Atatürk Adana’yı gelişleriyle 9 kez onurlandırdı. İlki, Mondros Sözleşmesinin geçerli olduğu gün başladı ve 11 gün sürdü. İkinci Adana gezisi, Kurtuluş Savaşı sırasında, 5 Ağustos 1920 günü gerçekleşti.
Devlet Başkanı olduktan sonra Adana’ya ilk gezisini 15 Mart 1923 günü yaptı.1925 yılında, 13 ve 17 Ocak günlerinde, iki kez buluştu Adanalılarla;
16 Mayıs 1926 günü Paşa bir kez daha Adana’daydı. Kurtarıcımızın 6’ıncı gezisi 16 Şubat 1931 günü başladı. 1933 yılının Ocak ayının, 23 ve 28’inde yine 2 kez geldi. Ulu Önder’in 1935 gezisi kısa sürdü, fakat çok ilginç görüntülerle geçti. Sekizinci Adana Gezisi 17-19 Kasım 1937’de oldu. paşa Atatürk Parkı’ndaki heykelini inceledikten sonra Kız Enstitüsüne gelerek derse girdi.
Gazi Mustafa Kemal’in veda gezisi, 24 Mayıs 1938’de gerçekleşti.
10 KASIM 1918
Tam bir teslimiyet belgesi olan Mondros Mütarekesi (Silah bırakışma), 31 Ekim gününden geçerli olmak üzere imzalanmıştı. Paşa, 30 Ekim günü, Yıldırım Orduları Grup Komutanlığını Alman General Liman Von Sanders’ten almak üzere otomobille, Halep yakınlarındaki Katma’dan Adana’ya hareket etti ve bütün gece yol aldı.
31 Ekim sabahı görevi devrederken, Von Sanders şöyle konuştu:
“Ekselans; siz savaş cephelerinde çok yakından tanıdığım kumandansınız. Bu büyük felaket içinde üzüntü duymamak mümkün değil. Ancak ben, kumandayı size bırakmakla teselli buluyorum. Bu dakikadan itibaren emir sizindir. Ben sizin misafirinizim.”
Mustafa Kemal, Sanders’i yolcu eder etmez kendisine tahsis edilen binaya geldi. Bu, Şakirpaşa’da, yakınlarda restore edilen ve zamanın koşullarına göre derli-toplu, geniş ve iki katlı bir bina idi. Hacı Seyid Ağa’nın Bağ Evi diye bilinirdi.
Daha ilk gün kendini ziyaret eden Adana ileri gelenleri, odaya girer girmez, masasına çıkınlar, anahtarlar ve keseler bırakıp şöyle konuştular:
“Paşam; bunlar, getirebildiğimiz paramız, ziynetimiz, kiler, depo ve mağazalarımızın anahtarlarıdır. Hepsi emrinizdedir. Yetmezse, kanımız ve canımızla emrinizdeyiz. Yeter ki, bu kutsal toprakları düşman çizmesine çiğnetmeyiniz…”
Bu teklif, Gazi’yi çok duygulandırmış ve aynı zamanda, halkın vatan sevgisine olan inancını pekiştirmişti. Nitekim, 15 Mart 1923’te, Adana’da yaptığı konuşmada, “Bende bu vekayiin ilk hissi teşebbüsü bu memlekette, bu güzel Adana’da vücut bulmuştur” diyerek, başarıların temelini Adana’ya bağlamıştı…
Mustafa Kemal, 4 Kasım’da Başkumandanlığa telgraf çekerek silah bırakışma koşulları ile ilgili kendi düşüncelerini kabul ettirmek istedi. Aynı gün, Murat Palas otelinde bir menzil müfettişliği kurdu. Ancak İstanbul rahatsızlık duydu ve karşılıklı telgraflardan sonra, “Yıldırım Orduları dağıtılmıştır, Bakanlığa dönünüz…” talimatını aldı. Birliklere, iki cümlelik mesaj yolladı: “Tebliğ olunan yüce emir üzerine, bu gece hareket edeceğim. Bütün silah arkadaşlarıma veda ederim. Mustafa Kemal”
10 Kasım 1918’de, Adanalılar, Gazi’yi İstanbul’a uğurladılar. Günü gününe tam yirmi yıl sonra da, tüm yurt halkınca yapıldığı gibi, bir de sonsuzluğa uğurlanmıştı Atatürk.
