(HABER MERKEZİ)-CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Türkiye’de gıda güvenliği konusunda yaşanan sorunları peşini bırakmıyor. Soru önergeleri ile ihraç ürünlerde yaşanan sorunları gündeme getiren Gürer, “Bu bağlamda yapılacak çalışmalar var” dedi.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, gıda denetimleri, laboratuvar kapasiteleri, pestisit analizleri ve iklim değişikliğinin gıda güvenliği üzerindeki etkilerine dair Gürer’in sorularını yanıtladı. Bakan Yumaklı, pestisit kalıntısı nedeniyle son 3 yılda bildirilen ürün sayısının %54 azaldığını açıklarken, Ömer Fethi Gürer, “Bakan Bey azaldığını söylemesine karşın, bildirim gelen ürün sayısında AB yem ve gıda analiz bildiriminde Türkiye halen ilk sırada. Azalmış hali bu!” dedi.
GÜRER’İN SORULARI
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in, Tarım ve Orman Bakanı’nın yanıtlaması istemiyle hazırladığı sorular:
“Bakanlık tarafından yürütülen gıda güvenliği farkındalığım artırmaya yönelik üniversiteler, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarıyla yapılan çalışmalar hedeflenen sonuca ulaşmış mıdır?
Türkiye genelinde gıda güvenliği laboratuvarlarının bölgelere göre dağılımı nasıl yapılmaktadır, hangi bölgelerde laboratuvar kapasitesi eksiklikleri tespit edilmiştir ve bu laboratuvarlar hangi içerikleri incelemektedir?
Resmi gıda denetimlerinde yapay zeka veya veri analizi gibi yeni nesil teknolojilerin kullanımı hangi aşamadadır ve bu teknolojilerin entegrasyonu ne kadar başarılı olmuştur?
Türkiye’nin gıda güvenliği uygulamaları, Avrupa Birliği’nin mevcut gıda güvenliği standartlarına göre hangi eksiklikleri barındırmaktadır? Bu eksikliklerin giderilmesi için Bakanlık tarafından atılan adımlar ne kadar etkili olmuştur?
İklim değişikliği, Türkiye’deki tarımsal üretimden kaynaklanan gıda güvenliği sorunlarım nasıl etkilemektedir ve bu zararlar ölçümlenmekte midir?
Pestisit kontrol analizleri yapabilecek toplam laboratuvar sayısı nedir, bu laboratuvarların yıllık analiz kapasitesi ne kadardır ve son aylarda yurt dışına gönderilen ve pestisit nedeniyle geri dönen ürünlerin miktarı ne kadardır?”
GIDA DENETİMLERİ İÇİN 41 LABORATUVAR YETERLİ Mİ?
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, gıda güvenliği denetimlerinin 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu çerçevesinde yürütüldüğünü belirtti. Yumaklı, gıda işletmelerinin hijyen kurallarına uymakla yükümlü olduğunu ve otokontrol sistemleri, izlenebilirlik, hijyen standartları gibi konularda sorumluluk taşıdıklarını ifade etti.
Bakan Yumaklı, Türkiye genelinde 41 Kamu Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü bulunduğunu ve bu laboratuvarların sadece bulundukları illerde değil, farklı bölgelerden gelen numuneleri de analiz ettiğini belirtti. Laboratuvarlarda gıda, yem ve gıda ile temas eden materyallerin analizlerinin yapıldığını ifade etti.
YAPAY ZEKA DESTEKLİ DENETİMLER
Gıda denetimlerinde yeni nesil teknolojilerin kullanımına ilişkin soruya yanıt veren Bakan Yumaklı, “Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi (GGBS) adı altında web tabanlı bir yazılım kullanılıyor. GGBS ile işletmelerin kayıt işlemleri, resmi kontroller, numune alma süreçleri, idari yaptırımlar ve ithalat-ihracat işlemleri kayıt altına alınıyor” dedi. Yumaklı, sistemin ihtiyaç duyulan güncel verileri anlık olarak sunduğunu ifade etti.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE GIDA GÜVENLİĞİ
CHP’li Ömer Fethi Gürer’in iklim değişikliğinin gıda güvenliğine etkisine dair sorusuna yanıt veren Bakan Yumaklı, Bakanlık olarak iklim değişikliğine karşı çeşitli önlemler alındığını belirtti. Yumaklı, “İklime duyarlı ürün araştırmaları, kuraklık risk analizi, su hasadı ve dayanıklı tohum geliştirme çalışmaları yürütülüyor” dedi. Ayrıca, zararlı organizmaların dağılımındaki artışa karşı erken uyarı sistemleriyle üreticilerin bilgilendirildiğini aktardı.
BİLDİRİM SAYISI 3 YILDA %54 AZALMIŞ
Gürer’in, pestisit analizleri yapabilecek laboratuvar sayısı ve pestisit nedeniyle geri dönen ürünlerin miktarına ilişkin sorularına yanıt veren Bakan Yumaklı, Türkiye genelinde 20 kamu ve 51 özel gıda kontrol laboratuvarının pestisit analizi yapma yetkisine sahip olduğunu ifade etti.
Bakan, 186’dan fazla ülkeye ihracat yapan Türkiye’nin, risk esaslı resmi kontrollerle bildirim alınan ürünlerin denetimlerini sıklaştırdığını belirtti. Yumaklı, pestisit kalıntısı nedeniyle geri dönen taze meyve ve sebze ürünlerine yönelik, ihracatçı firmalara bir yıl boyunca %100 pestisit analizi zorunluluğu getirildiğini söyledi. Ayrıca, gıda işletmelerine ve birincil üreticilere yasal işlem uygulandığını vurguladı.
Bakan Yumaklı, Türkiye’de pestisit kalıntı oranının son üç yılda %35 azaldığını, Avrupa Birliği’nin Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) bildirimlerinin ise %54 oranında düştüğünü belirtti.
GÜRER: “GIDA GÜVENLİĞİ KONUSUNDA DAHA ŞEFFAF VE ETKİN POLİTİKALAR GEREKİYOR”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, verilen yanıtları değerlendirerek, gıda güvenliği konusunda denetimlerin daha sıkı ve şeffaf yürütülmesi gerektiğini vurguladı. Gürer, “ Ülkemiz, 21 üründe arz açığı yaşarken, ihraç ettiği ürünlerde ise AB ülkelerinden iade edilen ürünlerle karşılaşılmaktadır. Bu durumun, ülkemiz ürünlerinin yurt dışı pazarında sorun yaratmaması için daha sıkı denetim gerektirdiği açıktır. AB kriterlerine uygun ürün ihraç eder noktada olmalıyız. Sıfır soruna ulaşana kadar bu bağlamda çalışmalar artırılmalıdır.
Bir ülkede ortaya çıkan bir sorun, tüm ülke gümrüklerine bildirildiğinden denetimler daha dikkatli yapılmaktadır. Ülkemizin ithal ürünlerinde de aynı sıkılıkta denetimler uygulanmalıdır. Sağlıklı gıda temini konusunda sorumluluk iktidardadır ve bu bağlamda yazılı açıklamalar veya demeçler yerine, uygulamalar sorunsuz hale getirilmelidir.” dedi.
