İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) deprem yüzünden yıkılan dayanıksız binalarla ilgili basın açıklaması düzenledi. Açıklamayı TMMOB Adana İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Sekreteri Ahmet Uncu yaptı. Uncu, “Deprem bir doğa olayıdır. Onu afete dönüştüren ise insan eliyle yapılan depreme dayanıksız binalardır” diye vurguladı.
HABER: CANSU ERSOY
ADANA (BÖLGE)-Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat tarihli depremde 10’dan fazla il etkilenmişti. Birçok bina yıkılmış ve birçok insan hayatını kaybetmişti. Adana’yı da sallayan depremde Adana’da birçok bina yıkılmış ve birçok bina da ağır hasar almıştı. Binaların dayanıksızlığına yönelik Adana İnşaat Mühendisleri Odası basın açıklaması düzenledi. Açıklama, TMMOB binasında TMMOB Adana İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Sekreteri Ahmet Uncu tarafından gerçekleştirildi.
Uncu, ülke olarak, 6 Şubat 2023 tarihinde 9 saat arayla gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremler ve 20 Şubat tarihli Defne depremiyle büyük bir acı yaşadığımızı belirterek söze başladı.
“Öncelikle deprem bölgesindeki tüm yurttaşlarımızın yakınları başta olmak üzere, tüm ülkemize başsağlığı, yaralı yurttaşlarımıza acil şifalar diliyoruz. Bu depremler; Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerimizde yaşayan yaklaşık 14 milyon yurttaşımızı etkilenmiştir. Resmi rakamlarla can kaybı 45 bine yaklaştı. 45 bin canı, depreme dayanıksız binalarda enkaz yığınlarının altında kaybettik! Ne yazıktır ki can kayıplarını artıran önemli bir neden de kurtarma çalışmalarına çok geç başlatılmasıdır” diyen Uncu, depremin bir doğa olayı olduğunu, onu afete dönüştürenin ise insan eliyle yapılan depreme dayanıksız binalar olduğunun vurgusunu yaptı.
Böylesi önlenebilir felaketlerle bir daha karşılaşmak istemiyorsak, atılacak adımlar bellidir: yanlışlarda ısrar etmemek ve bilimin tekniğin yol göstericiliğini izlemektir” diyen Uncu, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“Ancak yanlış adımlar atılmaya şimdiden başlandı. Depremin üzerinden henüz 18 gün geçmişken, 24 Şubat 2023 tarihli 32114 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 126 no’lu Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile deprem nedeniyle olağanüstü hal ilan edilen illerde yerleşme ve yapılaşmaya ilişkin bir takım düzenlemeler yapıldı. Planlama, mimarlık ve mühendislik süreçleri dışında inşa edilen yapı stoku nedeniyle yaşanan yıkımı, bir daha yaşamamak için, bilim ve tekniğe uygun yeniden inşa faaliyetinin yapılması gerekirken; tam aksine, bu kararname ile yeni bir felaketin ilanı yapılmıştır.”
Uncu, bu kararname ile Anayasa’ya aykırı olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Türkiye belediyesi olarak her türlü yetkiye sahip kılındığını belirtti ve “Anayasa’da hiçbir istisna koşul belirtmeksizin devlet mekanizması içinde görevlendirilmiş kurum ve kuruluşların yetkisi ellerinden alınmıştır. Mülkiyet hakkı başta olmak üzere Medeni Kanun, Orman Kanunu, Mera Kanunu, Tapu ve Kadastro Kanunu ve bunları yürütmekle sorumlu bakanlıklar ve kurumların yetkileri ellerinden alınmış; deprem bölgesinde ormanların ve meraların yapılaşmaya açılmasına izin verilmiştir” diye ekledi.
Uncu, söz konusu kararname incelendiğinde şu sonuçlara vardıklarını maddeler halinde belirtti:
“Afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde afetten etkilenenlerin geçici veya kesin iskân alanları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca resen belirlenebileceği,
Gereklilik durumunda Mera Kanunu ile Orman Kanununun ek 16. Maddesinde belirtilen alanlar da geçici veya kesin iskân alanları olarak kullanılabileceği,
Belirlenen kesin iskân alanlarında ve mevcut kentsel alanlarda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylanacak plan ve imar uygulamaları beklenmeksizin jeolojik etüt raporu ve zemin etüt raporu doğrultusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylanacak vaziyet planına ve düzenlenecek yapı ruhsatına göre uygulama yapılacağı,
Bu alanlarda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylanan plan ve parselasyon planlarında İmar Kanununun plan ve parselasyon ile ilgili işlemlerindeki askı, ilan, itirazlara ilişkin hükümlerinin uygulanmayacağı,
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, altyapı, üstyapı dahil her türlü inşaat yapmaya veya yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye, cins değişikliği yapmaya, kat irtifakı, kat mülkiyeti kurmaya yetkili kılındığı görülmektedir.”
