Çok küçük yaşlarda, “Ay” ile “Saray” arasında yakın ilgi olduğuna inanırdım. O yıllarda televizyon yok, tablet yok, bilgisayar yok, hatta radyo bile yoktu. BÜYÜKLERİMİZDEN MASAL DİNLEMEK en muhteşem mutluluktu bizim için. O masallarda mutlaka padişahlar, prensler, prensesler olurdu. İkametgahları da saraydı. İyi de, masalda saray geçtikçe merakla sorardım, “Saray nasıl bir şey?”
“Çoook çok büyük, kocaman, yüksek mi yüksek ev” şeklinde gelirdi cevaplar. Hatta, tepesini görek isterseniz, başınızdaki şapka bile düşermiş. Bu tariflere dayanarak, o kocaman evin damına çıkıldığında aya hayli yaklaşılacağını hayal ederdim. Zaten, büsbüyük binanın, ay ışığı kucaklayıp sardığı için Sar-ay olarak anıldığını kendimce keşfetmiştim. Birkaç gündür memleket ay muhabbeti ile çalkalanıyor ya, aklıma işte bu çocukça fakat o zaman için muazzam saydığım keşif geldi.
ASLINDA HER YANIMIZ AY; AYDAN GEÇİLMEZ
İlk veya son hecesi ay olan isileri saymakla bitirmeyiz; Ayhan, Ayça, Aynur, Aysel, Ayşe, Aytaç, Aysun, Aydın, Ayzin, Dolunay, İlkay…
Klasik musikimizle türkülerimizde gönülleri coşturan pek çok eserde de, bazen “mehtap” bazen de “meh” veya “mah” olarak ay vardır. Örnek verelim:
- Ay doğdu batmadı mı?/Ela göz yatmadı mı?..
- Öpüşürken iki aşık gibi mehtapla deniz…
- Mev’idi mehtaba saz açmış şah-rah…
- Bir gülşene vardık ki uzak mühr ile mehten…
- Aheste çek kürekleri mehtab uyanmasın…
- Aya bak nice gider/Ay dolanır gece gider…
- Ay akşamdan ışıktır; yaylalar, yaylalar…
- Aya bak, yıldıza bak/Suya giden kıza bak…
- Mehtaplı gecelerde hep seni andım…
- Esirüi zülfünüm ey yüzü mahım…
VE, HUZURUNUZDA GÖKYÜZÜNDEKİ AY
Bilim ve teknolojideki gelişmeye bakılırsa ay neredeyse komşu kapısı; dünyamıza uzaklığı, topu topu 384 bin 403 kilometre. Çapı 3 bin 474 kilometre. Dünyamızın tek doğal uydusu. Yörünge süresi 27 gün. Dünyaya sadece bir yüzünü gösterir. Karanlık olan öteki yüzü ayda birkez, dolunayken aydınlanır. Gizlediği yüzü 1959’da Luna 3 Uzay Aracı ile Sovyetler Birliği fotoğraflamış. Olur ki meran eden çıkar, o fotoğrafı sunalım istedik.
İnsanoğlu, Amerika’nın Apollo Projesi kapsamında aya 1969’da ayak bastı. 1972’ye kadar toplam 6 kez aya gidildi.
SIRA BİZDE
Sayın Cumhurbaşkanımızın açıklamalarına göre, Aya yedinci kez ayak basacak insan büyük olasılıkla bizden olacak. Hatta belki de kadın olacak. Ne gurur olur ama, değil mi?
GÖRMEDİĞİMİZ YÜZÜ: Sadece dolunay zamanı ayda bir kez aydınlık, dİğer günlerde karanlıktır. Bize görünmez. Fotoğraf Uzay aracıyla çekilmiştir.
ATA’NIN HUZURUNDA: Aya inen ilk insan olan Neil Armstrong, “İstikbal Göklerdedir” sözüyle dünyayı yönlendiren Atatürk’e saygısını Anıtkabirde göstermişti.
