HALKEVLERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ (2)

Halkevleri gönüllülük esasıyla herkese açıktı.

Kültür-sanat etkinliklerine ağırlık verecek olan halkevleri, bulundukları bölgenin sorunlarına göre konferanslar düzenleyerek halkı bilinçlendireceklerdi.

Halkevleri ayda bir kere halka özel müsamareler yapacaktı. Özel geceler dışında salonlar içkisizdi.

Mayıs 1939’daki CHP kurultayında halkevlerinin ulaşamadığı köylere ve mahallelere ulaşmak için HALK ODALARI kurulmasına karar verildi. En az 50 üye bulunması koşuluyla halkodası açılabilecekti.

Böylece 1940’tan itibaren köylerde ve bazı kasabalarda halkodaları kuruldu.

1940 yılında ülke genelinde 141 halkodası açıldı. Halkevlerinde 9 kol oluşturuldu.

1-Dil, Edebiyat, Tarih

2-Güzel Sanatlar

3-Temsil (Tiyatro ve Seyirlik Oyunlar)

4-Spor

5-Sosyal Yardım

6-Kütüphane ve yayın

7-Halk dersaneleri ve kurslar

8-Köycülük

9-Müze-sergi

Halkevleri bu 9 faaliyet alanının en azından 3’ünde mutlaka örgütlenmek  zorundaydı.

19 Şubat 1932’de 14 halkevinin açılmasından sonra halkevi sayısı hızla arttı. 1938’de ülke genelinde halkevi sayısı 210’a yükseldi.

Çok partili hayata geçilen 1946’da yurt genelinde 455 halkevi, 4066 halkodası vardı. Halkevlerinin kapatıldığı 1951’de yurt genelinde 478 halkevi merkezi, 5000 halkevi şubesi, 4000 halkodası vardı.

Büyük kentlerdeki halkevi binaları genelde proje yarışmalarıyla tasarlanmış örnek yapılardı. Halkevlerinin okuma salonu veya okuma odası bulunan bir kitaplığı vardı.

Kütüphanesi ve yayın şubesi olmayan halkevi kendi kitaplarının yanında köylerde de okuma salonları oluşturdu.

Buralarda kitaplar yanında gazeteler  ve süreli yayınlarda bulundurdu. Halkevleri Anadolu’da yüzyıllar sonra belki de ilk defa kitabı yaygınlaştırmayı başardı.

1932’de halkevi kütüphanelerindeki 59.444 kitap, 1940’da 437.176 kitaba yükseldi. 1940’da halkevi kütüphanelerindeki 437.176 kitaptan 2.461.836 kişi yararlandı.

Halkevleri, ayrıca çok sayıda kitap, dergi ve broşür yayınladı. Örneğin; Ankara Halkevi’nin tütüncülük, Adana Halkevi’nin pamukculuk broşürleri vardı.

Ankara Halkevi’nin Şubat 1933’de yayımlamaya başladığı ÜLKÜ dergisinin yanınad, her halkevi kendi dergisini çıkarırdı. ÜLKÜ dahil, 62 ile 75 arasında halkevi dergisi çıktığı tahmin edilmektedir.

Halkevlerinin Ağustos 1944’e kadar çıkardığı kendi eserlerinin baskı sayısı 492.000’e ulaşmıştır.

Halkevlerinde tiyatro oyunları sergilendi, konserler verildi, müzik dinletileri yapıldı, sergiler açıldı. Okuma-yazma ve çeşitli beceri kursları düzenlendi. Özellikle müzik ve dil kursları çok ilgi gördü.

İnsanlar halkevlerinde radyo dinlediler, film izlediler. Halkevlerinde çeşitli konferanslar düzenlendi. Halk özellikle sağlık kuralları, temel sağlık uygulamaları ve tarım teknikleri hakkında bilgilendirildi.

Tarih araştırmaları ve türlü derlemeler yapıldı. Halka, Türk tarihi ve Türk kültürü hakkında bilgiler verildi.

Halkevleri çatısı altında Mimar Sinan’dan, Ziya Gökalp’e Türk büyükleri anıldı. Halkevlerinde Zafer, Cumhuriyet ve Dil Bayramları düzenlendi.

Halkevleri, halk ozanlarının eserlerini derleyerek kitap olarak yayımladı. Halk ozanlarını bularak da halkla buluşturdu.

Halkevleri Ankara Halkevi’nin öncülüğünde ağaç, toprak ve köylü bayramlarını kutladı. Hastalar tedavi ettirildi. İhtiyacı olanlara ücretsiz ilaçlar verildi. Ayrıca çeşitli spor etkinlikleri düzenlendi.

Türkiye’de halkevleri ve halkodaları halkın kitaba, gazeteye, dergiye ulaşmasını sağladı. Halkevleri ve halkodaları, ülkenin en ücra köşesindeki halkı bile radyoyla, sinemayla, tiyatroyla,  resimle, heykelle, çok çeşitli müzikle, operayla, baleyle, piyanoyla, gitarla, kemanla, basketbolla, voleybolla, jimnastikle tanıştırdı.

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Röportaj

    Sağlık

    Spor