ADANA ‘TEMMUZ’LARI KAÇ KAÇ VE DE MARS

Adana’mızın geçmişinde de Temmuz hep sıcaktı. Bu arada, sıcak, çok sıcak, insanları yakıp kavuran olaylar da yaşandı. 10 Temmuz 1920 günü batı vahşetini ortaya koyan Kaç Kaç, eşi görülmemiş, vicdansızlık sonucu insanlığın yüzkarası olmuştu. Bir de ülke genelinde vicdanları oynatan, dünyaya rezil olduğumuz Madımak Oteli’nde kalan aydınların yakılması var sıcak olay diye nitelendirebileceğimiz.  Kaç Kaç’ın birkaç satırla anlatılması tarihe ve milletimize olduğu kadar insanlığa da saygısızlık olur. Günü geldiğinde, daha etraflıca yazacağız sağlığımız elverirse…

Gelelim şimdi Adana’mızın kayda girmiş önemli bazı Temmuz olaylarına…

01 Temmuz 1924:  Teceddüt (Yenilik) isimli haftalık gazete, Kethüdazade İbrahim Bey tarafından 1909 da yayınlanmış, 1910’da kapanmıştı. Milli Mücadele’den sonra 1 Mayıs 1923 tarihinde yeniden yayımlanmaya başlamışsa da 1Temmuz 1924’te tamamen kapandı.

03 Temmuz 1930: 707 bin 2 Lira’lık Belediye Gelir-Gider Bütçesi kabul edildi. Başkan’a 400, Başkan Yardımcısına 165 Lira aylık verilmesi kararlaştırıldı. Kanara inşaatına 50 bin, yol müteahhitlerine 90 bin Lira öngörüldü.

05Temmuz 1929:  Mersin Adana arası 69 km demiryolu devletleştirildi.

7 Temmuz 2003: NASA, Rover Opportunity isimli keşif uydusunu Mars Gezegeni’ne gönderdi. Uydu, 25 Ocak 2004’te iniş yaptı. İndiği yere Eagle (Kartal)  adı verildi. Araştırma bölgesine, sırasıyla Anatolia (Anadolu), ve alandaki  kraterlere Farm (çiftlik) ve Endurance (Dayanıklılık)  isimleri verildi. Rover Opportunity Mayıs-Aralık 2004 arasında Endurance kraterinde çalışmalar yaparken giriş bölgesindeki bir yere Karatepe adı verildi. NASA, resmi web sayfasında özetle “Nasıl Karatepe Hitit hiyerogfliflerinin çözümünde bir önemli bir yer ise Mars’taki Karatepe’nin de gelecekte Mars’ın jeolojisinde, kaya oluşumunda ve ikliminin anlaşılması için bir anahtar olması beklenmektedir” diye yazdı.

10 Temmuz 1920: Kaç Kaç Faciası… Kıyas kabul etmez silah ve asker üstünlüğüne karşın az sayıdaki mücahitlerimiz karşısında perişan duruma düşen Fransız istilacılar ve gözü dönmüş Ermeniler arasında bir anlaşma yapıldı. Fransızlar sadece güney çıkışını açık tutacaktı. Tehdit ve baskı ile, mücadele edebilecek erkekleri çetelere katılmış ya da hapsedilmiş Adanalılar evlerini terk edip Güneye giderken müsait yerde kitleler halinde öldürülecekti. Sonuçta, plebisit (halk oylaması) yapılarak Adana’da Türklerin azınlık olduğu resmen ilan edilecekti. Plan işledi. Havadan uçaklar, yerde Ermeni ve Fransızlar insanlarımızı Güney’e, ölüme akın akın sürüklemeye başladı. Ne var ki, Akkapı taraflarına gelindiğinde Şıh Cemil Kuvvetleri imdada yetişti. Neler olduğunu özel bir yazı ile anlatmaya çalışacağız.

11 Temmuz 1933: Eski Tırpani, Sonra Ziraat Bankası ismiyle çalışıp kapatılan fabrika yenilenerek Sümerbank adıyla Kurtuluş Caddesinde açıldı.

26 Temmuz 1938: Halkevi Binasının (Şimdiki Büyükşehir Belediyesi eski Binası) temeli atıldı.

26 Temmuz 1943: 30 Haziran 1943 günü işletmeye açılan  Seyhan Regülatörü sonrası yapılabilecekleri tetkik amacıyla İsmet Paşa Adana’ya geldi.