Adana Emlakçılar Odası Başkanı Rabia Ülkü Uçar, Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği gereği, 5 Haziran 2018’den sonra emlak ofisi açmak isteyenlerin Mesleki Yeterlilik Seviye sınavına girip, belge alması gerektiğini hatırlatarak, ‘’Lise mezunu olup MYK belgesini almadan emlak ofisi açamaz, açmış olsa bile, Ticaret Bakanlığı’ndan Yetki Belgesi alamaz ve cezai işlem ile işyerini kapatmak zorunda kalır’’ uyarısında bulundu.
***
Röportaj: Yener EKİNCİ
ADANA (BÖLGE)-Eskiden emekli memurların vakit geçirmek için yaptıkları emlakçılık işi, günümüzde daha profesyonel bir zemine taşındı ve mesleğin adı da artık “gayrimenkul danışmanlığı” oldu. Günümüzde zincir emlak markaları plazalarda kendilerine şık ofisler açıyor ve emekli memurların yerini de üniversite mezunu gençler alıyor. Bütün bu gelişmelere rağmen markalı emlak firmalarının portföyün tamamına henüz hakim olmamaları nedeniyle, küçük ve orta ölçekli emlakçılar için hala sektörde fırsatlar bulunuyor. Dolayısıyla, özellikle büyük şehirlerde, her sokakta en az 2-3 tane emlak ofisine rastlamak mümkün olduğu gibi, internet ortamında da binlercesi yer alıyor. ‘’Taşınmaz Ticareti Hakkındaki Yönetmelik” hükümlerinin yürürlüğe girmesiyle, emlak ofisi açmak isteyenler, bazı şartları yerine getirmek zorunda kalacaklar. Emlak sektöründe alım, satım ve kiralamalarda, danışmanlık ve aracılık hizmetlerini hükme bağlayan Taşınmaz Ticareti Yasası, 05.06.2018 tarihli resmi gazetede yayımlanarak uygulamaya kondu. Yasa, emlak ofisi açmanın fiziki şartlarından çalışan yeterliliğine kadar standartlar getirdi. Sektörde yaşanan yeni gelişmeler hakkında detaylı bilgi almak amacıyla, Adana Emlakçılar Odası Başkanı Rabia Ülkü Uçar’ı ziyaret ettik.
Emlak ofisi açma şartları değişti. Prosedür hakkında bilgi verir misiniz?
Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği gereği, 5 Haziran 2018’den sonra emlak ofisi açmak isteyen emlakçı esnafımızın, Mesleki Yeterlilik Seviye sınavına girip, belge alması yasal zorunluluktur. Lise mezunu olup MYK belgesini almadan emlak ofisi açamaz, açmış olsa bile, Ticaret Bakanlığı’ndan Yetki Belgesi alamaz ve cezai işlem ile işyerini kapatmak zorunda kalır. Bu yasa çıkmadan önce oda kaydı, vergi kaydı, Milli Eğitim Bakanlığından onaylı kurs belgesi olan meslektaşlarımız, bu yaptırımlardan muaf olup, muktesep haklardan yararlanmaktadır. Mesleki Yeterlilik Belgesi almasına gerek yoktur.
YETKİ BELGELERİ 5 YIL GEÇERLİ OLACAK
05 Eylül 2018 tarihi itibarı
ile Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi üzerinden alınan başvurular, Ticaret İl
Müdürlükleri sistemine düşüyor. Emlak işletmelerinin yetki belgesi şartlarını
taşıyıp taşımadıkları önce sistem üzerinden, daha sonra da yerinde tespit ile inceleniyor.
Prosedürleri tamamlanan ilk işletmeler, yetki belgelerini almaya başladılar.
Yetki belge numaraları yedi rakamdan oluşuyor ve il plaka koduna göre sıra ile
veriliyor. Verilen belgeler http://e-belge.gtb.gov.tr
adresinde de doğrulanabiliyor. Yetki Belgeleri 5 yıl
geçerli olacak, her yılda vize yapılacak.
SON TARİH 05 ARALIK 2019
Yetki belgelerinin her
işletme için ayrı ayrı düzenlenecek ve beş yıl geçerli olacaktır. Yetki
belgesinin ofislerde herkes tarafından kolaylıkla görülebilen bir yerine
asılması gerekiyor. Belge, geçerlilik süresinin sona ermesi veya içeriğindeki
bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda da tekrar yenilenecek.
