ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yedek motorlarıyla birlikte 10 uçağını, katana gibi 2000 atını ve sair tüm savaş araç ve gereçlerini bize devreden Fransız Protokol subayları 4 Ocak günü Adana’dan ayrılırken, tarifi zor, sisli-puslu da olsa belirgin bir Türk Fransız Dostluğu oluşmuştu.
Adana, 5 Ocak 1922 şafağında rahatlayıp genişlemiş ve içinde pırıl pırıl derelerin şırıldadığı yürekle uyandı. Nasıl bulundu, nereden sağlandı bilinmez, sokağa fırlayıp şimdiki İmam-Hatip Lisesinin bulunduğu Kumluk alanına doğru yürüyenlerin pek çoğunda bayrak vardı. Birkaç ay öncesinin düşmanı Gavur Fransız artık Dost Fransız olduğu için, son subay gidinceye kadar saygı gösterilmiş ve il içinde, bayrağımız sadece Kolordu ile kışlalarda göndere çekilmişti.
Bir gün önce, kutlama töreninin saat 13’te yapılacağı ilan edilmişti ama, daha sabahın onu gelmeden erkek-kadın, genç-yaşlı on binlerce Adanalı Kumluk Meydanını doldurmuştu bile. Sevinç kaynaklı eşsiz heyecan fırtınası halkı sürüklemişti, hem de şiddetli yağmura rağmen.
O günün adı konmuştu: “Kurtuluş Bayramı.” Hazırlıklar günler öncesinden başlamış, bir şenlik tertip heyeti oluşturulmuştu. Törene kent idarecilerinin yanı sıra eşraf ve aydınlar, öğrenciler, esnaf temsilcileri de binlerce bayrakla katıldı.
ADANA’DAKİ SEVİNÇ TAŞTI TELLE ANKARA’YA ULAŞTI
Yeni Adana Başyazarı Ferid Celal Bey’in (Güven) konuşmasıyla tören başladı. Sözlerine “Evvela bizleri bu güne kavuşturan Cenab-ı Hakka hamd ve teşekkür ederiz” diyerek giren Ferid Celal Bey, şehitlerimiz hakkında içli ifadelerde bulundu ve Adana Halkı adına hazırlanmış üç telgraf okudu. Telgraflardan biri TBMM Riyasetine, biri Başkomutanlığa, diğeri de çevre il ve ilçe belediye reislerine gönderilmek üzere yazılmıştı. İlk ikisindeki ifade şöyleydi:
“Bu gün Adanamızın tamamen anavatana iltihak ettiği pek şerefli bir gündür. Memleket büyük sürur ve neşe içinde bayram yapıyor. Şehir binlerce bayraklarla tezyin edilmiştir.
Bu hür, mesud günü bize kanlı emekleriyle idrak ettiren kahraman ordumuza, onun kumandan, zabitan efradına minnettarlıklarımızı takdim eder; düşmanın kirli çizmeleriyle çiğnenen esaret altında inleyen diğer aksam-ı vatanın halası uğrunda fedakârlıklara hazır olan ordumuza, canla başla hizmet etmeğe hazır olduğumuzu arz eder, Allahtan büyük zaferler niyaz ederiz.
Adana Ahalisi Namına Belediye Reisi Mehmet Fuat ”
Halk oyuna sunulan mesajlar alkışlarla onaylandı. Ogünün heyecanı dalga dalga ulaştığı gökyüzünde yankılanıp tüm ovaya yayılıyor gibiydi. Öneri nereden, ki den geldi bilinmez, bir anda, “5 Ocak Bayram olsun” sloganı alanı sardı ve öneri alkışlarla onaylandı.
BAYRAK, O BAYRAK
Kurtuluşu kutlama hazırlıkları çoktan başlamıştı. O gün için bir de kocaman bayrak hazırlanması düşünülmüş ve bu iş için de Terzi Emin görevlendirilmişti. Kumaşlar parça parça birleştirilirken onlarca genç kız büyük bir özenle dikişe katılmıştı. Sadece hilal için 5 kızımız görev yapıyordu. Bu iş için vilayet binasının üst katı tahsis edilmişti. Çalışanlara sürekli olarak yiyecek, içecek taşınıyordu çevredeki evlerden.
4 Ocak akşamı 15’e 7,5 metre boyutundaki bayrak tamamlandı. Ertesi sabah saat sekizde, bayrağı kentin her yanında dolaştırmak üzere bekleyen 200 genç vardı. Sayı bu kadarla kalmadı. Simge bayrak yola çıkarıldıktan hemen sonra her yaştan Adanalı bir ucundan yakalayıp o selle kaynaşmak için can atıyordu adeta. Ay-yıldızlı al bayrak Adana’nın her yanoını dolaştıktan sonra Ulucami ile Büyüksaat arasına gerilen urganla gökyüzünü şenlendirdi.
Kutlamalar geceyarısına kadar sürdü ve binlerce Adanalının katıldığı fener alayı ile son buldu.
PAZARTESİNE: ERMENİLER NE OLDU?
BAYRAK
5 OCAK’IN SİMGE FOTOĞRAFI: İki haftalık özenli bir çalışma sonucu hazırlanan büyük bayrak 5 Ocak sabahı 200 genç tarafından alınıp Adana’nın her yanını dolaştırırken binlerce Adanalı^yı da sel gibi sürüklemişlerdi.
KUMLUK
YAĞMUR VE SOĞUĞA KARŞIN: Kurtuluş Kutlamaları saat 13 olarak ilan edilmiş olmasına karşın o gece heyecan yüzünden uyuyamayan Adanalı genç-yaşlı, kadın-erkek, çoluk çocuk daha saat 10’da Kumluk Meydanını doldurmuştu. Kumluk’ta halen İmam-hatip Okulu bulunuyor.
TERZİ EMİN
TERZİ EMİN USTA: Simge Bayrağı, onlarca genç kızımızı çalıştırarak hazırlayan Terzi Emin Usta, sonraki yıllarda bir 5 Ocak kutlamasında böyle görüntülenmişti.
