BEŞİNCİ BÖLÜM
6 Aralık 1936 Adana Felaketi ülke sınırlarını aşmış, yurt dışında da duyulmuştu. Çeşitli ülkelerden geçmiş olsun mesajları gelmeye başladı. Felaketin dördüncü günü, ilk taziye ve geçmiş olsun mesajları Bulgaristan ve Sovyetler Birliği Büyükelçileri tarafından iletildi. Takip eden günlerde de Amerika ile birlikte Avrupa’nın belli başlı ülkelerinin mesajı ulaştı.,
Felaketin üçüncü günü felâketzedelere az da olsa “yara sarmak” kabilinden yardım kampanyası kendiliğinden açıldı. İlk büyük bağışı Bosnalı Salih Efendi selden iki gün sonra 1000 Lira vererek başlattı. Aynı gün 9800 Lira toplandı. Kampanyaya şirketler ve imkanı olan vatandaşlar da katıldı. Birkaç örnek verelim; 4000 Lira, dördüncü gün 3500 Lira gibi o yıllarda büyük sayılan paralar toplandı. Jiro Şirket 200 Lira ile 50 masa, Cevdet İnkişaf Şirketi 250 Lira, Elektrik Şirketi 500 Lira, Jorj Lütfalla 200 Lira, Celalettin ve Salamon Ortaklığı ile Manifaturacı Nuri, Macar Ziraat Şirketi, Bakkal Kelleşeker Ali Rıza, Manifaturacı Abdülkerimzade İbrahim ve Naci Kardeşler, Vitalis ve Avukat Hüsnü 50’şer Lira, Millimensucat Fabrikası 90, Ziraat Bankası Mensucat fabrikası 30 top bez, Bakkal Mehmet Şaşmaz 150 Lira, Gaston Mizrahi 10 Lira, Garabet Abraham Köşkeryan 25 Lira, Demir taciri Malazlarzade Mehmet ve Ortağı 150 Lira, Alber Diyap 100 Lira, Singer Dikiş Makinesi Acentası 100 Lira, Kimyager Ahmet Ziya 25 Lira, Muharrem Hilmi 100 Lira, Çiftçi Ali Rıza 200 Lira, Çiftçi Zeki Akçalı ile Çiftçi Recai ve Çiftçi Kısacık Mehmet 300’er Lira, Çiftçi Osman Efendi’nin damadı 100 Lira, Çiftçi Ekrem Avni 30 Lira, İsmail Dülger 100 Lira…
Cumhuriyet Gazetesi tarafından açılan kampanya ile de toplanan binlerce Lira peyderpey Adana’ya ulaştırılırken, yerel gazeteler de bir günlük satış ve reklâm gelirlerini olduğu gibi bağı kampanyasına verdiler.
Gerek Adana’da ve gerekse ülke çapında açılan kampanyalara çok sayıda Hristiyan ve Yahudi vatandaşların katılmış olması, o yıllarda Atatürk Cumhuriyetindeki birlik ve beraberlik çimentosunun ne denli sağlam olduğunu göstermesi bakımından önemlidir.
Nakit ve bez yardımları dışında Şekerci Cumali camilere yerleştirilen felaketzedelere aşure dağıtırken, Bizim Lokanta sahibi Ömer de 200 kişiye çorba verdi. Eczacılar 1000 reçeteden para almayacaklarını açıkladı.
4’üncü gün yardımlarını isim isim yazmamın nedeni, katılımcılar arsında Hıristiyan Arapların, Ermenilerin, Yahudilerin ve Rumların da küçümsenmeyecek katkılarla yer aldığını göstermek ve o yıllardaki Adana halk mozayiği hakkında bilgi vermekti.
ATA’DAN 10 BİN LİRA
Cumhurbaşkanı Atatürk, şu mesajla Adana’da sarfedimek üzere kendi parasından Kızılay’a 10 bin Lira gönderdi: Seyhan Nehrinin taşmasile Adana ve havalisinde vukua gelen (oluşan) büyük felaketten çok derin teessür duymaktayım. Acıya uğrayan vatandaşlara her zaman olduğu gibi bu sefer de Cemiyetinizce yapılmakta olduğunu memnuniyetle gördüğüm yardım arasında sarf edilmek üzere namınıza on bin Lira gönderiyorum.
Dün, üçüncü gün bilançosunu sunarken 33 vatandaşın cansız bedenine ulaşıldığını yazmış, Tuzla Bölgesi ile Nehir kenarındaki köylerle henüz bağlantı kurulamadığı için daha fazla can kaybı olmaması için dualar edildiğini yazmıştık. Dördüncü gün, Camuzcu, Salmanbeyli, Mürsel Çaputçu, Köylüoğlu ve Dervişler Köyleri ile bağlantı kuruldu ve burada can ve önemli mal kaybı olmadığı öğrenildi. Ne yazık ki günler sonra alınacak haberler arasında yeni cansız bedenler de yer alacaktı.
BİTTİ