Sözleşme ve ilanlarda bu yetki belgesi numarası kullanılacak. Belediyeler emlak
işletmelerinin yetki belgesine sahip olup olmadığını, işyeri açma ve çalışma
ruhsatı vermeden önce kontrol edecek ve yetki belgesi olmayan işletmelere
ruhsat vermeyecekler. Yetki belgesinde son tarih 05 Aralık 2019 tarihi
olacaktır. 05 Haziran 2018
tarihinden önce taşınmaz ticaretiyle iştigal eden, eğitim belgesi, meslek odası
kaydı ve gelir vergisi mükellefi olan tacirler, esnaf ve sanatkarların
faaliyetlerine devam edebilmesi için en geç 05 Aralık 2019 tarihine kadar yetki
belgelerini almaları gerekiyor. 05 Haziran tarihinden sonra emlak işletmesi
açan, ya da bu tarihten önce eğitim belgesi, meslek odası kaydı veya gelir
vergisi mükellefi olmayanların ise, MYK’dan Mesleki Yeterlilik Belgesi almaları
gerekecek.
DOĞRU VE EKSİKSİZ
YÜKLENMESİ GEREKİYOR
Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi üzerinden alınan başvurularda yüklenecek belgelerin doğru ve eksiksiz yüklenmesi gerekmektedir. Sistemde şirket seçimi yapıldıktan sonra diploma, taşınmaz ticareti sertifikası ve meslek odası kayıt belgelerinin yüklenmesi gerekiyor. Ayrıca İl Ticaret Müdürlüğü yetkilileri yerinde tespit sırasında bu belgelerinin örneklerini kaşeli olarak da ayrıca talep ediyorlar. Yetki belgesine başvuru yapan yetkili kişinin on sekiz yaşının doldurmuş olması, iflas etmemiş ve konkordato ilan etmemiş olması, ve yönetmeliğin ilgili fıkrasındaki suçlardan hüküm giymemiş ya da ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması gerekiyor.
Meslektaşlarınızın
yaşadığı güncel sorunlar nelerdir?
Gayrimenkul sektörünün şu an ki en büyük sorunu yüksek
kredilerdir. Konut kredi faizlerinin yüksekliğinden dolayı vatandaşlar konut
alamamaktadır. Konut kredi kampanyası düzenleyen bankalar yalnızca anlaşmalı
inşaat firmalarından satın alınan konutlar için faiz indirimi yapmaktadır. Elde
çok ciddi oranda konut stoku bulunmaktadır. Stokların tükenmesi, vatandaşında
ev sahibi olabilmesi için konut kredi faizlerinde indirime gidilmelidir. Şu an
için bazı bankalarda enflasyona endeksli konut kredi sistemi başlatılmış olsa da
vatandaş kredi almaya cesaret edememektedir. Özellikle yüksek mevduat faizi,
döviz kurlarındaki dalgalanma ve piyasadaki belirsizlik yüzünden inşaat
sektöründe 2019’un ilk çeyreğinde yüzde 11 civarında daralma söz konusudur.
Konut satışları 2019 Mayıs’ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30
civarında azalmıştır. Sektörde yaşanan kan kaybının önüne geçmek için konut
satışlarındaki KDV oranında ve tapu harçlarında belirli süreyle indirime
gidilmişti bu süreli değil de kalıcı olmalı ve indirim devam etmelidir. Devlet
bankaları konut kredilerinde enflasyona endeksli faiz indirimi yaptı. Ancak
devlet bankaları ile özel bankalar arasındaki konut kredi faizleri arasında çok
ciddi farklılıklar var. Özel bankalarda konut kredi faizlerinde aynı indirimi
yapmalıdır. Konut kredi kampanyaları da anlaşmalı inşaat firmaları için değil de
tüm konutlarda geçerli olmalıdır.
Adana’da şu an kaç emlakçı var?
Kentte faaliyet gösteren odamıza kayıtlı 360 emlakçı mevcut. Ticaret Odası’na kayıtlı 280 emlakçı bulunuyor. Tespitlerimize göre, kayıt dışı 200 işletme faaliyet gösteriyor. Bunların vergi numarası var ancak odaya kayıtlı değiller. Bunlarla ilgili gerekli çalışmaları yapıyoruz. Asıl en büyük sıkıntımız ayaklı emlakçılarla. Bu sorun Adana için neyse Ankara, Mersin İstanbul için de ciddi bir yaradır. Kapıcı emlakçı oldu. Bir bakıyorsunuz devlet memuru çantasını almış emlakçılık yapıyor. Taksici emlakçılık yapıyor.
Kayıtdışı emlakçılıklarla çalışmanın ne gibi riskleri var ve bunları nereye ihbar etmeliyiz?
