Yılın ilk ayıdır. 31 günlük 7 aydan biridir. 10 Ocak 1945’e kadar “Kânun-u sâni” veya aynı anlamda “İkinci Kânun” olarak bilinirdi. Bu tarihte yürürlüğe giren 4696 Sayılı Yasa ile adı Ocak’laştırıldı. Soğuk nedeniyle ocakların yandığı dikkate alınarak bu adı almış olmalı.
ADANA’NIN OCAĞI
Biz memleketimiz Adana’da Ocak nasıldır, ne özelliklere sahiptir, bir bakalım dedik ve kaynak olarak da 1929-2020 arası 93 yıllık resmi kayıtları inceledik. Bakınız neler beler bulduk.
En önce ortalama sıcaklığa baktık: 9.5 dereceymiş. Her yılın en yüksek sıcaklık ortalaması ise 14.8 dereceymiş. Bir de her yılın en soğuk sıcaklık ortalamasını görelim dedik; o da 5.2 derece çıktı. “Pekiii…” dedik, “Bu 93 yıl içinde ne zaman en sıcak ve ne zaman en soğuk olmuş?” Bulduk; 5 Ocak 1971’de, yani Kurtuluş Bayramı günü yazdan bir gün yaşamış Adana: 26.5 derece!.. En soğuk gün de, 20 Ocak 1964’te yaşanmış: eksi 8.1 derece ölçmüşler. Çok iyi anımsarım, narenciye ağaçlarının bir kısmı donarak ölmüştü o yıl.
YAĞMUR-GÜNEŞ
Bol yağışlı ikinci ayımızdır. Ortalama 123 kilo 600 gram yağış alır. ayımızdır. Şampiyon Aralık’tan sadece 2 kilo 800 gram az demektir. Yine ortalama hesabıyla baktığımızda, bu kadar yağışın 10 gün 14 dakikada döküldüğünü görüyoruz. Gün içinde ortalama güneşlenme süresi de 4 saat 30 dakika olmuş bu 93 yıllık resmi kayıtlara göre. Meraklıları için yazalım: Adana’mızın bir yılda aldığı ortalama yağış 113 Kilo 560 gram. Yağışta, Aralık ayı 3 kilo kadar fazla ile yılın şampiyonu. Kıyaslama için yazalım, 1929’dan bu yana gelen ölçümlere göre bir yıllık ortalama yağışımız 668 kilo 800 gram.
FIRTINALAR VAR
Evvelden ezelden halkımız tarafından bilinen belli başlı Ocak fırtınalarından bahsetmezsek bu yazı topal kalır. O zaman buyurunuz biraz da belli başlı Ocak fırtınalarına…
En keskini ve en üşüteni Zemheri fırtınası. İnatçıdır haaa!.. Öyle esip kaybolmuyor. 8 Ocak ile 1 Şubat arasında 24 gün sürdüğüne inanılıyor. 12 Ocak ile 14 Ocak arası 3 günlük fırtına zemherinin yan ürünü sayılıyor; özel adı yok. Ben de adını yeni öğrendim, 14-15 günleri esen fırtınaya da Karancalos diyorlarmış. Bizimkiler Ocak boyu esen fırtınaların tümünü soyadı ile, yani zemheri diye anmış. Yazmış olalım; böyle isimsiz uç fırtınalardan biri de 17-19 Ocak arasında esermiş. Umalım da kasırga olmasın.
ONUR GÜNLERİMİZ
Bir kere 5 Ocak var; 1922’nin 5 Ocak’ında Adana’nın kurtuluşu kesin tescile bağlanmıştı. Aslında 1 Aralık 1921’de vilayet idaresi eşimize geçmiş, 20 Aralık’ta savaşçı son Fransız askeri de kentten ayrılmıştı. Protokol icabı konuk olarak kalan subaylar da neleri var, neleri yok bize devredip 4 Aralık günü gidince, 5 Ocak Bayram Günü olarak kabul ve ilan edilmişti.
Günü geldiğinde yazarız. Büyük Atatürk Adana’ya yaptığı 9 gezinin dördüncüsünü 13 Ocak 1925’te, Yedincisini de 20 Ocak 1933’te gerçekleştirmişti.
