KONUK YAZAR
Av. Ömer Barış MIHÇI
18 Ekim 2022 Salı günü resmî gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren bir yasamız var. Bu yasa kendi başına bir yasa değil, başka yasalardaki maddelerde ve fıkralarda değişiklikler, eklemeler ve diğer düzeltmeler yapmak için yazıldı. Peki başta 5187 sayılı basın kanunu olmak üzere çeşitli kanunlarda değişiklik yapan bu madde en temelde neler içeriyor, neyi amaçlıyor ve Türk Ceza Kanunu’na eklediği tartışmalı maddenin ne olduğuna beraberce bakalım.
***
İlk maddeler Basın kanunun dijital basını da kapsaması üzerine kurulu. İnternet haber siteleri kavramı, bu kanunda yapılan değişiklikler ile girebileceği her maddede kendine yer edindi. İnternet haber siteleri ve buraya içerik üreten kimseler basın kartı talebe hak kazandır.
***
- Maddede yer alan “Eser Sahibi” tanımının içeriği genişletilerek dijital ortamlardaki her türlü görsel ve işitsel eseri “kaydeden ve düzenleyen” kimseler de eser sahibi kavramının içerisine girdi. Bunun bir sonucu olarak dijital görselleri düzenleyen illüstratör, çekimi yapan kameraman, videoyu düzenleyen editör yahut montajcı gibi kimseler de kendi ürettikleri orijinal içeriğin bu kanun kapsamında sahibi oldu.
***
İnternet haber sitelerinde yayınladıkları haberler hususunda bir zorunluluk da düzenlemeler üzerinde getirildi. Biliyorsunuz ki webde yer alan bir haberin içeriğinin sonradan değiştirilmesi ve düzenlenmesi pekâlâmümkün, hatta oldukça da kolay. Kanun artık diyor ki, sen bir internet haberi yaptıysan sonradan bu haberde değişiklik yaptığında bunu halk da bilmeli. Yazının yahut haberin yayınlandığı ilk tarih ile değişiklik yapılan her tarih haber başlığının altında okunur ve görünür olmalı. Kanunun bunu yaparak neyi amaçladığını doğrudan kelimelere dökmekte güçlük çeksem bazen sadece yazım hatalarını düzeltmek için yapılabilen bu düzenleme tarihleri, haberin gerçekliği konusunda kimi okuyucularda olumlu kimi okuyucularda olumsuz bir etki yaratacaktır. Tamamen şahsi kanaatim olmakla beraber yapılan değişikliklerin tarihini gösteren satırlara gömecekleri (dijital yazının içerisine bir bağlantı eklemeye internet jargonunda böyle denir) bir “düzenlemeyi gör” butonu ile neyi ve neden düzenlediklerine dair haberci site meraklı okuyucularıyla iletişime geçebilir.
***
Süreli yayın çıkartmak isteyen kimselerin vereceği beyannameleri düzenleyen maddemizde de bir değişikliğin altını çizmek istiyorum. Yapılan eklemeye göre süreli yayın başvurusunda bulunacak kişi ve kurumlar başvuru formu içerisinde kendilerine ait bir elektronik tebligat adresi de beyan etmek zorundalar. Bu durumda süreli yayınlara yönelik yapılan resmi tebligatların, örneğin savcılık iddianamesi veya mahkeme celplerinin, daha hızlı ve kesin bir yolla ulaştırılması hedefleniyor olmalı. Tebligat kanunumuz ve basılı tebligat uygulamasında yaşanan tebliğ etme sorunlarına karşın elektronik tebligat adresi beyan eden kurum ve kuruluşların bu adreslerini sık sık kontrol etmelerinde fayda olduğunu düşünüyorum.
***
İnternet haber sitelerinin yapması gerekenler arasında sayılan bir başka durum da gerektiğinde savcılığa verilmek üzere içeriklerini 2 yıl saklamak. Bu maddeyi ilk okuduğumda biraz garipsediğimi itiraf etmeliyim. Zira aslında sorunsuz bir şekilde yayın hayatına devam eden bu tip kurumlar, yayın hayatlarının sonuna kadar içeriklerini muhafaza etmeye devam ederler. Belki de kanun koyucu, bir süre ortalıkta dolanıp halka yanıltıcı bilgi yaydıktan sonra ortadan kaybolmayı planlaya birtakım kötü niyetli kimseleri engellemek istemiştir. Yine de teknolojinin nimetleri bize bu tip içeriklere, site sahibi istemese de ulaşmamızı sağlıyorken siteye bu yükümlülüğü yüklemek ne kadar gerekliydi onun takdirini sizlere bırakıyorum. Devamında da eğer bahsi geçen yayın, soruşturma veya kovuşturmaya konu olduğu mahkemece bildirilirse yayını saklama zorunluluğu ortadan kalkıyor. Bu durumda bir internet haber sitesine, sakladığı içeriği mahkemeye teslim ettikten sonra sakıncalı olması ihtimaline karşılık içeriği kaldırma imkânı yeniden tanımlanıyor şeklinde yorumladım. Sözü geçen haber sitelerindeki imtiyaz sahiplerinin gerekli şekilde aksiyon alacaklarından şüphem yok.
(DEVAMI YARIN)