“Bir kez daha uyarıyoruz, bilimi, tekniği ve hukuku reddetmek sadece yeni afetlere zemin hazırlamaktır” diyen Uncu, konuşmasının devamında “Yaşadığımız ile gelecek olursak; Adana’da bu depremleri diğer illere nispeten az hasarla yaşadık. Kendi yaralarımızı kısa sürede sararak diğer illere nasıl yardımcı olabiliriz diye düşündük. TMMOB Adana İl Koordinasyon Kurulu, TMMOB ve İMO merkezden gelen arkadaşlarımızla yaptığımız değerlendirme ile Adana ve Gaziantep’te iki komisyon kurularak deprem bölgeleriyle dayanışma sağlanması kararı aldık. Adana bölgemizde İnşaat Mühendisleri Odası ve Makine Mühendisleri Odası Adana Şubelerinin oluşturduğu Komisyon, Osmaniye, İskenderun ve Hatay deprem bölgeleriyle; Gaziantep’te oluşturulan Komisyon ise Kahramanmaraş, Adıyaman, Elbistan Bölgeleriyle koordineli çalışarak destek vermeye çalışmaktadır” cümlelerine yer verdi.
Uncu, “Adana Komisyonumuz deprem bölgelerinde yaptığı incelemesini rapor halinde TMMOB merkeze iletmektedir. Bölgeyle sürekli irtibat sağlanarak değişen ihtiyaçlar tespit edilmekte, yayınladığımız listeler doğrultusunda TMMOB’ye bağlı Odalarımızın Adana Şube üyeleri ve vatandaşlarımızdan gelen yardım malzemeleri, İMO Adana Şubesinde toplanarak deprem bölgelerine gönderilmektedir. Bu çalışmalarımız devam etmektedir” dedi ve konuşmasını şöyle sonlandırdı:
“Bilindiği üzere pek çok ilimizde olduğu gibi, Adana’da da binalarda hasar tespit çalışmaları yapılmaktadır. İlimizde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, Adana Büyükşehir Belediyesi, İMO Adana Şube’nin oluşturduğu ekipler binalarda gözleme dayalı inceleme ile hasarsız, az hasarlı, orta hasarlı, ağır hasarlı ve acil yıkılacak binaların tasnifini yapmaktadır. Haliyle vatandaşlarımız yaşanan depremin yıkıcı sonuçları nedeniyle tedirginlik içerisindedir. Çok sayıda vatandaşımız evlerine girmemekte, yakınlarının evlerinde, arabada ya da çadırda kalmaktadır. Bu durumun bir an önce sona erip evlerine huzur içinde girme özlemindedirler. Bu nedenle binalarının depreme dayanıklılığının test edilmesi ve güçlendirme konularına ilişkin çok fazla soru ile karşı karşıya kalmaktayız. Öncelikle vatandaşlarımıza telaşla iş yapmamalarını tavsiye ediyoruz. Bu telaşla kimi vatandaşlarımızın bazı vasıfsız ve depremi fırsata çevirmeye çalışan kişilere inanarak yüksek meblağlar da ödeyerek hiçbir bilimsel geçerliliği olmayan raporlar hazırlattığını öğrenmiş bulunuyoruz. Bize de iletilen bu raporların, bilimsel temele dayanmadığını tespit ettik. Bu tür yanlışlara düşmemek için vatandaşlarımızı, dikkatli olmaları konusunda uyarıyoruz. Gerek binanın depreme karşı performansının tespit edilmesi, gerekse bina güçlendirme proje ve uygulama işlemi, yetkili kişi ve kurumlar tarafından yapılırsa güven içinde olabilirsiniz. Bunun nasıl yapılacağı 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmenliğinde “Binalardan bilgi toplanması kapsamında tanımlanan inceleme, veri toplama, derleme, değerlendirme, malzeme örneği alma ve deney yapma işlemleri inşaat mühendislerinin sorumluluğu altında yapılacaktır” ibaresiyle belirlenmiştir. Önümüzdeki dönemde atılacak adımlarla ilgili gerekli bilgileri TMMOB Adana İl Koordinasyon Kurulumuz ve İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şubesinin duyurularından takip edebilirsiniz”
