HABER: ALİ AKILI
Sıcaklıkların yükseldiği yaz aylarında sadece serinlemek değil, sağlıklı kalmak da doğru alışkanlıklarla mümkün. Terlemeyle artan sıvı kaybı, başta böbrek sağlığı olmak üzere pek çok sistemi etkiliyor. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Akif Diri, yaz aylarında böbrek taşı oluşumunun daha sık görüldüğüne dikkat çekerek, bu riski azaltmak için doğru sıvı tüketiminin hayati önemde olduğunu söylüyor.
Sıcak havalarda vücut, ısıyı dengelemek için daha fazla terleyerek su kaybeder. Bu durumda idrar üretimi azalır, idrar yoğunluğu artar ve bu da böbrek taşı oluşumunu tetikler. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Akif Diri’ye göre; “Böbrek taşlarının oluşmasını önlemenin en etkili yolu, gün içinde yeterli ve düzenli su tüketmektir. Yazın bu denge çok daha hassas hâle gelir.”
Sıcak havalarda artan terleme nedeniyle vücudumuzun suya olan ihtiyacı önemli ölçüde artıyor. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Akif Diri, özellikle yaz aylarında böbrek taşı riskinin yükseldiğine dikkat çekerek, sağlıklı bir yaz için günde en az 2–2,5 litre su tüketilmesi gerektiğini vurguluyor.
Doç. Dr. Diri, sıcak havalarda sıvı ve elektrolit dengesinin bozulmasının sadece genel sağlık üzerinde değil, özellikle böbrekler üzerinde ciddi etkiler yarattığını belirtiyor. Terleme ile artan sıvı kaybı, idrarın daha yoğun (konsantre) hale gelmesine ve bu da böbrek taşı oluşumuna zemin hazırlayan önemli bir faktöre dönüşüyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, sıcak hava dalgalarında elektrolit dengesizliklerine bağlı sağlık sorunlarında %20’ye varan bir artış görülüyor. Bu nedenle yaz aylarında sadece su içmek değil, aynı zamanda doğru ve dengeli bir sıvı alım stratejisi oluşturmak büyük önem taşıyor.
Sadece su değil, mineraller de önemli
Vücut ter yoluyla sadece su değil, sodyum, potasyum ve magnezyum gibi hayati mineralleri de kaybeder. Bu minerallerin eksikliği, halsizlik, baş dönmesi, kas krampları gibi şikâyetlere yol açabilir. Bu nedenle sebze ve meyvelerin de sofralardan eksik edilmemesi gerektiğini anlatan Doç Dr. Diri, “Domates, salatalık, kabak gibi su oranı yüksek sebzeler sadece serinletmez, aynı zamanda vücudun elektrolit dengesine de katkı sağlar” dedi.
Aşırı tuzdan kaçının
Ayrıca tuz dengesinin de korunmasını öneren Doç. Dr. Akif Diri “Aşırı tuzlu, yağlı ve işlenmiş gıdalardan kaçının. Dengeli tuz alımı böbreklerin daha rahat çalışmasını sağlar. Gereksiz vitamin veya mineral takviyeleri de böbrekleri yorabileceğinden dikkatli olun.Gereksiz elektrolit takviyeleri yerine doğal kaynaklarla beslenmeye yönelin” uyarısında bulundu.
Suyun yerine geçebilecek besinler:
Doç Dr. Akif Diri bazı sebze ve meyvelerin içerdiği yüksek su oranı sayesinde hem serinletici hem de doğal bir sıvı kaynağı olduğuna dikkat çekerek, dengeli sıvı tüketimi için bu besinlerden de yararlanılması gerektiğini söyledi.
Yüksek su içeriğine sahip sebzeler:
- Salatalık (%96)
- Kabak (%94)
- Domates (%93)
- Marul, semizotu, roka gibi yeşillikler
Serinleten yaz meyveleri:
- Karpuz (%92)
- Kavun (%90)
- Şeftali, erik, üzüm
Bilinç bulanıklığına yol açar
Sıvı dengesizliğinin sadece böbrek taşlarına değil, tansiyon dengesizliğine, baş ağrısına, halsizliğe ve hatta bilinç bulanıklığına kadar giden sonuçlara yol açtığını, bu nedenle yaz aylarında sıvı takibinin basit ama çok etkili bir önlem olduğunu dile getiren Üroloji Uzmanı Doç.Dr. Akif Diri yazın böbrek sağlığını korumak adına dikkat edilmesi gerekenleri maddeler halinde özetledi:
Susamayı beklemeyin: Susuzluk hissi vücudun alarmıdır. Günde 8–10 bardağa yayılmış su tüketimi idealdir.
Kafein ve alkol alımını sınırlayın: Bu maddeler diüretik etki yaparak vücudun daha fazla su kaybetmesine yol açar.
Ağır yemeklerden kaçının: Yüksek yağ ve tuz oranı böbrekleri zorlar, elektrolit dengesini bozar.
Pratik tüyolarla hidrasyonu kolaylaştırın
Yanınızda daima yeniden doldurulabilir bir su şişesi taşıyın.
Suyunuza nane, limon, salatalık gibi ferahlatıcılar ekleyerek içimi kolaylaştırın.
Kahve-çay tüketiyorsanız, her fincan sonrası 1 bardak su içmeyi unutmayın.
Sabah uyanınca ve gece yatmadan önce mutlaka 1 bardak su için.
NE KADAR SU YETERLİ?
- Kış aylarında: Ortalama 1,5–2 litre
- Yaz aylarında: En az 2–2,5 litre, aktif bireylerde daha fazla
- Egzersiz sonrası veya yoğun terleme durumunda: Ekstra 500 ml – 1 litre daha
