DEMOKRAT PARTİ İKTİDARDAYKEN CHP’DE NELER OLUYOR

2 Mayıs 1954 seçimlerinde CHP çok büyük bir yenilgiye uğradı. Ertesi gün gazeteler DP’nin seçimleri çok büyük çoğunlukla kazandığını bildirmekteydi.

Öyle ki DP tüm yurtta oyların %57’sini alarak 502 milletvekili kazanırken CHP %35 alıyor ve 31 milletvekili çıkarabiliyordu.

TBMM’deki ezici DP üstünlüğü iyice artmıştı. TBMM’nin yeni döneminde Celal Bayar tekrar Cumhurbaşkanı seçildi. Hükümeti tekrar Adnan Menderes kurdu.

1954 yenilgisi CHP’yi karıştırdı. 26 Temmuz’daki 11.kurultayda Tüzük Komisyonu, Genel Başkan ile Genel Sekreter ve 30 kişilik Parti Meclisi’nin kurultayca seçilmesini parti meclisinden seçilecek 5 üye ile genel sekreterin seçeceği 2 genel sekreter yardımcısının Merkez Yürütme Kurulu’nu oluşturmasını kararlaştırdı.

Tüzük komisyonunun raporu kurultay kararı ile kabul edildi. Kurultay İnönü’yü genel başkanlığa, Kasım Gülek’i de genel sekreterliğe yeniden seçti. 21 Mayıs 1956’da 12.kurultay yapıldı.

Bu kurultayda İsmet İnönü, 1021 delegenin 1020’sinin oyunu alarak tekrar genel başkan, Kasım Gülek de 972 oydan 880’nini alarak genel sekreter seçildi.

DP iktidarı 1954 seçimlerinden sonra ülkede beklenen başarılı çalışmaları yapamadı. Ekonomi gitgide daha fazla darboğaza giriyordu. Dış borçlar ülkenin sırtına yeni yükler bindiriyordu.

9 Eylül 1957’de yapılan 13.kurultay, Demokrat Parti iktidarının artan baskılarına karşı, muhalefet ile işbirliği yapılmasının kararlaştırıldığı kongre oldu.

9 Eylül kurultayında üç muhalefet partisinin işbirliği kabul edildi. Parti Meclisi’ne, Genel Yönetim Kurulu’na işbirliği konusunda tam yetki verildi. Kongreye muhalefeteki Cumhuriyetçi, Millet Partisi ve Hürriyet Partisi temsilcileri de katıldılar.

Yapılan seçimlerde İnönü 920 oy alarak genel başkanlığa, Gülek de 837 oy alarak genel sekreterliğe tekrar seçildiler. Ancak DP iktidarı seçimler öncesinde çıkardığı bir kanunla seçim işbirliği yapılmasını engelledi.

27 Ekim 1957 tarihi CHP için önemli bir dönüm noktasıdır. 1957 milletvekili genel seçim sonuçlarına göre DP %47.9 oyla 424, CHP ise %41.1 oyla 178 mileltvekili kazanmıştı.

Demokratlar ilk defa halkın mutlak çoğunluğundan az oy alarak iktidarda kalmışlardı. Bazı illerde CHP oyları diğer küçük partilerle birleştiğinde DP önemli farkla geride kalıyordu.

Ancak ittifaklara izin verilmemesi ve çoğunluk sistemi ile sandalya dağılımındaki adaletsizliğe neden oluyordu. Yine 31 olan milletvekili sayısını yaklaşık 6 katına çıkararak 178 milletvekilliği kazanması ve %30 oy oranını %41’e yükseltmesi 1957 seçimlerinde CHP’nin önemli bir başarısı olmuştur.

1957 seçimleri halkın DP’ye karşı en ciddi uyarısı olmuştur. 1957 seçimlerinden sonra ülkede yaşanan sosyal ve ekonomik gelişmeler karşısında, CHP’de hızlı bir çalışma dönemine girildi. Parti politikalarında önemli değişimler planlandı.

12 Ocak 1959’da başlayan 14.kurultay, İKTİDARA YÜRÜYEN PARTİ havasında gerçekleşti. DÜZEN DEĞİŞİKLİĞİ programı niteliğinde olan İLK HEDEFLER BEYANNAMESİ kabul edildi. (Bu köşede daha önce İlk Hedefler Beyannamesini madde madde yazmıştım.)

Bildiriye göre demokratik kurumların kurulması ve hukuk devleti olunması öngörülüyordu.

Ayrıca işçi haklarından da söz edilmekteydi.

Kurultayda parti meclisi üye sayısı 30’dan 40’a çıkarıldı.

Merkez Yönetim Kurulu üyesi de genel sekreterle birlikte 11’e yükseltildi. Parti Meclisine gerektiğinde genel sekreteri üçte iki çoğunlukla değiştirme ve yeni genel sekreter seçmek üzere kurultayı toplantıya çağırma yetkisi verildi.

İnönü ve Gülek tekrar genel başkan ve genel sekreter seçildiler.

17 Ocak 1959’da Başbakan Adnan Menderes’i Londra’ya götüren VİCKARS VİSECOUNT tipi TC-SEV uçağı GATWİCK HAVAALANI yakınlarında düştü.

6 yolcu ve mürettebatın yaralı olarak kurtulduğu kazada Başbakan Adnan Menderes’in ayağı sıkışmıştı, fakat daha sonra Sakarya Milletvekili Rifat Kadızade Başbakanı kurtarmıştı.

Bu olay iktidar ile muhalefet arasında geçici bir süre için de olsa yumuşama sağladı.

28 Eylül 1959’da Kasım Gülek genel sekreterlikten istifa etmiş, yerine İsmail Rüştü Aksal genel sekreter olmuştu.

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Röportaj

    Sağlık

    Spor