HABER: AYŞE TOPAK
ADANA (BÖLGE)-Vücudun yaşamsal faaliyetleri için gerekli pek çok mineralden biri olan demirin en önemli görevlerinden bir tanesi de oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarlar) yapımında kullanılmasıdır. Demir seviyesinin düşük olması durumunda ise alyuvarlar yeterince oksijenlenemez ve daha az üretilirler. Bunun sonucunda da doku ve organlarda bulunan oksijen miktarı düşer ve hâlsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, konsantrasyon ve kaygı bozukluğu gibi şikâyetler ortaya çıkar.
Günümüzde demir eksikliğinin dünyada yaygın olarak 2 milyardan fazla insanı etkileyen önemli bir küresel sağlık problemi olarak karşımıza çıktığını söyleyen Medline Adana Hastanesi İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Dr. Fatih Öçal, bu durumun en kötü yanının ise düşük hayat kalitesi ve ciddi organ komplikasyon risklerini beraberinde getirmesi olduğunu belirtiyor.
Yaşamsal faaliyetler için gerekiyor
“Alyuvarların üretimi için günlük 20-25 mg. demir ihtiyacımız bulunmaktadır. Demir, alyuvarların üretiminin yanı sıra, tüm doku ve organlara oksijen taşınması, enerji üretimi, DNA onarımı, hücre çoğalması ve çocukların sağlıklı gelişimi için çok önemli temel bir elementtir” diyen Dr. Fatih Öçal, özellikle bilinçsiz ağrı kesici ve kan sulandırıcı ilaç kullanan yaşlılar, büyüme çağındaki çocuklar, gebelik ve emzirme dönemindeki kadınlar, yetersiz beslenen hastalar, böbrek diyaliz hastaları ve bariatrik cerrahi (mide küçültme ameliyatı) geçiren hastaların demir eksikliği yönünden riskli grupta yer aldığını kaydediyor.
Kadınlar risk altında
Kadınlarda demir depoları erkeklere göre daha az olduğundan demir eksikliğine bağlı kansızlık şikâyetinin de daha sık görüldüğünü söyleyen Dr. Fatih Öçal, “Özellikle çocuk doğurma çağındaki kadınlar aylık menstrüasyon (âdet kanamaları) sırasında gerçekleşen kan kaybından dolayı demir eksikliği anemisi açısından tehdit altındadırlar” diyor.
Tedavisinde geç kalınmamalı
Demir eksikliği oluşması durumunda kalpte sorunlar, halsizlik, konsantrasyon güçlüğü, dikkat eksikliği, baş dönmesi, dilde yanma, yutma güçlüğü, huzursuz bacak sendromu, saç dökülmesi, tırnaklarda kırılma ve Pika Sendromu (toprak, buz gibi besinsel olmayan gıdaları yeme isteği) gelişebileceğini ifade eden Dr. Fatih Öçal, demir eksikliği anemisinde altta yatan nedenin tespit edilerek tanının vakit kaybedilmeden konulması ve tedavinin mümkün olan en kısa zamanda yapılması gerektiğini belirtiyor.
Takviye doktor kontrolünde alınmalı
Tedavinin 2 aşamada gerçekleştirilebileceğini anlatan Dr. Fatih Öçal, “Demir eksikliği birkaç günde düzelebilecek bir durum değildir. Bireyin vücudundaki demir rezervlerini yenilemesi için en az birkaç ay süreyle demir takviyesi alması gerekebilir. Eczanelerde genellikle reçetesiz satılan demir takviyeleri bireyin demir rezervlerini yenilemek için kullanılabilir” diyerek birey için doğru ve uygun dozun ise mutlaka uzman bir doktor tarafından belirlenmesi gerektiğini söylüyor.
Altta yatan neden araştırılmalı
Demir takviyesinden fayda göremeyen bireylerde ise muhtemelen bir kanama (şiddetli âdet kanaması, kalın bağırsak kanseri vs.) veya doktorun araştırması ve tedavi etmesi gereken bir demir emilimi problemi olabileceğini söyleyen Dr. Fatih Öçal, bu süreçte ise farklı adımlar atılabileceğini belirterek, “Örneğin şiddetli âdet kanamasını hafifletmek için ilaç kullanılması, anemiye neden olabilecek antibiyotik tedavilerinin sonlandırılması, peptik ülser ve kanamaya yol açan ağrı kesicilerin kesilmesi, kanamaya neden olan polip, tümör veya fibroidin alınması için cerrahi girişimler yapılmak zorunda kalınabilir” diyor.
