Haziran’da bir önceki aya göre yüzde 3,3 oranında artan gıda fiyatlarında yılın ilk altı aylık dönemindeki artış ise yüzde 30’u geçti. Bu artışla birlikte gıdada yıllık enflasyon yeniden yüzde 96’ya çıktı. Türkiye’nin, bugünkü yüksek enflasyon sürecine girdiği Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar, bu ay 873 lira ödediler. Diğer bir ifadeyle gıda fiyatlarının yüzde 773 oranında arttığı Eylül 2021’den bu yana kamu çalışanlarının ücretlerinde ise yüzde 638 oranında artış yaşandı.
(HABER MERKEZİ)-Dünya genelinde gıda fiyatları son üç ayda çok düşük oranda da olsa artmasına rağmen Mart 2022’den bu yana yüzde 25 oranında gerileyen gıda fiyatları, Türkiye’de ise aralıksız olarak 49 aydır artıyor. Türkiye’de gıda fiyatlarında Haziran’da bir önceki aya göre yüzde 3,3 oranında artış yaşanırken, yılın ilk altı aylık dönemindeki artış yüzde 30’u aştı, yıllık artış ise yüzde 96’ya kadar çıktı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonunun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın fiyatlarını Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir gıda sepetini esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Haziran 2024 sonuçları açıklandı.
YOKSULARIN HARCAMASININ YÜZDE 36,6’ GIDA
TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20’lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 14,5’ini, en yoksul yüzde 20’lik kesim ise yüzde 36,6’sını gıda için yapıyor. Yoksullar her geçen yıl gelirinin daha büyük bir kısmını gıdaya ayırmak zorunda kalıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında Türkiye’de son 49 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla sabit gelirli ve yoksul kesimleri etkiliyor. Açıklanan enflasyon bu nedenle bu kesimin gerçek hayatta yaşadığı enflasyonu tam olarak yansıtmıyor. Zira TÜİK enflasyonu hesaplarken gıda harcamalarının ağırlığını yaklaşık yüzde 25 olarak esas alıyor.
AÇLIK RİSKİ ARTIYOR
İktidarın daha sonra “akıl dışı ilan ettiği” ancak yerel seçimlerden önce yeniden uygulamaya başladığı yanlış ekonomik politikaların tetiklediği yüksek enflasyon sürecinin en ağır faturasını gıda fiyatları yüzünden yoksullar ödüyor. Yoksullar bu faturayı sadece gıdaya daha fazla para ayırarak değil, gıdaya daha fazla para ayırabilmek için, eğitim, sağlık ve benzeri diğer harcamaları kısarak hayatlarından ödüyorlar.
Türkiye’nin, iktidar eliyle bu yanlış politikalarla yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 773 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl Haziran ayında 873 lira ödemek zorunda kaldılar.
Aynı dönemde örneği kamu çalışanlarının ücretlerinde ise yüzde 638 oranında artış yaşandı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 lira olan ortalama kamu çalışanının ücreti Haziran 2024’te 738 lira olabildi.
Buna göre kamu çalışanları gıda fiyatlarına karşı reel olarak yüzde 15,5 oranında kaybetti.
AYLIK FİYAT ARTIŞIHaziran’da sadece yağ ve bakliyat fiyatları değişmezken, diğer harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya göre çeşitli oranlarda artış gösterdi.
Haziran’da, ekmek-pirinç-un-bulgur fiyatları önceki aya göre ortalama yüzde 3,9 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 1,9 oranında artış oldu. Süt, süt ürünleri ile yumurta grubunda fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 0,5 oranında artarken, yağ fiyatları ise değişmedi.
Meyve fiyatlarının yüzde 4,2 oranında arttığı Haziran ayında sebze fiyatlarında da bir önceki aya göre ortalama yüzde 8,3 oranında artış oldu.
Haziran’da bakliyat fiyatları yine önceki aya göre değişmedi. Salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri işlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatları ise yüzde 7,7 oranında zamlandı.
Vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için Haziran’da, bir önceki aya göre yüzde 3,3 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı.
ALTI AYLIK DEĞİŞİM
Gıda fiyatlarında bu yılın ilk yarısında ise toplam yüzde 30,2 oranında artış gerçekleşti. Bu dönemde ekmek-pirinç-un-bulgur-makarna fiyatları yüzde 18, et-balık fiyatları yüzde 36,2, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 18,1, yağ fiyatları yüzde 24,4, meyve fiyatları yüzde 54,9, sebze fiyatları yüzde 44,1, bakliyat fiyatları yüzde 18,8, diğer ürünlerin fiyatları yüzde 21,9 oranında yükseldi.
YILLIK DEĞİŞİM
Bu yıl Haziran’da geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 54,8, et-balık fiyatlarında 82,8, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 62,9 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 89,9 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 126,8, sebze fiyatları ise yüzde 253,8 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 65,3, diğer gıda fiyatları ise yüzde 81,7 oranında zamlandı.
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise yüzde 96 oranında artış gözlendi.
YILLIK ORTALAMA ARTIŞ
Haziran 2024 sonu itibariyle son 12 aylık ortalama gıda fiyatları ise bir önceki 12 aylık ortalama fiyatlara göre yüzde 99,9 oranında arttı.
