Türk devriminin önünde, Türk köyünün tarihsel gerçeği şudur;
Türkiye’nin manzarası çeşitli nedenlerle doğaya yenilmiş, bir halkın ruhunu gösterir. Bu manzaradan bir ‘Milletin Ruhu’na varmak istersek;
Bu ruh, çeşitli tarihsel, ekonomik, toplumsal nedenlerle doğaya, zamana ve akan hayata yenilmiş boyun eğmiş bir halkın ruhudur.
Devrim, kendi ‘Kurtuluş Savaşı’ deneyinden yararlanarak, halkın içindeki gizli uyanma, yaşama, kurtulma gücüne el atarak ne yapmalıdır?
Bir milletin ruhunu hayatta, doğaya ve zamana egemen kılmak için tarihsel-ekonomik, toplumsal bağları yenilemelidir. Türk halkını doğaya, hayata ve zamana egemen kılacak yeni toplumsal ekonomik koşullar yaratılmalıdır.
Türk devriminin önündeki gerçek köy sorunu budur.
Köy eğitimi sorunu da, işte bir okuma-yazma öğretimi sorununu çok çok aşarak, Türk köyünün toplumsal yapısını, Türk köyünün hayat anlayışını değiştirmek gibi ‘Ana Yapı’ sorunlarının içine dalmaktadır.
Köy eğitiminin özü, böylece köy sorununun özünden çıkmaktadır.
Tonguç, gerçeklere dayanarak bu özün temellerini tartışmaktadır. Köy eğitimi sorunu, Türk köyü ile doğa arasındaki, toprak arasındaki devrim arasındaki ve de devrimin getirdiği hayat anlayışı arasındaki ilişkilerin ‘Tarihsel’ çatısına ve bu çalışmalardan doğan yeni bir toplum düzenlemesine dayanmaktadır.
Köy eğitiminde, Tonguç’un bu ‘Tarihsel Çatışma’ ortasında, devrimci bir güçle öne sürdüğü bir insan örneği belirmektedir. Yeni ve güçlü insan tipleri yaratmak! Bilgili, karakterli, çağdaş cumhuriyet vatandaşı yetiştirmek…
Yeni, yaratıcı, güçlü insanın nitelikleri nelerdir?
Bu insan, teknikle doğayı işleyen, doğaya şekil veren, doğayı yenen insanlardır. Bu insan, yüzyılların durgunluğundan kurtulmuş insanıdr. Bu insan, ‘Toplumu Gelenekçi Bir Hayat Anlayışı’na bağlayan bağları koparan ve toplumu ‘Devrimin Hayat Anlayışına Bağlayan’ insandır.
Bu insan ‘Yaratıcı, Güçlü İnsanın’ üç özelliği, köy eğitiminde özünü belirlemektedir. “Toprak İnsana İstediğini vermek zorundadır.” Yalnız bunun için üzerinde yaşayan insanların kadir insanlar haline gelmeleri gerekir.
İnsanların hayat anlayışlarının da böyle bir değişiklik yaratmak zorunluluğu vardır.
Eğitimin en temelli görevi; Tabiata saldıracak ve onun üzerinden egemenlik kurabilecek yaratıcı insanı ortaya çıkarmaktır. Bu bütün eğitimin olduğu gibi, köy eğitiminin de ölümsüz amacı olacaktır.
Tongu’a göre, “Köy hayatı değiştirilirken ve bu hayatın değişmesinde öncü insanlar yaratılırken göz dikilecek, yeni toplum ülküsü, Türk devrimi ve onun yeni hayat değerleridir.”
Millet, her türlü değerler ve toplumsal varlıklar için tükenmez kaynaktır. Eğitimin görevi bu kaynaktan yararlanarak yeni insan tipleri yaratmaktır. Her yeni tarih dönemi, yeni insan tipleri ile beslenir ve yaşatılabilir.
Yeni bir tarih dönemi demek; devrimle birlikte yeni bir hayat düzeni, insan tipi yaratacak ilkeleri ortaya koymak demektir. Yeni hayat anlayışlarıyla bezenen ve daima canlı kalan Türk devrimi ve Cumuhriyet yönetimi bu ülkeye doğru geniş yollar açan gerçek bir varlıktır.
Devrimci ve Cumuhriyetçi eğitken Tonguç burada şu soruyu sormaktadır; “Fertlere aşılması istenilen yeni insan tipleriyle yeni değerlerle bu değerlere göre şekil alacak olan yeni hayat; yetişmekte olan kuşaklara, özellikle köylerdekilere aşılanarak yaşatılabiliniyor mu? Cumhuriyetin önünde duran en büyük ve dokunulmamış problem budur.”
“Köyde Eğitim yayınlandığı sıralarda, örnek; Muş’ta, Siirt’te 4,Bitlis ve Bingöl’de 3, Van’da 5 köy ilkokulu vardır. Başkent Ankara’nın köy okulu sayısı 174’dür. Bu okullarda, köyün gelenekselleşmiş, durgunlaşmış hayatına kesin olarak egemen olamamaktadır.” Eğitim köyü etkilememektedir.
Bu yıllar, eğitmen kurslarıyla ve sonradan Köy Enstitüsü adını alacak iki ‘Köy Eğitim Yurdu’ ile ‘Çifteler, Kızılçullu’ devrimci, halkçı eğitim deneylerine girişilen yıllardır.
Tonguç, Köyde Eğitim kitabı ile köy sorununun özünü gerçeklerden yola çıkarak ortaya sermektedir. ‘Köyün Tarihsel Dönemini Değşitirmek!…’
Köy hayatını nasıl değiştirebiliriz?
Köye Cumhuriyetin hayat değerlerini nasıl aşılayabiliriz?
Yani köy eğitimi ile köyü neden, nasıl ve hangi yönde değiştirebiliriz. Tonguç’un kitaplarını bu soruyu inceleyerek, köyün eğitim yolu ile canlandırılmasının temelleri nelerdir diye bakalım…
