“BİR TAM KAPANMAYI DAHA KALDIRAMAYIZ”

RÖPORTAJ: CANSU ERSOY-EBRU SERT

ADANA (BÖLGE)- Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bir yıldan fazladır devam eden pandemi dönemi yüzünden çoğu kişi ekonomik açıdan zorluk çekiyor. Artan vaka sayıları yüzünden Türkiye iki kere tam kapanma yoluna gitmek zorunda kaldı. Bu dönemlerde zarar uğrayan çoğu mekan kepenklerini tamamen kapattı.

Tüm bunlar yetmezmiş gibi özellikle son zamanlarda yine vaka sayılarının artması yüzünden bir kapanmaya daha şahit olabiliriz. Bu durumdan özellikle küçük esnaflar, mekan sahipleri ve kiracıları olumsuz yönde etkilenecek gibi duruyor. Ülkenin son durumu göz önüne alındığında önceki kapanmalardan sağ çıkmayı başaran küçük işletmecilerin bir kısmı daha iflas bayrağını çekecek gibi görünüyor.

Muhabirlerimiz Cansu Ersoy ve Ebru Sert küçük işletmeciler ile ve esnafla röportaj gerçekleştirdi. Böylesine zor bir dönemi en zor şartlarda atlatanlardan olan esnaf Yusuf Aslanyürek, Seyfullah Yazar ve Mahmut Uluöz, muhabirlerimizin sorularına yanıt verdi.

-Diğer kapanmalarda neler yaşadınız?

Belli bir müşterimiz vardı paket halinde satış gerçekleştirdik. Herkes gibi biz de kötü etkilendik. İlk kapanmada yaşadığımız sıkıntı çok fazlaydı. Zaten kiralarımız yüksek. İnsanlar dışarıya çıkamıyor ve çıkamadıkları için bize müşteri de çok gelmiyor. Servis çok fazla yapamıyoruz servis yapamadığımız için de sıkıntı yaşıyoruz. Ödemelerimiz var ve hala da duruyor. Ama her halükarda vergilerimizi ödemek zorundayız. Elektriğimiz ve suyumuz var. Bütün bunları ödemek zorundayız. Ama gelirimiz yok. Doğal olarak giderimiz fazla oluyor. Gelirler zaten tüm bu söylediklerimi karşılamıyor. Bizim cebimize de pek bir şey kalmıyor.

-Tekrar bir kapanma yaşanırsa ne yapmayı planlıyorsunuz?

Yine aynı şekilde devam edeceğiz. Paket servisi halinde satışımızı gerçekleştireceğiz olduğu kadar.

Tekrar bir kapanma yaşanırsa biz de kapatmayı düşünüyoruz. Yani iflas bayrağını çekip dükkanın kepenklerini tamamen kapatacağız. Başka alternatifimiz yok. Hayat çok zor ve pahalı. Burası kira. Biz iki kişi ortak olarak burayı kiraladık. Dükkanı yürütmeye çalışıyoruz. Ben aşçıyım. Bu kendi mesleğim olmasına rağmen, kendi mesleğimi yapıyor olmama rağmen kazanamıyoruz.

-Eğer devlet yardım sağlamazsa bir dahaki kapanmayı atlatabilir misiniz?

Zor ve sıkıntılı bir dönem geçirdik.  Bir dahaki kapanmayı atlatabilmemiz mümkün değil. Devletin verdiği yardım da zaten bizi çok etkilemiyor. Ben buraya 10 bin TL’den fazla kira ödüyorum. Bize verilen yardım bin TL bile değil. O yüzden neye yarar ki? Bir şeye yaramıyor.

Kapanmayı kimsenin atlatabileceğini düşünmüyorum ben. Zaten biz ilkinde de herhangi bir yardım alamadık. Dükkan açma zamanımız tutmadı. O yüzden bize herhangi bir destekte bulunulmadı maalesef.

-Ne tür talepleriniz var?

Kapanma olmasın. Devletten başka da bir talebimiz yok. Kapanırsa da en azından kirada iyileştirme falan yapılmasını umuyoruz. Veya daha fazla maddi destek sağlanmalı. Elektriğimiz var suyumuz var hepsi üzerimizde bir yük. Çalışanlarımız da var. En azından onların maaşının bir kısmının ödenmesini talep ediyoruz. Aslında çok da bir talebimiz yok. Bunların zaten yapılması gerektiğini düşünüyoruz.

