ADANA (BÖLGE)-Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen, vatandaşın ucuz sebze meyve yiyebilmesi için üreticinin, kuracağı kooperatifler aracılığıyla direkt satış yapması ve sebze üretimi yapan küçük aile işletmelerinin devlet tarafından desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Sebze meyve fiyatlarının yükselmesinin birçok nedeninin olduğunu belirten Süleyman Girmen, bunun yapılacak müdahalelerle düşürülebileceğini söyledi.
Girmen şöyle konuştu: “Sebze meyve fiyatlarının bu hale gelmesinin birçok nedeni var. Sadece aracılar nedeniyle değil. Biz bu işin mutfağındayız. Biz bu ürünlerin nasıl yetiştiğini, nasıl pazarlandığını tüketiciye nasıl ulaştığını çok iyi biliyoruz. Sebze meyve fiyatlarındaki artışlarda en büyük nedenlerden biri maliyet girdilerinin artmasıdır. Bu inkar edilemez. Tarımdaki tüm girdiler dövize bağlı. Gübre, tohum, mazot, zirai ilaç maalesef bunlarda dışa bağımlıyız. Tabi üretim girdi maliyetleri arttı. Uzun süredir sebzeden zarar eden üreticiler bu işi bırakıp artık alternatif işlere yönelmeye başladılar. 10 yılda sebze ekim alanları 930 bin hektardan 800 bin hektara geriledi. Bu konuda defalarca uyarı yapmamıza rağmen bu kimsenin dikkatini çekmedi.”
SEBZEYİ KÜÇÜK AİLE İŞLETMELERİ ÜRETİR
“Türkiye’de sebzeyi küçük aile işletmeleri üretir. Seracılar üretir, büyük çaplı sebze üretimi yapan yerleri göremezsiniz. Siz şimdi sebze üretimi yapan küçük aile işletmelerini dikkate almaz, seraların üretimindeki zorlukları dikkate almazsanız, ayrıca birde bunun üzerine girdi maliyetleri ve tabi afetler eklenirse sebze fiyatları biranda ebetteki akıl almaz noktalara gelir.”
BİR MEKANİZMA KURMAK LAZIM
Vatandaşın ucuz sebze ve meyve tüketebilmesi için bazı düzenlemeler yapılması ve bunun için özel bir mekanizma kurulması gerektiğini vurgulayan Girmen, “Bize dahi bundan bir kaç sene önce de deselerdi ki, ‘patlıcanı 10 liraya, biber 20 liraya satılacak’, biz bile gülerdik. Bunu yapanlar ne gıda teröristi, ne aracı terörü, ne de başka bir şey. Aracıları bizde eleştiriyoruz. Ama çok farklı. Yani özetle, şuan halka ucuz sebze meyve sağlamak ne tanzim satış mağazalarıyla olur, ne de başka bir şeyle olur.”
GÜNLÜK 90 BİN TON SEBZE TÜKETİLİYOR
“Günlük 90 bin ton sebze tüketimi olan bir ülkede siz üretimi arttırmazsanız, üretimi artıracak tedbirlere yönelmezseniz, her yıl bu tartışmaları yaşamaya devam ederiz. Bunun için ayrıca bir mekanizma kurmak lazım. Üretimden pazarlamaya kadar. Buna kooperatifte diyebilirsiniz. Direkt üreticiden satışta diyebilirsiniz. Biz ısrarla bunun tarafındayız. Bunu yapamazsanız halka ucuz sebze meyve tükettirme imkanı yok. Yeni Hal Kanunu da buna imkan sağlamıyor. Nedense bu tip kararlar alınırken eli taşın altında olan bizler değil de başka kesimler bu konuyu televizyonlarda tartışıyor. Bizlerde gülerek izlemeye devam ediyoruz. Şu an küçük aile işletmelerini desteklemek gerekiyor. Kooperatifleşme ve üreticiden tüketiciyle satış yapabilecek yasal düzenlemeler çok önemli. Üreticiden tüketiciye direkt satış yapabilecek yasal düzenlemeyi sağlamak hali hazırda hal yasası üreticinin tüketiciye direkt satışına izin vermiyor. Bu pahalılığın en büyük nedeni yine bu sistemin kendisi.”
