İskelet Kası Fonnionları:
Hareket: Organizmanın yürüme, koşma, atlama, ağırlık taşıma gibi hareket olayında iskelet pasif bir role sahiptir. Asıl aktif rol çizgili kaslardadır. Bir ekelme belli bir harekete yaptıran kaslara sinerjik kaslar, ders hareketi yaptıran kaslara da antagonist kaslar denir.
Sinerjik kasların kasların kasılmas ıile ekleme sağlayacağı hareket, antagonist kasların inhibisyonu, gevşemesi ile mümkün olur ve hareket, inhibisyon oranında (esneme) daha iyi yapılır hale gelir. Cimnastik
Korunma: Çizgili kaslar çok defa ya istemle ya da refleks ile kasılarak örttükleri ya da bulundukları organları dış etkenlere karşı korurlar. Karın duvarının refleks olması kasılması, korna reflesi ile göz kapaklarının hemen kapanması.
Isı meydana getirme: İnsan, iç ısısı sabit (homoisderm) canlılardandır. İç ısının sabit tutulmasmı; ısı kaybı (dermolizis) ile ısı oluşumu (dermogenezis) arasında bir dengenin devamı ettirilmesiyle mümkündür.
Normal yaşam koşullarında ısı kaybı ve ısı oluşumu, birbirine bağlı olur, aralarındaki dengeyi dolayısı ile iç ısıyı sabit devam ettirme amacıyla daima değişmektedir.
İskelet kasları kasılmaları ısı oluşumunun en önemil bir aracıdır. Kas çalışmalarında verim oludkça düşüktür. Verim, işe çevrilen enerjinin bu iş için meydana gelen total enerjiye oranı olarak tarif edilebilir.
İşeçevrilen enerjiden geri kalanı ısıya dönüşür, böylece kassal çalışma iç ısımızı arttırmış olur. Soğuk bir ortamda görülen kas tonusu değişmelerinin, istemli ve istemsiz kas kasılmalarının amacı düşmeye yönelen vücut ısısını artırmaktadır.
Mekanis İş: İskelet kası kasılma yolu ile mekanik bir iş de yapar. Kasın iş verimi düşük olup %20 civarındadır.
Şimdi biraz iskelet kasının yapısından söz edelim. Bir iskelet kasını ele alalım. Bu kas kas demetlerinden yapılmıştır. Bu kas demetlerinde ayrı ayrı kas lifleri vardır. Kas lifleri de sayıları 100-1000 arasında değişen miyofibril dediğimiz elemanlardan yapılıdır.
Bunlar en küçük kas birimi hücresidirler. Her miyofibrildi de aktin ve miyozun denilen icne ve kalın filament yapıları vardır ve bunlar protein yapıdadırlar. Mikroskoplarda iskelet kaslarına çizgili görünümünü veren de bu aktin ve miyozin flomentlerinin diziliş biçimidir.
Kas kontraqionu yani kasılması bu filametlerin birbirini arasında kayması ile gerçekleşir. İstiharat durumunda bu aktin ve miyozin filmaentleri arasındaki kayma güçleri eğilimi bastırılmıştır.
Kasılma, kas liflerindeki aksiyon potansiyeli ile başlar. İskelet kası lifleri çok geniştir, bu yüzden lif içinde akım iletmek zordur. Aksiyon potansiyeli bir liften diğerine uzanan transvers tübülleri (T tübleir) sayesinde lifler arasında yayılır.
T tübüllerde oluşan aksiyon potansiyelleri, sarkoplazmik denen başka bir sisteminde miyofibrillerin hemen yakınlarına serbestleşmesini sağlarlar.
Çizgili kaslarda 3 tip sinir bulunur.
1)Motor siniri
2)Duysal Sinir
3)Sempatik Sinir
1)Vücudumuzdaki çigili kaslar, merkez sinir sisteminden motor sinirleri yoluyla gelen uyarılarla faaliyete geçer. Çizgili kasta kasılmanın oluşabilmesi için sırasıyla şu olaylar meydana gelir.
1)Merkez sinir sistemi istemli ve reflex faaliyeti
2)Bu faaliyet sonucunda başlayan impuls ve impuls dalgasının motor sinir yoluyla, terminal plak denilen ve sinirle kas arasında bulunan bir bölgeye gelmesi.
3)Terminal plakta meydana gelen degolarizasyon (uyarılma) sonucunda lokal yerel iletilemeyen bir potansiyelin (plak potansiyeli) doğması
4)Bu potansiyelin belli bir değere ulaşması ile kasın uyarılması
5)Kas exitasyonunun kası kontrapxiona sevketmesi.
Bir motor nöron ve onun dal verdiği kas liflerinin tümüne birden motor ünite deniyor. Bir motor ünitede bulunan kas fibrili sayısı arttıkça kasın kasılması yavaşlar. Örneğin polik kontrole yaramayan büyük kasların motor ünitelerinde 1000 kadar kas firiki vardır. Dakik ve süratli kontrole yarayan, larinx, göz kası gibi küçük kasların motor ünitelerinde ise 2-3 fibril vardır. (DEVAMI HAFTAYA)
