Atatürk’ün Barış Paktları ve Barış Kuşağı.
Atatürk’ün dış politikasının temel ilkelerinden birincisi BAĞIMSIZLIK, ikincisi ORTAK GÜVENLİK’ti.
Bağımsızlığa, dolayısıyla barışa yönelik tehditlere karşı ‘Ortak Güvenliğe’ ihtiyaç vardı. Bu nedenle Atatürk’ün ‘Yurtta Barış-Dünyada Barış’ ilkesi, barışa yönelik tehditlere karşı ortak örgütlenmeyi öngörüyor.
Atatürk’ün Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ın ifadesiyle Atatürk Türkiyesi “Her nerede barış adına bir toplantı olsa oraya koşmuştu.” Barışı korumak için 1928’de Kelloğ Paktı kuruldu.
Türkiye, 1932’de Milletler Cemiyeti’nin Silahsızlanma Konferansı’na katıldı.
Türkiye, 1932’de özel davetle 28 devletin teklifiyle Milletler Cemiyeti’ne üye oldu.
Türkiye, 1935’de Milletler Cemiyeti Lahey Adalet Divanı’na katıldı.
Türkiye barışı korumak için 1928’de hazırlanan ‘Genel Tahkim Senedini’ bazı şartlarla 1934’de imzaladı.
Türkiye, 1935’de İtalya’nın Habesistan’a saldırısını kınadı.
Türkiye, Arjantin Dışişleri Bakanı’nın barışı korumak amacıyla örgütlediği ‘Savvedra Lama Paktı’na 1936’da katıldı.
Atatürk Türkiyesi sadece barışı korumaya yönelik uluslararası oluşumlara katılmakla kalmadı, barışı korumaya yönelik anlaşmalar imzaladı, paktlar kurdu.
Atatürk’ün girişimiyle 1930’larda Türk-Yunan dostluğu sağlandı.
Türkiye ve Yunanistan arasında ‘İçtenlikli Anlaşma Paktı’ yapıldı.
1934’de Türkiye-Yunanistan-Yugoslavya ve Romanya arasında ‘Balkan Antantı’ imzalandı.
1937’de Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında ‘Sadabat Paktı’ kuruldu.
Atatürk Türkiye’si, kurtuluş savaşı yıllarında başlayan ‘Sovyet Dostluğunu’ da sürdürdü.
Atatürk, 1935’lerde kendisiyle röportaj yapan Amerikan gazeteci Gladys Bakar’a “Esas amaç bütün milletlerin, bütün devletlerin paktıdır” diyerek barış politikalarıyla tüm dünyayı bir barış kuşağıyla çevirmenin mümkün olacağını söyledi.
Atatürk, Balkan Antlantı, Sadabat Paktı ve Sovyet Dostluğu sayesinde Balkanlardan Güney Asya’ya, Sibirya’dan Akdeniz’e kadar uzanan o zamana kadar dünyadaki en büyük barış kuşağını oluşturdu.
Atatürk Türkiye’si 1921-1938 arasında dünyadaki 56 bağımsız ülkenin 37’sinde diplomatik temsilcilik açtı. 40’ıyla dostluk anlaşması imzaladı.
Atatürk, bu sırada bu 56 bağımsız ülkenin başına geçen 115 devlet başkanının tamamıyla temas kurdu ve en iyi dileklerde bulundu.
Atatürk, sadece diplomatik ilişkiyi etkili kullanarak 1923’de İstanbul’u, 1936’da Boğazları, 1938’de Hatay’ı savaşsız anlaşma yöntemleriyle tek kurşun atmadan kurtarmayı başardı.
Lozan ve Montrö ile bugüne kadar Türkiye’de kalıcı barışı sağladı.
Bu yapılanları iki ayyaş dedikleri insanların yaptıklarıydı.
Ayık ve dindar olarak kendileri de beraber tatil yaptıkları Suriye Devlet Başkanı’yla ne hale geldiklerini ibretle izlemekteyiz!…