Bizi kapatacağına aşı olmayanlara karşı önlem alsın. Biz burada zarar ediyoruz. Fakat aşı olmayanların çoğunluğu sırf keyiflerinden aşı olmuyor. Ve toplumu riske atıyorlar. Bu yüzden bize değil de onlara yasak gelmesi gerektiğini düşünüyorum.

-Bankalar başta olmak üzere çeşitli yerlere borçlarınız var mı?

Elbette ki borçlandık. Gerek dükkân sahibine gerekse alışveriş yaptığımız yerlere borçlarımız var.

Çevremdeki çoğu esnafın borcu var. Tabi ki de benim de var. Bankalara henüz bir borcum yok. Fakat ürün aldığım firmalara borcumuz var. Dükkân sahibine kira borcumuz var.

On altı ayda 1.5 milyon zarar ettim ben. Bankaya, çevreme hemen herkese borcum var benim. Ben burada kiracıyım. Fakat aylardır kiramı bile doğru düzgün ödeyemiyorum. Ödemeye durumum yok. Çünkü kazanamıyorum. İş yeri sahibine de beş aydır kira veremiyorum ve beni dükkândan çıkarmayı düşünüyor. Gerçi çıkarmasa bile en sonunda zaten biz kendimiz kapatmak zorunda kalacağız. Fakat kira borcum var, alışveriş yaptığım yerlere borcum var onları ödeyemeden de kapatamam. Dükkân kapatmak için bile paraya ihtiyacım var. Her halükarda zarardayız. Çaresiziz.

-Kapanmadan önce ve sonra işlerinizde ne tür farklılıklar oldu?

Pek bir değişme olmadı. Zaten küçük bir yer burası. Büyük bir sermaye yok burada. Etkilendik ama yine de çok bir müşteri kaybımız olmadı. Sadece satışlar doğal olarak biraz daha azaldı.

Biz zaten yeni açtık burayı. Biz açtıktan çok kısa bir süre sonra kapanma yaşandı. Yani açmamız ile kapatmamız bir oldu. Açtığımız zaman çok güzel geçmişti. Fakat dediğim gibi kapanması hızlı oldu. Şu anda da açıldık. Dükkânı yeni yeni toparladık. Yeni yeni müşterilerimiz gelmeye başladı. Bu kapanmalardan sonra açıldığında tam toparlıyoruz sonra bir kapanma daha gündeme geliyor. Şu an zaten yaz mevsiminde olduğumuz için Adana’da insan az. Olanları elimizde tutmaya çalışıyoruz iyi kötü. Kış mevsimine göre şu anda işler zaten zayıf geçiyor. Böyle olunca bizim burayı çalıştırmamızın da bir anlamı kalmıyor. Hep eksiye gidiyoruz. Kendi sigortamızı bile zor yatırıyoruz. Bir de çalışanlarımız var. Fakat elimizde yok, yapacak bir şeyimiz yok. İşçi çıkarmak zorunda kaldık. Fakat çalışan sayımızın azalmasına rağmen işin içerisinden çıkamıyoruz.

Kapanmadan sonra işlerim %90 bitti. Devamlı müşterilerim vardı gelmemeye başladı. Milletin anatomisi ve hayata bakış açıları değişti pandemiden sonra.  Pandemi yüzünden artık insanlar dışarıda yemek yemeyi tercih etmedikleri için müşteri kaybı yaşadık. Bunun dışında çoğu kişi işsiz kaldı veya geliri azaldı. Bu yüzden artık dışarıda çok yemek yiyecek durumu da kalmadı. Bu durum da bize eksi olarak yansıdı. Ben canlı müzik yapan bir restoranım. Paket servisi de yapmıyorum. Öyle bir mekan değiliz. Paket servisimiz bulunmuyor. Bulunsa bile paket servis bizi kurtarmıyor zaten.  Şimdi açtık daha belimizi bile doğrultamadan yeni bir kapanma gelirse çoğu kişi kapatmak durumunda kalacak. Bir kapanmaya daha gücümüz yok. Hep borçlandık, hep kredi aldık. Bir daha kapanırsa kredi alacak yerimiz de kalmadı. Çünkü önceki aldıklarımızı daha ödeyemedik.

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Röportaj

    Sağlık

    Spor