Direkt bize ihbar edebilirler. Biz bu ihbarları değerlendiriyoruz ve gerekli yerlere şikayetleri iletiyoruz. Bu ihbarlar sonucunda maddi cezalar alanlar, cezaevinde yatanlar da oldu. Vatandaşı, kendilerini emlakçı gibi tanıtarak dolandıranlar oluyor. Sadece internet ilanı veriyorlar, yerleri belli değil, dolayısıyla aldıkları kaparolarla sırra kadem basıyorlar. Bu konularda internetteki ilanlar da sorgulanmalı. Bu ilanlar gerçek mi? Fotoğraflarda gördüğünüz evler gerçekten satılık mı, kiralık mı? Dolandırıcılar farklı ilanlardaki fotoğrafları alarak sahte ilanlar verebiliyor. Bu ilanlar çok dikkatli incelenmeli. Dolandırıldığınızı anladığınızda iş işten geçebilir. Bu tür olayların önüne geçmek, vatandaşı bilinçlendirmek adına diyoruz ki; Emlakçılar Odası’na kayıtlı kişilerden alışveriş yapın! En azından odaya kayıtlı kişilerden alışveriş yaptıklarında bir sorun yaşarlarsa hukuki yaptırımda bulunmak, şikayet etmek için karşılarında bizi bulabiliyorlar. Biz üyelerimize “Neden vatandaşı mağdur ettiniz?” diye sorabiliyor, sorunu çözebiliyoruz.
Konut fiyatları yüksek olunca işyerlerini konuta dönüştürüp daha cazip fiyat üzerinden satıyorlar, bunun cezası var mı? Bu tür yerleri satın almak isteyen vatandaşlara ne söyleyebilirsiniz?
Zamanında yapılmış olan binaların altında köhne işyerleri var. Yeri ve konumu bakımından işyeri olmaya da müsait değil. Hatta depo niyetine kullanmaya bile elverişi bulunmuyor. Emlakçı arkadaşlar onları daire şekline getirip satıyorlar. Apartman izin verdikten sonra herhangi bir sıkıntı yok. Yalnız orda şöyle bir durum var; Elektrik ve suyu işyeri olarak ödüyorlar. Yani vatandaş orayı konut olarak alıyor ama konut kredisi çekemiyor. Elektrik ve suyunu da işyeri olarak yüksek fiyattan satın alıyor. Bu tip yerleri satın alanlar iyi bilmelidir ki; oralara konut tapusu asla alamazlar. Ancak apartman kentsel dönüşüme giderse ancak o zaman orası meskene çevrilebilir.
Vatandaşların emlakçılara güvenmediği söyleniyor. Böyle bir sorun var mı?
Ne yazık ki geçmişte emlakçılara olan güven oldukça azdı. Adana’da emlakçılık yapıp kaydı olmayan çantacı tabir ettiğimiz yaklaşık 300 civarında emlakçı var demiştik. Bunları kaçak emlakçı olarak tabir ediyoruz. Kayıt dışı çalışıyorlar. İnternet sitesi hazırlayıp müşterileri kandırmak yöntemiyle depozite alarak vatandaşı dolandırıyorlar. Bu günlerde bu gibi olaylar ile karşılaşıyoruz. Son olarak Adana’da böyle bir olay gerçekleşti. Biz de savcılığa başvurduk. Yakalandılar. Bürosu olmadan kaparo alarak dolandıran emlakçılar varmış. İhbar edip yakalattık. Bu gibi olaylarda emlakçılara olan güveni azaltıyor. Güvenilir emlakçının mutlaka ofisleri olmalı, kayıtları bulunmalıdır.
Zaman ayırdığınız için teşekkür ederim
Ben teşekkür eder, yayın hayatınızda başarılar dilerim
Rabia Ülkü Uçar kimdir? (Kutu içinde verilecek)
Rabia Ülkü Uçar, özel ve kamu sektörlerinde çeşitli görevlerde bulunmuş, kamuda öğretmenlik yaptığı sırada, 1996 tarihinde istifa ederek emlak sektörüne gayrimenkul danışmanı olarak adım atmıştır. Bununla beraber, 1986 yılında kurulan Adana Emlakçılar Derneği’ninyönetim kadrosunda 1996-2001 yılları arasında çeşitli görevlerde yer almıştır. Girişimci kimliği ile 2001 yılında emlakçı esnafını tek çatı altında toplayan ve kamuda söz sahibi olmasını sağlayan Adana Tüm Emlakçılar Esnaf Odası’nın kuruluş aşamasında kurucu üyeler arasında yer alan Uçar, müteşebbis heyet içerisinde de görev alarak etkin rol oynamıştır. 2001 yılında, Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildiği Adana Tüm Emlakçılar Esnaf Odası’nda 2002-2010 yılları arasında Başkanvekilliği görevini yapan, 28 Şubat 2010 yılında genel kurul üyelerinin güvenoyunu alarak başkanlığına seçilen Uçar, bu görevini halen başarıyla sürdürmektedir. Uçar, ayrıca kamu yararına faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarında gönüllü katılımcı olarak destek vermektedir.
