriyle adeta göğüs göğse çarpışırken, Milli Mücadele’nin başarıya ulaşacağı inancını sağlam tutmuştu. Gazete, savaş yıllarında, birbirinden ateşli kapsamla 456 sayı yayımlandı. Adana’dan sonra, Batı Anadolu’ya da hitap ederek ülke kurtuluşunda katkı sahibi oldu.
Türk Basın tarihinde ayrıcalıklı yeri olan Yeni Adana, Adanamızın gurur abidesidir. Gazetemize nice yıllar diliyoruz.
FRANSIZ ÇEKİLMEDEN ÖNCE: Pozantıdaki Matbaasını Adana’ya getiren gazete 9 Aralık 1921 günü yeniden yayımlandı. Fotoğraf, 11 Rebi’ül evvel 1340 (11 Aralık 1921) günlü sayısını gösteriyor. Göbekteki başlık şöyle: Başkumandanımızın memleketimize selam ve tahassürü (Özlemi): Mustafa Kemal Paşa Hazretleri ilk fırsatta memleketimize gelecek.
