Antropometri (insanölçüm) uzmanı bilim adamları tarafından yapılan araştırmalar sonucunda, üç ana vücut tipi olduğu genellikle benimsenmiştir.
Bunlar; kısa kalın ve yağlı tip olan ENDOMORPH, kaslı atletik yapılı MEZOMORHP ve ince kemikli, yağsız, sinirli tip ECTOMORPH. Şimdi bu tipleri dah ayakından tanıyalım
ENDOMORPH: Vücut ve baş genellikle yuvarlak olup, iri kemiklidirler. Tiroid (gırtlağın ön tarafında bulunan kalkan bezi) bezleri az çalıştığı için yavaş bir metobilizmaya sahiptirler. Bu yüzden yediklerini kolay kolay yakamazlar ve yakılamayan kalorili besinler vücutta yağ olarak depo edilir. Bağırsaklarının da daha uzun olması, alınan besinlerin daha uzun bir yol olmasına, yani besinlerden en yüksek yararın sağlanmasına neden olur.
Bunlar neşeli, sakin ve oldukça iştahlı kişilerdir. Sık ve çok yerler vücut ağırlıklarını kontrol edemezler. Bu gibi kişilerden “su içsem bile kilo alıyorum” diye yakınmalar çok duyulur.
Genellikle kısa, tıknaz, kısa ve kalınbelli göbeklenmeye en elverişli kişiler bunlardır. Yukarıda saydığımız nedenlerden olduğu kadar, gerekli gereksiz yemeleri, tatlı ve hamur işlerine olan düşkünlükrleri de şişmanlıklarının bir nedenidir. Bu tip kişilerden vücut geliştirme çalışmaları yapanların, diğerlerine göre, daha sık ve uzun süreli antrenman yapmaları gerekir.
Özellikle yüksek tekrarlı ve çeşitli hareketler her kas grubu için seçilmelidir.
Endomorph’ların kilokazanma sorunu yoktur. Ama aldıkları kiloların önemil bir bölümü yağdır. Bunlar en çok şekil ve definisyon çalışmalarında zorluk çekerler. Ama bilimsel olarak yapılacak çalışma ve beslenme programlarıyla şekilli bir vücuda ulaşabilirler. Endomorph’lara en iyi örnek ünlü vücutçu Dave Draper’dir. Bilinçli ve sıkı bir çalışma-beslenem programı ile en şekilli vücutçular içinde yer almış, dünya şampiyonluğu kazanmıştır.
Endomorph’lara şekerli ve tahıldan yapılmış yiyeceklere karşı çok duyarlıdırlar. Bu tür karbonhidratlar vücutlarında hemen yağa dönüşür ve vücutta depo edilmiş olan yağların yakılmasını da önler. Şekillenmeyi sağlayabilmek için şekerli ve tahıldın yapılma yiyeceklerden kesinlikle uzaklaşmalılar, sıvı ve katı yağları da azaltmaları gerekir. Yumurta et (yağsız) balık, sebez ve meyveler beslenmede temel besinler olmalı, yüksek protein, düşük karbonhidrat, az yağ içeren bir beslenme programı ömür boyu sağlıklı olmalarını sağlar.
ECTOMORPH: Endomorph’ların tam karşıtı olan Ectomorph’lar genellikle alıngan, sinirli biraz da gelgeç huyludurlar. Tiroid bezleri fazla çalıştığından, hızlıbir metabolizmaya sahiptirler. Özelliklerini belirleyen de aslında bu durumdur.
Enerjik yapılıdırlar.Uzunca kafalı, köşeli yüzlü ve ince kemikli olup geniş cigerlere sahiptirler. Vücutları zayıf, yağsız ama kaslıdır. Uzun mesafe koşucusu olmaya elverişli bir yapıdır bu. İştahları az olduğundan lezzetli ve sevdikleri şeyleri yerler herşeyi yemezler. Hızlı metabolizmaları yediklerini çabuk ve kolay yakar, bu yüzden kilo alamazlar. “Ne kadar yesem kilo alamıyorum” diye yakınırlar. Bunda metabolizmanın rolü önemli olmakla birlikte, pek iyi beslendikleri de söylenemez.
Ectomorph’ların kilo alabilmeleri, ancak ağırlık ve vücut çalışmaları ile olanaklıdır.
Bunun yanında çk iyi beslenmeyi ve gereksiz enerji harcamamayı öğrenmeleri gereklidir.
Enerjilerini sürekil harcadıkları için antrenmaları kısa süreli olmalıdır (1-1.5 saat), çlaışmalar haftada 3-4 gün olmalı, az hareket ve düşük tekrar yapılmalıdır. (5-8 tekrar) Beslenmelerinde yüksek protein, yüksek karbonhidrat ve yağ önemli yer tutmalıdır. Süt ve ürünlerini protein alımı için yeğlemeleri gerekir. Bunlar kilo almayı kolaylaştırır.
Bunların dışında dinlenmeyi, antrenman dışında fazla enerji harcamamayı da öğrenmelidirler. Ünlü vücutçu Larry Scott, Ectomorph’lara bir örnektir. Çokzor kilo alabilmiş, ama düzenli çalışması beslenmesi sonucu görkemli vücudunu oluşturmuştur.
MEZOMORPH: (Ortatip-Atletik tip)
Yukarıda anlattığımız iki üç tipin ortasında yer alır. Başarılı sporcu olmaya en elverişli kişiler bu tipten çıkar. Bunlar normal bir metabolizmaya sahiptirler, çünkü tiroidler normal bir biçimde çalışır. Bunlar bilinçli bir beslenme ve sıkı bir çalışmayla hem kolayca gelişebilir, hem de iyi bir şekil yapabilirler. Kişilik ve davranış özellikleri de daha olumlu ve normaldir.
Dünyanın önde gelen sporcuları, bazı istisnalar dışında bu tipten çıkar.
Yukarıda bilim adamları tarafından yapılan sınıflamaya göre, bu üç tipi ve özelliklerini açıklamaya çalıştım. Fakat hemen sunu belirteyim ki, herkes illede bu üç tipten birisine girecek diye bir şey yoktur. Bunların dışında ara tipler ed olabilir. Örneğni, birisi birbirine yakın olan iki tipin de bazı özelliklerini gösterebilir.
İnsanların vücut tiplerinin belirlenmesinde genetik (kalıtsal) etmenlerin önemli bir rolü olmakla birlikte bunlar salt belirleyici değildirler. Kişinin sosyal ve ekonomik durumunun da, vücut tipinin oluşmasında önemli bir rolü olabilir.
Örneğin gelir düzeyi en düşük ailelerin çocukları, bir çok fiziksel bozukluklar gösterebilirler. Aynı şekilde, gelir düzeyi yüksek olan ailelerin çcukları da, genellikle daha sağlıklı ve kusursuz olabilir. Bunları göz önüne alarak yukarıdaki sınıflamanıngelişmiş batı ülkelerinni standartlarına göre yapılmış olduğunu da belirtmeket yarar görüyorum.
A-ECTOMORPH (Ektormof) İNCE
B-MESOMORPH (Mezomorf) ORTA
C-ENDOMORPH (Endomorf) KALIN
