ULUSLARARASI ADANA TARIM FUARI 1924 SENESİNDE AÇILDI

ONBİRİNCİ BÖLÜM

Adana tarihini şekillendiren en önemli nitelik breketli topraklarında yetişen sayısız tür bitkilerdir. Bol su, yeterli güneş, her yıl iki kez gelen sellerle eklenen verimli toprak katmanı sayesinde hareket olmasa da bereket hep ayakta durmuş. Uzatmanın alemi yok; Adana’yı tarımdan, tarımı Adana’dan soyutlamak demek, porselen parçalarını asetilen kaynağı ile bağlamaya çalışmakla eşdeğer.

Cumhuriyet daha ilan edilmeden önce, yepyeni Türkiye ve millete dayalı meclisi dünyanın her yanında hayranlık uyandırmıştı. Uluslararası itibarımız inanılmaz biçimde dorukları dövmekteydi. Dış basın ha bire yepyeni devletten ve kurucusundan övgülerle bahsediyordu.Ülkeler, harap ve bitap Osmanlı’dan sonra yoktan var olan yeni devleti mucize olarak algılıyor, saygı gösteriyordu.  Bir çok devlet, bir nedenle yaklaşmak ve gencecik devletle ilişkiler geliştirmek istiyordu. İzmir’de, 17 Şubatta başlayıp 14 Mart’ta sona eren Birinci İktisat (Ekonomi) Kongresi, dış ülkelerin dikkatinden kaçmamıştı elbette. Bu koşullar altında, bağımsızlığın ve özgürlüğün  güçlü ışığı ülkeyi aydınlattığında, Adana, ilkler arasına tarımda sıçramayı da aldı.

O yılların Adana Vilayeti Merkez ile Silifke, Mersin, Tarsus, Kozan, Cebel-i bereket (Osmaniye)’den oluşmaktaydı. 

BEYNEL-MİLEL ZİRAAT

SERGİSİNE GİDEN YOL

İktisat Kongresinde alınan  kararlardan biri de Adana ve Bursa’da tarımsal kalkınmayı hızlandırmak için uluslar arası fuar düzenlenmesini öngördü. Kararın alınmasında, Adana’dan katılan Çiftçi Birliği 5 üyesinin kongre salonunda sergilediği Adana ürünlerinin etkisi olduğu kesin. İktisat Vekaleti (Ekonomi Bakanlığı) Hariciye Vekaletine (Dışişleri Bakanlığına) gönderdiği 11 Temmuz 1923 tarihli yazıda Adana’da, aynı yılın Kasım ayında açılacak uluslar arası fuara katlım için dış ülkelere duyuru ve davet gönderilmesini istedi.

Dışarıdan alınan mesajlar değerlendirildiğinde, katılım için tanınan zamanın çok kısa olduğu görüldü ve Fuar 1 Mayıs 1924’e ertelendi. Bu tarihte de olamayınca, açılış 10 Mayıs 1924’te yapılabildi.

Şimdiki İmam Hatip Okulu’nun da yer aldığı Kumluk denilen arazide 27 bin 500 metrekarelik alan çevrildi. Düzenleme ve pavyonların inşaatı ile diğer gereksinimlerin karşılanması ile ulaşım yolunun ıslahı için gerekli kaynak vilayet tarafından sağlandı.

11 ülkeden 46 firma sergide yer almak için başvurmuştu. Bunların pek çoğu katıldı. 10 Mayıs günü, Beynelmilel Ziraat Sergisi (Uluslar arası Tarım Sergisi) alanında:

13 Alman firması

7 Çekoslavakya firmsı

6 Fransa firması.

5 Amerika firması

4 İngiltere firması

3 İtalya firması

3 macaristan firması

2 İsviçre firması

1 Hindistan firması

1 Belçika firması

olmak üzere 45 yabancı kuruluş yer aldı. Şunu da eklemekte yarar var, firmalar sadece tanıtım için değil, aynı zamanda satış da yapabilmek için makine ve ekipman sayısını yüksek tutmuştu.  Açılışın 1 Mayıs yerine 10 Mayıs’ta yapılmasının bir nedeni de, fazla sayıda ürünle katılımdır. Bir diğer neden de, daha en başta “Sergi Hamisi” olmayı kabul eden Reis-i Cumhur Mustafa Kemal Paşa ile Bavekil İsmet Paşa’nın olası katılımlarıydı. Ancak 1924 yılının hummalı devlet çalışmaları nedeniyle her iki devlet büyüğü de Ankara’dan ayrılamıyordu.

Tabii ki kentimizden ve birçok vilayetten de resmi ve özel kurumlar da standlarını düzenledi.

SERGİ YARIŞMASI

Katılan makine ve ekipman arasında yarışma da düzenlendi ve bunun için kurulan hakem heyetinde Ziraat Vekaleti Zirai Aletler Şube Müdürü Rahmi Bey, Vilayet Ziraat Baş Müdürü Cevdet Bey, Ziraat Mektebi Müdürü Ali Rıza Bey, Adana Ziraat Bankası Zirai Aletler Memuru Suküti Bey ile Adana, Mersin ve Tarsus ziraat odaları başkanları yer aldı.

Yarışma,  11 Mayıs -15 Mayıs arasında ve arazide yapılan gösterilerden sonra sonuçlandı. Ne var ki, hangi kurum ya da kurumların ödül aldığı bilgisi yok.

Sergiyi, kapanış tarihi olan 21 Mayısa kadar binlerce ziyaretçi izledi.

YARINA: BAKALIM ON YILIN ADANA KARNESİ NASIL

YÖNETİM KOMİSYONU: Fuarla ilgli hazırlık ve uygulama çalışmalarını yürüten heyet listesinde, belediye Başkanı Ali Münif bey (yeğenağa) başkanlığında Bahaddin Bey, Şükrü Bey, Suphi Paşa, Galip Bey, Debbağzade Ragıp Bey (Sepici), Adil Bey, Hüseyin Daim Bey yer aldı ve hepsi de son derece özverili çalıştı. 

YARIŞMA SIRASINDA: Fuara getirilen makine ve ekipmanlar arasında uygulamalı yarışmalar yapıldı. Ödüllerin hangi firmalaa verildiği bilinmiyor. Sadece Fiat traktörünün altın madalya aldığı Fiat firması belgeerinden anlaşılıyor.

ALAN GİRİŞİ: Seri alanının düzenlenmesi ile pavyonların hazırlığı için tüm masraflar vilayet tarafından karşılandı. Fuarın özellikle yabancılar nezdinde etkili olması için estetik ön planda tutuldu. Fotoğraf, fuar alanı girişini göstriyor.

FİAT STANDINDAN: İtalya’nın en büyük kuruluşu olan Fiat da çok sayıda traktör ve yardımcı aletlerle katıldığı fuarda büyük ilgi topladı. Uygulamalı yarışmada en az bir traktörün altın madalya aldığını biliyoruz.

YERLİLERDEN GÜLEKLİZADELER: Sergide Adana ve diğer vilayetlerden de katılım olmuş, göz alıcı standlar kurulmuştu. Fotoğraftaki standın tepesinde, “Güleklizade Biraderler – Adana” yazılı. Güleklilerin özellikle hidrofil pamuğu çok ilgi çekmişti çünkü Türkiye’de ilk yerli ürün sayılıyordu.

İlgili Kategori: Köşe Yazıları

---

Köşe Yazıları

---