Dünyada toprağını bizim kadar aşağılayan, bizim kadar hırpalayan, bizim kadar ihmal eden, bizim kadar heba eden millet olmadığına yemin edebilirim. Bahsettiğim “Biz”, altmış yıl öncesine kadarki biz değii, 60 yıldan bu yana yaşamış, yaşayan ve belli ki bir süre daha yaşayacak olan “Biz” gruplarıdır. Çünkü o eski yıllarda ve öncesinde toprak kutsal, su mübarekti. Omuz zoru ve hayvan gücüyle işlenen topraklardan bereket fışkırır, sebzelerin kokusu ve lezzeti dorukları döverdi. Çocukluğumda, 11 dönümlük bağımızdan yazlık ve kışlık pek çok sebzemizi sağlarken, incir, üzüm ve kaysımızı hem taze hem kurutarak tüketirdik.
Hak, olgun ve kuru incir ile kayısı, kabak ve erik reçellerimiz de kendi meyvelerimizle yapılırdı. Yine pekmezimiz, bandırmamız ve kesmemiz (Köftür ve köfter de deniliyor) bağımızın ürünüydü. Budanmış dallar odun olarak kullanılır, külleri de hem çamaşır suyunu yumuşatmada, hem de bulaşık yıkamada kullanılırdı. Tabii ki bütün bu nimetler mevsimi geldiğinde bağımızda gerekli çalışmayı yaparak elde edilirdi.
Tarımdan uzaklaştık; uzaklaşırken hakir görneye başladık. Teknoloji geliştikçe tpraktan ve üründen anlayanlar azaldı. Derken, eskiden tamamen aile işi diye bilinen çiftçilik onun bunun eline bırakıldı. Ev ekonomisinde önemli diye bilinen hayvan besleme adetimiz de adeta berhava oldu. Bugün çocuğa “Süt nasıl elde edilir?” diye sorsanız, “Marketten alınır” diyecektir büyük olasılıkla. Kentleri betona boğduk. Geleneksel bazalt parke ve onun yerine geçen kilit taşı bile asfaltla kaplayıp yağmur suyunun yeraltına gitmesini engelledik. Okulların bahçelerini bile asfalt veya betonla kaplayacak kadar şeylik (ağzımdan az daha çok ağır söz çıkacaktı, zor-bela şey’e çevirdim) ettik, ediyoruz ve belli ki edeceğiz. Bana göre, her asfalt şantiyesi kent için habire büyüyen habis tümördür. Kilit taşını usulüne göre kullanamayan yetkililer de, işin cahili mi deseeem, görgüsüz mü desem, saf mı desem, bilemiyorum. Kilit taş herhangi bir nedenle söküldükten sonra gerçekten bilinçli olarak yerine konsa, zerre kadar sorun kalmaz ve yeraltının yağmur hakkını engellememiş oluruz. Bunun su baskınlarına karşı da etkin önlem olduğunu yadetmekte yarar var. Su demişken, bu konu tamamen ciğer yarası oldu. Cesaret edebilirsem bir gün suyu nasıl rezil ettiğimizi yazmaya çalışacağım.
Eskiden Toprak Bayramı kutlandığını kaç kişi bilir acaba?
İçim kabardı, lafı uzatmayacağım ve tam 84 yıl öncesinin, yani 22 Mart 1936’nın Türksözü Gazetesinde 4 sütun başlıkla verilen haberi sunmakla yetineceğim. “Anlaya, sivrisinek… “ diyelim.
“TOPRAK BAYRAMI KUTLANDI
Dün bir kısım mekteplilerle halk Tarım Lisesine giderek günü orada neş’e ile geçirdiler.
Toprak Bayramı, her yıl olduğu gibi dün de şehrimizde büyük bir törenle yapılmıtır. Daha sabahın sekizinden itibaren okul öğrencileri ve alk otomobil, kamyon ve arabalarla törenin yapılacağı Tarım Okuluna gitmeye başlamışlardı.
Havanın kapalı ve biraz da soğuk olmasına rağmen öğleye doğru herkes kulun bahçesinde ve civarında yer almış bulunuyordu. Saat onüçe doğru kalabalaık öok fazlalanmıştı.
Çocuklar aralarında muhtelif eğlenceler yaparak eğleniyordu.
Öğle üzeri herkes beraberinde götürdüğü yemeğini bol çimenler üzerine yayarak neş’e ve eğlence içinde yemiştir.
Okul idaresi, öğretmen ve öğrenciler durmadan koşuyr, gelenlerin her türlü istirahatlerini temine çalışıyordu.
Tam saat ondörtte, program mucibince Tarım Okul öğrencilerinin ve onu müteakip makineler, araba ve okulda yetiştirilen muhtelif hayvanların geçmesiyle törenler başladı.
Okul Direktöre bayramın manasını, yurda ağaç yetiştirmenin faydalarını ve bundan elde edilecek büyük servet hakkında bir hitabede bulundu.
Bundan sonra orada bulunanlara okulun her tarafı ve bayram münasebetiyle açılan güzel sergi gezdirildi.
Halk ve öğrenciler geç vakte kadar burada günü neş’e ile ve çok büyük istifadeler elde ederek şehre dönmüşlerdir.”
1933 TOPRAK BAYRAMINDAN: Bugün Tarım İl Müdürlüğü tarafından kullanılan neski Ziraat Mektebi (Tarım Okulu) geniş alanlarıyla Toprak Bayramlarının tören yeriydi. 1 Mart 1933’te çekilen bu fotoğraf, Toprak Bayramında görev alan okul mensuplarını gösteriyor.
