Yılın ilk ayıdır. 31 günlük 7 aydan biridir. 10 Ocak 1945’e kadar “Kânun-u sâni” veya aynı anlamda “İkinci Kânun” olarak bilinirdi. Bu tarihte yürürlüğe giren 4696 Sayılı Yasa ile adı Ocak’laştırıldı. Soğuk nedeniyle ocakların yandığı dikkate alınarak bu adı almış olmalı.
ADANA’NIN OCAĞI
Biz memleketimiz Adana’da Ocak nasıldır, ne özelliklere sahiptir, bir bakalım dedik ve kaynak olarak da 1929-2023 arası 95 yıllık resmi kayıtları inceledik. Bakınız neler beler bulduk.
En önce Ocak’taki ortalama sıcaklığa baktık: 9.5 dereceymiş. Her yılın en yüksek sıcaklık ortalaması ise 14.8 dereceymiş. Bir de her yılın en düşük sıcaklık ortalamasını görelim dedik; o da 5.3 derece çıktı. “Pekiii…” dedik, “Bu 95 yıl içinde ne zaman en sıcak ve ne zaman en soğuk olmuş?” Bulduk; 5 Ocak 1971’de, yani Kurtuluş Bayramı günü yazdan bir gün yaşamış Adana: 26.5 derece!.. En soğuk gün de, 20 Ocak 1964’te yaşanmış: eksi 8.1 derece ölçmüşler. Çok iyi anımsarım, narenciye ağaçlarının bir kısmı donarak ölmüştü o yıl.
YAĞMUR-GÜNEŞ
Adana’nın bol yağışlı ikinci ayıdır Ocak… Ortalama 112,5 kilo. Demek ki, son üç yılda düşen yağış genel ortalamanın çok altında olmuş. Çünkü 3 yıl önceki ortalamayı 123 kilo 600 gram bulmuştuk. Endişe verici bir durum. Tamam; küresel ısınma var, var da, o kadar çok orman ağacı kesiliyor ki, bu düşüşü biraz da ağaç kıyımına verebiliriz.
KÖTÜ HABER
Dün öğrendim; Kozan’da halen faaliyette bulunan ve krom cevheri çıkaran bir firma, alanını genişletme iznini koparmış. Ormandan 4000 ağaç daha kesilecek. Firma, kendince ALAY EDERCESİNE jest yapmış. Sonunda, her ağaç yerine 5 fidan dikecekmiş. Buyurun şimdi, alın elinize kalemi, kâğıdı ve hesaplayın. Keseceği her ağaç en azından 2 ton olsun. Dikeceği 5 fidan olsa olsa 2 kilo olur. Yani, yetişmesi için gerekli ve çok önemli süreyi saymazsak dahi, söylediklerinin en azından BİN MİSLİ fazla fidan dikmeleri gerekir.
YAĞIŞLI GÜNLER
Baktık, gözlem-kayıt süresi içindeki ortalamaya göre Ocak ayında 10 gün ve 14 dakika yağış düşüyor. Bu yıl henüz siftah etmedi. Önümüzdeki günlerde olmasa da haftalarda inşallah.
Gün içinde ortalama güneşlenme süresi de 4 saat 30 dakika olmuş bu 95 yıllık resmi kayıtlara göre. Meraklıları için yazalım: Adana’mızın bir yılda aldığı ortalama yağış 112 Kilo 50 gram. Bu da, üç yıl öncesimne göre azalma göstermekte. Ağaçlarımıza kıyanlar utansın eğer utanmaları varsa.
Meraklısına yazalım, Adana’nın yıllık yağış miktarı 668 kilo 600 gram. Bu da her yıl düşüş gösteriyor. Hesapsız, kitapsız ağaç kesenlerin vicdanı olsa, oraya havale edeceğim ama sanırım yok… 1950’lerde, Adana’ya 720-740 kilo yağış düştüğünü okumuştuk. Ona üzülüyorum zaten.
FIRTINALAR VAR
Evvelden ezelden halkımız tarafından bilinen belli başlı Ocak fırtınalarından bahsetmezsek bu yazı topal kalır. O zaman buyurunuz biraz da belli başlı Ocak fırtınalarına…
En keskini ve en üşüteni Zemheri fırtınası. İnatçıdır haaa!.. Öyle esip kaybolmuyor. 8 Ocak ile 1 Şubat arasında 24 gün sürdüğüne inanılıyor. 12 Ocak ile 14 Ocak arası 3 günlük fırtına zemherinin yan ürünü sayılıyor; özel adı yok. Ben de adını yeni öğrendim, 14-15 günleri esen fırtınaya da Karancalos diyorlarmış. Bizimkiler Ocak boyu esen fırtınaların tümünü soyadı ile, yani zemheri diye anmış. Yazmış olalım; böyle isimsiz uç fırtınalardan biri de 17-19 Ocak arasında esermiş. Umalım da kasırga olmasın.
