ATATÜRK’ÜN EKONOMİ MUCİZESİ SÜMERBANK (2)

Birinci beş yıllık sanayi planına göre kurulacak fabrikalar 5 temel sanayi dalında toplanıyordu.
1-Dokuma (Pamuk-Kendir-Yün)
2-Maden (Demir-Çelik-Kömür-Bakır-Kükürt)
3-Kağıt (Selülöz-Kağıt-Karton)
4-Seramik (Şişe-Cam-Porselen)
5-Kimya (Suni ipek-Süperfosfat-Fosforik asit-Klor-Kireç kaymağı-Posala-Kibrit)
Birinci beş yıllık sanayi planına göre toplam yatırımların %95 Sümerbank’ın, %5’i İş Bankası’nın yapması planlanıyordu. 44 milyonluk yatırımın 41.5 milyonu Sümerbank, 2.400.000 liralık bölümünü ise İş Bankası karşılayacaktı.
Yatırımların dörtde biri Sovyetlerden getirilecek makine, tesis ve krediyle gerçekleştirilecekti. Planlamada 44 milyon lira olan yatırım uygulamada 90 milyonu buldu. İlavelerle 100 milyonu da geçti. Bunun %36’sı gibi büyük bölümü dokuma sanayine gitti. %23’ü de demir sanayine ayrıldı.
Sümerbank’ın yurt genelinde açılan fabrikalarına bir bakalım.
Sümerbank’ın birinci beş yıllık sanayi planı kapsamında 1934-1939 yılları arasında kurduğu fabrikalar:
1-Kayseri Bez Fabrikası-1935
2-İzmit Kağıt Fabrikası-1936
3-Ereğli Bez Fabrikası-1937
4-Nazilil Bez Fabrikası-1937
5-Gemlik Suni İpek Fabrikası-1938
6-Bursa Merinos Fabrikası-1938
7-Karabük Demir Çelik Fabrikası-1939
Ayrıca Sümerbank 1934’de Bakırköy Dokuma Fabrikası’nı genişletti. Sümerbank, 1934-1939 arasında doğrudan 7 iştirakde bulunurken, İş Bankası ortaklığıyla da;
Malatya Bez Fabrikası
Isparta Gül Yağı Fabrikası
Keçiborlu Kükürt Madeni
Zonguldak Sömikok Fabrikası
Süngercilik yatırımları gerçekleştirildi.
Birinci beş yıllık sanayi planını İkinci Dünya Savaşı’na rağmen 1940 yıllarında çok az bir gecikmeyle tamamladı.
Mart 1952’de Sümerbank’ın mevcut müesseseleri ve bunlara bağlı fabrikalar şunlardı:
-Karabük Demir-Çelik Fabrikaları
-Kuvvet Santrali
-Kok Fabrikası
-Naftalin Fabrikası
-Haki Boya Fabrikası
-Sülfirik Asit Fabrikası
-Sülfür Fosfat Fabrikası
-Yüksek Fırınlar
-Çelikhane
-Boru Fabrikası
-Haddane
İzmit Sümerbank Selülöz Sanayi
-İzmit Birinci Kağıt Fabrikası
-Karton Fabrikası
-İzmit İkinci Kağıt Fabrikası
-Selülöz Fabrikası
-Sütkosik Fabrikası
-Sapanca-İzmit Su Yolu Tesisatı
Sümerbank Çimento Sanayi-Sivas
-Sivas Çimento Fabirkası
-Ankara Çimento Fabrikası
Sümerbank Deri ve Kundura Sanayi
-Deri Fabrikası
-Kundura Fabrikası
-Tutkal Fabrikası
Sümerbank Ateş Tuğla Sanayi
-Filyos Ateş Tuğla Fabirkası
Sümerbank-Defterdar Bünyan ve Isparat Yünlü Sanayi Müesseseleri
-Defterdar (Feshane) Fabrikası
-Kayseri-Bünyan Fabrikası
-Isparta Yün İpliği Fabrikası
Sümerbank Bursa-Merinos-Hereke Yünlü Halı Dokuma Sanayi
-Bursa Merinos Fabirkası
-İzmit Hereke Fabrikası
Sümerbank Bakırköy Pamuklu Sanayi
-Bakırköy Bez Fabrikası-Basmahane
Sümerbank Kayseri-Adana Pamuklu Sanayi
-Kayseri Bez Fabrikası
-Adana Bez Fabrikası
Sümerbank Malatya Pamuklu Sanayi
-Malatya Bez Fabrikası
Sümerbank Ereğli-Konya Pamuklu Sanayi
-Ereğli Bez Fabrikası
Sümerbank Nazilli Basma Sanayi
-Nazilli Basma Fabrikası
-Halkapınar Dokuma Fabrikası
Sümerbank Suni İpek ve Viskoz Mamulleri Sanayi
-Gemlik suni İpek Fabrikası
Sümerbank Adana Pamuk Satınalma ve Çırçır
Sümerbank Kendir Sanayi-Taşköprü-Kastamonu
Sümerbank Kütahya Seramik Sanayi
Sümerbank Alım-Satım Müessesesi-İstanbul
1933’de devredilen 4 fabrika ile işe başladı. 1950’de 17 müessese ve 35 fabrika ile Türkiye ekonomisine yön verdi.
Şimdi ne oldu bu kadar müessese ve 35 fabrika.
YANDI BİTTİ KÜL OLDU.
Birilerinin 128 milyor doları yiyip-yalayıp, yuttuğu gibi…