(HABER MERKEZİ)-Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, gıda dışı perakende sektöründe pandeminin de etkisiyle yılın ilk çeyreğinde %25 gerileme gözlendi. Tınastepe, makro ekonomik koşullarla birlikte yüksek faiz ortamının sektörde yeni yatırım iştahını son derece olumsuz etkilediğini söyleyerek, toparlanma sürecinde kamu desteklerinin sürmesinin şart olduğuna işaret etti.
Zincir Mağazalar Derneği gıda dışı organize perakende sektöründeki 50,000 satış noktası ve 320 milyar TL ciroyu temsil ediyor. Dernek çatısı altındaki mağazalarda 300,000 civarı çalışan istihdam ediliyor.
Pandemi sonrası gelişmeler ve sektörün mevcut durumu ile ilgili düzenlenen değerlendirme toplantısında konuşan Tınastepe, “Gıda dışı perakendesinin önemli bir kısmındaki ürün grupları ertelenebilir ihtiyaçlardan oluşuyor. Bu dönemde tüketicimizin birçok ihtiyacını çok zorda kalmadıkça ertelediğini gördük. Mağazalardaki trafiğin de doğal olarak azalması, trafiğe bağlı bu alışverişleri önemli ölçüde kesti” dedi ve ekledi:
“Temsil ettiğimiz kategoriler 2020 yılını pandeminin etkisiyle toplamda yaklaşık %18 gerileme ile kapattı. 2021 yılı ilk çeyrekte de %25 seviyesinde bir gerileme bekliyoruz.”
Pandemi öncesinde kararı alınmış yatırımların ertelenmediğini ve bunların realize edilmeye devam ettiğini blirten Tınastepe, buna karşın yeni yatırım konusunda ise iştah olmadığını söyledi.
Tınastepe, “Yeni yatırım yapma konusunda üyelerimiz özellikle iç payasada isteksizler. Bunda da kamu desteklerinin etkisi olduğu kadar makro ekonomik belirsizlikler ve dalgalanmaların da oldukça etkili olduğunu düşünüyoruz. Yurt dışında Turquality desteklerinin devam etmesi ve özellikle Avrupa bölgesinde hızlı toparlanma kaynaklı olarak üyelerimizin yurtdışı konusunda daha istekli ve iştahlı olduğunu görüyoruz. Bu noktada hali hazırda kararı alınmış yatırımlarımız devam ediyor ama yeni yatırımlar konusunda üyelerimiz yurtdışında daha istekli görünüyorlar.”
YÜKSEK FAİZDE YENİ YATIRIM MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR
Faiz oranlarına da dikkat çeken Tınastepe, “Bugünkü yüksek faiz ortamında yatırım yapabilmek maalesef pek mümkün değil. Bugün Türkiye’de döviz ile kredi aldığınızda euro’da %6 civarında faiz ödüyorsunuz. Kapıkule’yi hemen geçtiğinizde, Bulgaristan’da bu oran %1. Bu ortamda makro ekonomik koşullar ve faiz oranları yatırım yapma iştahını son derece olumsuz etkiliyor” diye konuştu.
Sektörün toparlanma sürecinde önemli desteklere ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Tınestepe, kısa çalışma ödeneğinin devam etmesinin ve şartlarının kolaylaştırılmasının normalleşme döneminde kayıpların karşılanması aşamasında çok önemli olacağını ifade etti.
Tınastepe, “Finansman kaynaklarına kolay ve hızlı erişim, borçların ötelenmesi için bankaların bazı fedakarlıklarda bulunması, faizsiz kredi imkanları yaratılması, vergi yükümlülüklerinin ötelenmesi, yapılandırmaların yürürlüğe alınması gibi taleplerimiz de finansman sorunlarımızı bir miktar yönetilebilir hale getirecektir” diye konuştu.
Kira desteğinin de maliyet kontrolü açısından çok önemli olduğunu vurgulayan Tınastepe, tüm AVM’lerde ciro bazlı kira uygulamasına geçilmesi gerektiğini söyledi.
Reel sektörü desteklemek adına şirketlere yapılan desteklerin, şirketlerin sermaye yapısını kuvvetlendirmesi ve pandemide ayakta kalabilmesi içni önemli olduğunu belirten Tınastepe, buna karşın ekonominin ayakta kalabilmesi için
sadece şirketlerin değil, hanehalkının da desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
