Dünya bilim adamlarının tamamı, buğday tarımının ilk olarak günümüzden 11600 yıl önce (Yazı ile: onbir bin altı yüz yıl) Anadoluda başladığını belirtiyor. Bilimsel kaynaklara göre de doğum yeri Güneydoğu Anadolu’daki Karacadağ. Orada büyümüş, serpilmiş ve Anadolunun bereketli ovalarından taşıp dünyaya hükmetmiş. Bugün, dünyada mısırdan sonra en çok üretilen tarım ürünü buğday aslen yurttaşımızdı. Ne yazık ki şimdi el çocuğu oldu. Gıdım gıdım biriktirdiğimiz dövizi çuval çuval bastırıp dışarıdan alıyoruz.
GELİN ARİTMETİK
ÇALIŞALIM BİRAZ
2020yılında dünyanın buğday üretimi 761 milyon ton olmuş. Söylemesi kolay… 1960 rakamlarına göre 3 kat artış göstermiş. Uzmanlar, içinde bulunduğumuz yüzyılda bu rakamın sürekli artış göstereceğine inanıyor. Nedeni de, besin olarak giderek daha değerli yer tutması. Söylemesi
Bizim aynı yıl içindeki üretimimiz ise bölgelere göre şöyle hesaplanmış:
- İç Anadolu: 5 milyon 130 bin ton,
- Marmara: 2 milyon 800 bin ton,
- Güneydoğu: 2 milyon 570 bin ton
- Akdeniz: 1 milyon 900 bin ton,
- Karadeniz: 1 milyon 690 bin ton,
- Ege: 1 milyon 200 bin ton,
- Doğu Anadolu: 1 milyon 700 bin ton,
- TOPLAM: 17 milyon ton. (Kaynak: Tokat Ticaret Odası)
Yakın bir geçmişe kadar dünyada kendi kendine yeter 7 ülkeden biriydik. Ne olduysa oldu, (Olanlardan bazılarını çok iyi biliyorum, siz de biliyorsunuz) mercimekten börülceye, pirinçten nohuta, muzdan üzüme aklınıza ne gelirse ithal etmeye başladık. İthal ettiğimiz buğdayın bir kısmını un ve makarna olarak ihraç edebiliyoruz. Dünyada en çok un satan ülkeyiz. Makarnada da ikinciyiz. Bu kalemlerde dış ticaret fazlamız 795 milyon dolar. Fakat bunu da üzülerek yazdım. Buğdayı ithal edeceğimize kendimiz yetiştirmeliyiz. Tarımcılar, bunun iyi bir tarım politikasıyla rahatça sağlanacağını söylüyor.
ADANA’YA BAKALIM
Vilayetimiz Konya ve Ankara’dan sonra Türkiye’nin 3’üncü büyük buğday üreticisi. 2020 itibariyle 622 bin ton. Eskiden birinciydik. Çiftçimiz buğday alım fiyatlarının geç açıklanmasından rahatsız olunca mısıra yöneldi. Günümüzde mısır üretiminde birinci durumdayız.
Tarihi incelediğimizde görüyoruz ki bundan 2000 yıl kadar öncesinden itibaren Adana Roma’nın buğday, arpa ihtiyacının önemli bölümünü karşılayabiliyormuş. Tabii keten ve pamuk da bol miktarda gönderiliyormuş buralardan.
İthalat beni çok üzüyor; bazen de dellendiriyor. Ama birilerinde “Keşke utanman olsa” diyesim var.
