HABER: AYŞE TOPAK
ADANA (BÖLGE)-zman Diyetisyen Aysima Duygu Aksoy insulin direnci hakkında bilgiler verdi.
İnsülin direncinde hücre-reseptör defektine bağlı olarak pankreasın ürettiği insülinin kullanımında ortaya çıkan sorunlar nedeniyle glukoz hücre içine emilip enerji olarak kullanılamaz (kanda şeker yüksek olmasına rağmen hücre içi hipoglisemi yani şeker düşüklüğü vardır!). Periferik dokularda (özellikle kas ve yağ dokusunda) insülinin etkisi yetersiz olduğundan glukoz tutulumu azalmıştır.
Pankreas, kanda artış gösteren glukoz düzeyini dengelemek ve hücrelerde gelişen direnci kırmak amacıyla, sürekli olarak fazladan insülin üretir. Bir süre sonra pankreas, kan glukoz düzeyine yanıt olarak yeteri kadar insülin salgılayamaz. Bu da kan şekerinin yükselmesine neden olur. Bir süre sonra metabolik sendrom ve Tip 2 DM gelişebilir.
Pankreasın ürettiği bir hormon olan insülin, hücrelerin glikozu emmesini ve kullanmasını sağlar. İnsülin direncine sahip kişilerde, hücreler insülini etkin şekilde kullanamamaktadır.
Hücreler glikozu absorbe edemediğinde, bu şekerin seviyeleri kanda birikir. Glikoz veya kan şekeri, seviyeler normalden daha yüksek ancak diyabeti gösterecek kadar yüksek değilse, doktorlar buna prediyabet denir.
Prediyabet sıklıkla insülin direncine sahip kişilerde görülür. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) çıkan rakamlara göre, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yaklaşık 3 kişiden 1’inde risk var.
İnsülin direnci nedir?
İnsülin direnci, kandaki aşırı glikoz, hücrelerin enerji için kan şekeri emme ve kullanma yeteneklerini azalttığı zaman ortaya çıkar. Bu , prediyabet geliştirme riskini arttırır ve sonunda tip 2 diyabet riskini e arttırır.
Eğer pankreas düşük emilim oranının üstesinden gelmek için yeterli insülin yapabilirse, diyabetin gelişmesi daha az olasıdır ve kan şekeri sağlıklı bir aralıkta kalacaktır.
İnsülin direnci nasıl diyabet olur?
Prediyabetli bir kişide pankreas, vücudun direncini yenmek ve kan şekeri seviyesini düşürmek için yeterli insülin açığa çıkarmak için giderek daha fazla çalışır. Bir süre sonra pankreasın insülin salma kabiliyeti azalmaya başlar, glukozu düşürebilecek kadar yeterli insülin salınamadığında veya salınan insülinler hücre çeperinde ki reseptörlere tutunamadığında zaman içinde tip 2 diyabetin gelişmesine yol açar.
İnsülin direnci, tip 2 diyabetin ilk ayağıdır.
Belirtiler
İnsülin direnci, diyabet gelişinceye kadar genellikle semptomlar göstermez. CDC, prediyabetli kişilerin yüzde 90’ının bu hastalığa sahip olduklarının farkında olmadığını bildiriyor.
İnsülin direnci ayrıca aşağıdaki sağlık sorunlarına yol açabilir:
Acanthosis nigricans: Bu cilt durumu insülin direncine sahip kişilerde gelişebilir. Kasıkta, koltuk altlarında ve boynun arkasında koyu renkli lekeler bulunur.
Polikistik over sendromu (PKOS): İnsülin direnci, düzensiz adet döngüsü, kısırlık ve ağrıya neden olan periyotları içerebilen PKOS semptomlarını kötüleştirebilir.
Doktorlar ayrıca kandaki yüksek insülin seviyelerini, diyabet olmasa bile, kalp hastalığı gibi vasküler hastalık riskindeki artışla ilişkilendirir.
Pek çok insan insülin direnci geliştirdiğinin farkında değildir.
Risk faktörleri
*Aşırı kilolu olma
*Hareketsiz yaşam tarzı
*Sigara içmek
*Uyku sorunları
*Yüksek kan basıncı
