1923’te Cumhuriyet kurulurken Türkiye nüfusunun %80’ni köylerde yaşıyordu. Bu köylerin yaklaşık %90’nında okul yoktu.
Başka bir ifadeyle 40 bin köyün yaklaşık 35 bininde ne okul, ne de öğretmen vardı.
Atatürk ile Ömer Aydın arasında şöyle bir konuşma geçer:
-Müdür bey Kırşehir’de kaç ilkokul var?
-70 efendim
-Peki kaç köyün var?
-362
-Köy sayısına göre, okullar çok az!..
-Her köye bir ilkokul yapılması için ne yapılabilir?
-Efendim!.. Eğer Umumi Harp’ten dönen yedek subaylar öğretmen yapılırsa… Okuma-yazma oranı birden yükselir…
Atatürk, daha o günlerde Köy ilkokulları ve köy öğretmenleri için çalışma başlattı…
Atatürk, 1 Mart 1923’de Meclis konuşmasında 1922’de Özel İdarelerce 3 erkek, 1 kız öğretmen okulu, 5 erkek, 3 kız lisesi, 134 erkek, 30 kız ilkokulu ve 10 sanayi ve 2 çırak okulu yapıldığını ve bu okullar için 190.000 lira ayrıldığını belirtti.
Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati 1927-1928 eğitim-öğretim yılında Kayseri Zencidere’de ve Denizli’de üçer yıl eğitim süreli iki köy muallim mektebi açtı.
Bunlar köy öğretmeni yetiştiren ilk kurumlardı. Ancak istenilen sonucu veremeyince kapatıldılar. Mustafa Necati, ayrıca köy öğretmeni yetiştirmek için 1926-1931 arasında devam eden A ve B kursları açtı.
Sonra Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip te köy öğretmeni yetiştirmek için 1933’de Ankara-İzmir-Bursa-Adana’da kısa süreli köycülük kursları açtı. Ancak bu kurslarda 1933’de aynı yıl kapatıldı.
Kültür Bakanı Saffet Arıkan ve İlköğretim Genel Müdür Vekili İsmail Hakkı Tongüç, Atatürk’ün desteğiyle 1936’da Köy Eğitmen Kursları projesini hayata geçirdiler.
Askerliğini çavuş olarak yapmış köylü çocukları, 8 aylık bir kursla köylüye okuma-yazma ve basit hesap öğretecek ve köylüye günlük hayatlarında yol gösterecek temel bilgileri verebilecek biçimde yetiştirildikten sonra geldikleri köye eğitmen olarak tayin edileceklerdi.
Eğitmenler gittikleri köylerde köy ilkokulu da yapacaklardı.
1936’da Eskişehir Çifteler-Mahmudiye’de 1937’de İzmir Kızılçullu’da Köy Öğretmen Okulu ve Eğitmen Kursu açıldı.
1937’den itibaren İzmir-Eskişehir-Kars-Edirne-Erzincan-Kocaeli-Kayseri-Malatya-Kastamonu-Manisa gibi pek çok yerde Eğitmen Kursları açıldı. Köy Eğitmen Kursları 1946’ya kadar açık kaldı.
Bu kurslarda, 10 yıllık sürede 30’u kadın 8675 eğitmen yetiştirilip köylere gönderildi. Bu eğitmenler sayesinde 6598 köye ilkokul yapıldı. Bu köylerden bazıları, nüfusu 150’den az olan dağ köyleriydi.
1940’da açılna Köy Enstitüleri’nin altyapısını da işte bu Köy Eğitmen Kursları oluşturacaktı.
