ADANA (BÖLGE)-Çukurova Üniversitesi(ÇÜ) Türkoloji Araştırmaları Merkezi (ÇÜTAM) Kültür Evi’nin bu haftaki konuğu, Gaziantep Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Erol oldu. Prof. Dr. Erol “Suriye’de Türk Varlığı” başlıklı konuşmasıyla ÇÜTAM katılımcılarıyla bir araya geldi.
Suriye coğrafyasında ilk Türk izlerinin 877 yılında Tolunoğulları ile 935-969 yılları arasında İhşidîler zamanında görüldüğünü ifade eden Prof. Dr. Erol, Memluklar devrinin Suriye’ye en fazla Türk unsurunun yerleştiği dönem olduğunu söyledi. Moğol istilasından kaçan 40 bin Türkmen çadırının Memluklar tarafından Suriye’ye yerleştirildiğini belirten Prof. Dr. Erol Suriye’de Türk varlığının görüldüğü yerlerden bahsederek, Halep ve Rakka illeri ile Mumbuç, Bab, Carablus, Azez gibi ilçe ve köyleri içine alan Suriye’nin kuzey bölgesinde 250 civarında Türk köyü olduğunu ifade etti. Prof. Dr. Erol, Halep civarında yaşayan Türkmenlerin Beydili, Elbeyli, Birelli, Barak ve dağınık oymaklar şeklinde gruplandığını kaydetti.
Suriye Türkmenlerinin siyasi ve sosyal durumları hakkında da bilgiler aktaran Prof. Dr. Erol, Suriye’deki Türkmen nüfusunun iç savaş öncesine kadar 3 milyon civarında olduğunu söyledi. Bu nüfusun yarısının özellikle iç bölgelerde yaşayanların Türk kökenli olduklarını bilmelerine rağmen Türkçeyi unuttuklarını ifade eden Prof. Dr. Erol, iç savaşa kadar Suriye’deki Türkmenlerin köylerde ve şehir merkezlerinde oluşturdukları mahallelerde diğer topluluklarla pek fazla karışmadan bir arada yaşadıklarını, köylerde yaşayanların çiftçilikle, şehirdekilerin ise genellikle ayakkabı imalatı ve dericilik ile uğraştıklarını aktardı. Eğitime bağlı bir iş edinme oranının oldukça düşük olduğunun altını çizen Prof. Dr. Erol, günümüzde Suriye’de kalanların savaş yüzünden büyük oranda kırsal alana çekilmiş olduklarını ifade etti. Konuşmasına, Suriye’deki Bayır-Bucak (Lazkiye) Türkmenleri arasında yetişen halk şairleri hakkında bilgiler aktararak devam eden Prof. Dr. Erol, örnek olarak 80 şiiri bulunan ve Türkmen milli şairi olarak kabul edilen Ali Molla Musa’ya yer verdi. Türkmenlerin anonim halk edebiyatı ürünlerine dair çeşitli bilgiler aktaran Prof. Dr. Erol, özellikle de Halep ve Lazkiye bölgelerinin örnek ve çeşitlilik bakımından oldukça zengin olduğunu söyledi. Suriye Türkmenlerinin doğum, ölüm, evlenme ve halk hekimliği gibi halk kültürünü yansıtan çeşitli geleneklerini de anlatan Prof. Dr. Erol, konuşma sonunda katılımcılardan gelen soruları yanıtladı.
Toplantı sonunda katkı ve katılımlarından dolayı Prof. Dr. Mehmet Erol’a Merkez Müdürü Prof. Dr. Deniz Abik ve ÇÜTAM’ın Yönetim Kurulu Üyelerinden Prof. Dr. Faruk Yıldırım tarafından teşekkür belgesi takdim edildi.
