Mineral ve vitamin deposu olan karpuz, yaz aylarının vazgeçilmez meyveleri arasında yer alıyor. Besin içeriği kadar kalorisi de yüksek olan karpuz yeterli miktarda vücuda sağlık kazandırırken, aşırı tüketildiğinde ise kilo alımına yol açabiliyor. Bu nedenle sofrada, küçük porsiyonlarla yer alması gerekiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Merve Kaplan, besin değeri yüksek bir meyve olan karpuzun doğru tüketimi hakkında bilgi verdi.
Vitamin ve mineral deposu
Yaz aylarında en çok tüketilen meyvelerden biri olan karpuzun yaklaşık % 95’i sudan oluşmaktadır. Bağırsakları çalıştıran lifli yapısıyla dikkat çeken karpuz, A ve C vitaminleri ile magnezyum, potasyum, kalsiyum gibi minerallerinin yanı sıra meyveye renk veren likopen ve aminoasit açısından da zengindir. İçerdiği A vitamini nedeniyle sağlıklı gözler, saçlar ve parlak bir cilt için tüketilmesi gereken besinler arasındadır.
Böbrekleri temizliyor
Önemli miktarda demir ve düşük sodyum içeriğine sahip olan karpuz, böbrekleri de temizleyici özelliğe sahiptir. Karpuzda bulunan “sitrulin” ve “arginin” gibi aminoasitler de kas ağrılarını azaltıcı ve performansı olumlu etkileyici özelliktedir. Bu nedenle yoğun antrenman öncesinde karpuz tüketimi tercih edilebilir. Karpuz aynı zamanda antioksidan özelliği sayesinde kanser riskini azaltmaya yardımcı bir besindir ve içerdiği likopen nedeniyle de prostat kanseri hücrelerinin çoğalmasını engellediği belirlenmiştir.
Çekirdeğini atmayın, tüketin
Karpuzun, 150 gramı yaklaşık olarak 50 kalori içermektedir. Ayrıca çekirdekleri vitamin, mineral, yağ ve protein içerdiği için karpuzla birlikte tüketilmesi önerilir. Protein bakımından da zengin olan çekirdeklerin bileşiğinde yoğun besin ve vitamin bulunmaktadır. Karpuz çekirdeğinin ayrıca böbrekleri temizlediği ve bu nedenle atılmaması gerektiği belirlenmiştir. Eğer karpuz ile birlikte yenilmesi tercih edilmiyorsa, ayrılarak salatalarda kullanılması ya da kurutulduktan sonra kuruyemiş gibi tüketimi önerilir.
Şeker hastaları porsiyonları küçültmeli
Karpuzun içeriğinde az miktarda da olsa karbonhidrat bulunmaktadır. Bu nedenle özellikle şeker hastalarının sofrada bulundurulan porsiyonlar konusunda tedbirli ve dikkatli olmaları gerekir. Bu hasta gruplarının mümkünse diyetisyen kontrolündeki beslenme düzeninde, karpuzun kontrollü miktarda yer alması sağlanmalıdır. Diyette besinlerin glisemik indeksi önemli bir parametredir. Bu değer yemek sonrasında kan şekeri seviyesinin ne kadar ve ne süreyle yüksek kaldığı gösterir. Her ne kadar 100 gramında sadece 8 gram karbonhidrat olsa da karpuzun glisemik indeksi oldukça yüksektir.
Karpuz tüketirken dikkat edilmesi gerekenler…
- Ülkemizde karpuzun hasadı mayıs ayında başlamakta ve eylül ayında sona ermektedir. Sağlık açısından karpuz, mevsiminde tüketilmelidir.
- Tüketirken kişinin yaşı, cinsiyeti ve sağlık durumu göz önünde bulundurulmalıdır. Günlük küçük 1-2 dilim yemek gayet sağlıklıdır. Fazlası, ekstra kalori ve şekerin vücuda alınmasına yol açacağı için kiloya dönüşecektir.
- Şeker hastalarının karpuzu tüketirken dikkatli olmaları gerekir. Diyabet hastaları için ise endokrin uzmanları ile diyetisyen kontrolünde bir beslenme programı içinde yer almalıdır.
- Karpuzun olgun ve tatlı olup olmadığı dışardan bakılarak anlaşılamaz. Rengi koyu yeşil olanları tercih edilmeli, az da olsa çürük kokusu olanlar tercih edilmemelidir.
- Karpuz kesildikten sonra kalanı streç filmle kaplanıp buzdolabında muhafaza edilmelidir.
Karpuzla gelen serinlik
Smoothie (içecek) tarifi:
Malzemeler:
300 gram karpuz,
4 yemek kaşığı yoğurt,
120 mililitre yağsız süt,
2 top sade dondurma.
Yapılışı: Malzemeler blender geçirilerek servise hazır hale getirilir. Sunum için taze nane yaprakları kullanılabilir.
