(HABER MERKEZİ)- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 yıldız, sadece bir estetik unsur değil, Türk milletinin tarih boyunca kurduğu 16 büyük imparatorluğun birer simgesidir. Ortadaki ışıyan güneş, Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil ederken, etrafındaki 16 yıldız, tarihin farklı dönemlerinde kurulmuş bağımsız ve güçlü Türk devletlerine atıfta bulunmaktadır. Bu arma, geçmişten bugüne uzanan köklü bir medeniyet birikimini ve devlet aklını sembolize eder.
- Büyük Hun İmparatorluğu (MÖ 3. yy – MS 216)
Türklerin tarih sahnesine devlet olarak ilk kez çıktığı imparatorluktur. Mete Han döneminde disiplinli ordu sistemi ve merkezi yönetim anlayışıyla öne çıkmıştır.
- Batı Hun İmparatorluğu (48 – 216)
Büyük Hun İmparatorluğu’nun parçalanmasından sonra batıya göç eden Hunlar tarafından kurulmuştur. Orta Asya ile Avrupa arasında köprü rolü oynamıştır.
- Avrupa Hun İmparatorluğu (375 – 469)
Attila’nın liderliğinde Avrupa’yı sarsan bu imparatorluk, Roma İmparatorluğu’na karşı büyük bir tehdit oluşturmuş, Batı’da “Tanrının Kamçısı” unvanıyla anılmıştır.
- Ak Hun İmparatorluğu (420 – 562)
Orta Asya’dan Hindistan’a kadar genişleyen bu devlet, Eftalitler olarak da bilinir. Perslerle ve Hint uygarlıklarıyla temas halinde olmuşlardır.
- Köktürk Kağanlığı (552 – 745)
Türk adını ilk kez bir devlet adı olarak kullanan Göktürkler, Orhun Yazıtları’yla bilinir. Bilge Kağan, Tonyukuk ve Kül Tigin gibi önemli figürler bu dönemdedir.
- Avar Kağanlığı (565 – 835)
Orta Asya’dan Avrupa içlerine kadar ilerleyen Avarlar, Slav toplulukları üzerinde etkili olmuş, Bizans ile pek çok savaş yapmışlardır.
- Hazar Kağanlığı (651 – 983)
Hazarlar, Hazar Denizi çevresinde güçlü bir ticaret ve kültür devleti kurmuştur. Farklı din ve milletlerin bir arada yaşadığı kozmopolit bir yönetim biçimi vardı.
- Uygur Kağanlığı (744 – 840)
Göktürklerin ardından Orta Asya’da kurulan bu devlet, yerleşik yaşamı benimseyen ilk Türk devletlerindendir. Kültür ve sanatta büyük gelişmeler yaşanmıştır.
- Karahanlı Devleti (840 – 1212)
İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devleti olan Karahanlılar, Türk-İslam sentezinin temellerini atmıştır. Kaşgar ve Balasagun gibi şehirlerde önemli eğitim kurumları kurmuşlardır.
- Gazne Devleti (963 – 1186)
Sultan Mahmud döneminde Hindistan’a yapılan seferlerle bilinir. Büyük bir askeri güç ve bilim merkeziydi. Firdevsi, Biruni gibi bilginler Gazne’de yaşadı.
- Büyük Selçuklu Devleti (1040 – 1157)
Malazgirt Meydan Muharebesi’yle Anadolu’nun kapılarını Türklere açtı. Sultan Alp Arslan ve Melikşah dönemlerinde büyük bir siyasi ve kültürel yükseliş yaşandı.
- Harezmşahlar Devleti (1097 – 1231)
Selçukluların yıkılışından sonra Orta Asya ve İran’da hâkimiyet kuran bu devlet, Moğol istilalarıyla yıkılmıştır. Cengiz Han ile çetin mücadeleler yaşanmıştır.
- Altın Orda Devleti (1242 – 1502)
Moğol kökenli olmasına rağmen Türkleşmiş bir devlettir. Doğu Avrupa’da geniş bir sahaya yayılmış, Rusya üzerindeki etkisiyle tarihsel önem kazanmıştır.
- Timur İmparatorluğu (1370 – 1507)
Timur’un liderliğinde kurulan bu imparatorluk, İran, Orta Asya, Hindistan ve Anadolu’da etkili oldu. Bilim ve sanatın geliştiği bir dönem yaşandı. Semerkand bu dönemde parladı.
- Babür İmparatorluğu (1526 – 1858)
Hint yarımadasında kurulan bu imparatorluk, mimarisiyle dünya tarihine damga vurmuştur. Tac Mahal bu dönemin eseridir. Babür Şah, Türk-Moğol kökenlidir.
- Osmanlı İmparatorluğu (1299 – 1922)
600 yıl boyunca üç kıtaya yayılan Osmanlı, yalnızca Türk tarihinin değil, dünya tarihinin en uzun ömürlü imparatorluklarından biri olmuştur. İslam dünyasının liderliğini üstlenmiş, hukuk, bilim, mimari ve sanat alanlarında büyük eserler bırakmıştır.
