(HABER MERKEZİ)-DİSK-AR işsizlik ve istihdam görünümü (Eylül 2024) raporunu yayınladı.
Rapora göre;
-Son bir yılda geniş tanımlı işsiz sayısı yaklaşık 2 milyon arttı!
-Temmuz 2024’te geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,5, geniş tanımlı işsiz sayısı 10,7 milyon!
-Türkiye OECD ülkeleri içinde en yüksek işsizliğe sahip dördüncü ülke!
-Türkiye’de geniş tanımlı işsizlik oranı AB ortalamasının 2 ve ABD ortalamasının ise 3,4 katı düzeyinde!
Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 37!
TÜİK tarafından yayımlanan HİA verilerine göre Temmuz 2024’te geniş tanımlı işsizlikte (âtıl işgücü) artış devam etti. Geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 1 milyon 977 bin kişi arttı. Geniş tanımlı işsiz sayısı Temmuz 2023’te 8,7 milyon ve Temmuz 2024’te ise 10,7 milyon olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsiz işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır.
TÜİK’in Temmuz 2024 Hane halkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 10 Eylül 2024’te yayımlandı. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,8 mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 26,5 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2024 Temmuz ayında 3 milyon 167 bin oldu.
DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Temmuz 2024’te 10 milyon 681 bin kişi olarak gerçekleşti. TÜİK’e göre pandemi öncesinde, 2019 Temmuz’da yüzde 13,9 olan dar tanımlı işsizlik Temmuz 2024’te yüzde 8,8 olarak gerçekleşti. Ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 19,3’ten yüzde 26,5’e yükseldi. Son 1 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 977 bin artarak 8,7 milyondan 10,7 milyona yükseldi. Covid-19 salgını sonrası geniş tanımlı işsizlik oranı 7,2 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 4 milyon 75 bin kişi arttı.
Dar tanımlı işsizlik oranı, işgücündeki gerçek görünümü yansıtmaktan uzaktır. Ancak dar tanımlı işsizlik verileri önemli bir göstergedir. Türkiye ve OECD ülkelerinde dar tanımlı işsizlik oranları karşılaştırıldığında Türkiye’nin işsizlik konusunda en kötü dördüncü ülke durumundadır.
OECD ülkeleri içinde en yüksek dar tanımlı işsizliğe sahip ilk üç ülke yüzde 11,5 ile İspanya, yüzde 9,9 ile Yunanistan, yüzde 9,8 ile Kolombiya’dır. Türkiye, yüzde 8,8’lik dar tanımlı işsizlik oranı ile en yüksek işsizliğe sahi dördüncü ülkedir. OECD ülkeleri içinde en düşük işsizliğe sahip üç ülke ise yüzde 2,5 ile Kore ve yüzde 2,7 ile Japonya ve Çekya’dır (Grafik 2). AB ülkeleri ortalamasında dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 6 ve OECD üyesi ülkeler ortalamasında ise işsizlik oranı yüzde 5’tir (Grafik 2). Yüzde 8,8 ile Türkiye’de dar tanımlı işsizlik, AB ortalamasından 2,8 ve OECD ortalamasından ise 3,8 puan daha yüksektir. Türkiye’de son yıllarda dar tanımlı işsizlikte düşüş olmasına karşın işgücündeki gerçek görünümü yansıtan geniş tanımlı işsizlikte ciddi bir artış söz konusudur. Türkiye’de dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki makas açılmaya devam etmektedir. Geniş tanımlı ve da tanımlı işsizlik arasındaki farkın yükselmesinin sebebi işgücüne dahil olmayanların sayısındaki artıştır. Türkiye’de dar ve geniş tanımlı işsizlik AB ülkelerine ve ABD’de kıyasla oldukça yüksektir. ABD’de dar tanımlı işsizlik yüzde 4,2 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 7,9; AB ülkeleri ortalamasında dar tanımlı işsizlik yüzde 6,3 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 12,5 iken Türkiye’de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,8 ve geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,5’tır (Grafik 3). Türkiye’de geniş tanımlı işsizlik oranı AB ortalamasının 2,12 katı ve ABD ortalamasının ise 3,35 katı düzeyindedir. Öte yandan AB ortalamasında ve ABD’de dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki puan farkı 3,5 ve 6,2 düzeyinde seyrederken Türkiye’de 17,7 puan düzeyindedir. Başka bir deyişle, Türkiye’de iş bulma ümidini kaybedenlerin ve zamana balı eksik istihdam edilenlerin sayısı Türkiye’deki yapısal sorunlar sebebiyle AB ve ABD’den çok daha fazladır.
Türkiye’de bir yandan kadınların istihdama katılma oranları erkeklere göre oldukça düşük seyrederken öte yandan Türkiye’de kadın işsizliği erkeklere kıyasla oldukça yüksek seyretmeye devam ediyor. Kadın işsizliği ile erkek işsizliği arasındaki fark açılıyor.
TÜİK tarafından açıklanan dört ayrı işsizlik türünde de kadın işsizliği erkek işsizliğinden oldukça yüksek seyrediyor. Temmuz 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,0 iken kadınlarda yüzde 12,4 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 21,1 kadınlarda ise yüzde 35,7 olarak hesaplandı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark 14,6 puandır.
