Nihat KÖSE
Adana Veteriner Hekimleri Odası Başkanı
Yine 3.maddede yer alan talepler Avrupa Birliği direktifleri ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak düzenlenen 5996 sayılı kanunla düzenlenen bir alanı sırf bir meslek grubunun taasubi gelir menfaati için değiştirilmesi istenmektedir. Bu durum hayvansal ürünlerimizin bütün dünya ülkelerine pazarlanmasına engel olacak niteliktedir. Bir ülkenin sağlık ve ticari menfaatleri herhangi bir meslek grubunun kontrol hizmetlerinden ekstra gelir elde etmesi için görmezde gelinemez. Hayvan hastalıklarının insanlara geçmesini engellemek için yetiştirilmiş yegane meslek grubu veteriner hekimlerdir. Tüm dünyada da bu şekilde mevzuat düzenlmeleri yapılmıştır. Su ürünlerinde bulunan hayvan hastalıklarının da engellenmesi hayvan sağlık şubelerinin görevidir. Bu görev ne başka bir şubeye ne de başka bir meslek grubuna devredilemez. Ülke menfaatleri de bunu gerektirir.
4. Yukarıda anılan ve açıklanan ülke menfaatlerine uymayacak hak ve adalet gözetmeksizin uluslararası anlaşmalara aykırı talepler hakkında TOÇ BİR-SEN ile Bakanlığın mevzuat değişiklikleri konusunda mutabık kaldığı, taraflarca imzalanan tutanakta yer alan “Bakanlık Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından ilgili Kanun değişiklik teklifleri hazırlanmıştır. Oluşturulan bu tekliflerin TBMM Genel Kurul gündemine getirilmesi ve yasalaşma sürecinin sonuçlandırılması için Bakanlık ilgili birimlerince çalışmalara devam edilecektir.” ifadesinden de net bir şekilde anlaşılmakta ve görülmektedir.
Yasalara aykırı talepleri yasa değişikliği yapılarak, yasayı bir meslek grubunun menfaatlerine uygun hale getirmeye çalışılması ne bakanlığın kuruluş amacına, ne ülke menfaatlerine ne uluslararası anlaşmalara, ne de toplum sağlığının korunmasına hizmet etmeyecektir.
5. (Madde 5) 17.04.2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Hizmetleri Temel Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile sağlık sınıfında çalışanların tamamına yönelik uygulanan şiddeti önlemek amacı ile kanun çıkartılmıştır. 657 sayılı kanuna göre veteriner hekimler sağlık sınıfındadır. Veteriner hekimler mesleklerini sağlık hizmeti vererek icra etmektedirler. Her ne kadar bu kanun kapsamına alınmasa da yasa yeniden düzenlenerek bu kanun içerisine alınması Anayasanın Eşitlik Kuralınca hukuki bir zorunluluktur. Ancak sağlık sınıfında olmayan ve hekimlik hizmetleri yapmayan meslek gruplarına da aynı hakkın verilmesinin talep edilmesi yasanın çıkartılış amacına terstir. Birbirinden apayrı işler yapan, sağlık sınıfı bile olmayan mesleklerin bu yasadan yararlanmaya kalkışmaları hakkaniyet kuralları içinde değerlendirildiğinde hatalıdır.
6. (Madde 6) Milli Eğitim Eğitim Bakanlığı ile düzene konulan bir alanın üniversiteler alanında düzenlemeye kalkışılması bir kaos ortamı yaratacağı gibi bir takım haksızlık iddialarını da gündeme getirebilecektir. YH sınıfından GIH sınıfına unvan geçiş sınavları bakanlığın ihtiyacını karşılayacak şekilde Milli Eğitim Bakanlığı’nca organize edilmelidir.
7. (Madde 7) Veteriner biyolojik ürün ücretleri kamusal bir faaliyet olması bakımından üreticiyle veteriner hekimleri karşı karşıya getirdiği gibi sosyal devlet ilkeleriyle de bağdaşmamaktadır. Bu hizmetlerin ücretsiz olarak yapılması, bunu yapan veteriner hekimlere ise el emeği ücretinin kamu bütçesinden sağlanması toplumun sağlığının korunması açısından yararlı olacaktır. Tespit edilen ücretler bu işi yapan veteriner hekimlerin el emeğinin ve çektikleri zorlukların karşılığı olacak şekilde belirlenmeli, zaten bir dizi ekonomik zorlukla karşı karşıya bulunan hayvan sahiplerinden beklenmemelidir. Burada oluşacak maliyet kamu tarafından karşılanmalıdır.
8. (Madde 8) Veteriner hekimler kontrol ve gözetiminde çalışması gereken yardımcı personelin veteriner hekimler gibi değerlendirilmeye kalkılması gerek yasalara gerekse aynı işi yapmamaları sebebiyle uygun değildir. Kamuda çalışan personelin serbest veteriner hekimler gibi değerlendirilmesi de mümkün değildir.
9. (Madde 10) Bakanlıkta atama şartları oluştururken bazı şubeler için sınava müracaat hakkının bulunmayan fakülte ve bölümlerin olması son derece normaldir. Mesleki yetkilerin yasalarla belirlendiği, bir mesleğin yaptığı işi diğer bir mesleğin yapamayacağı, konuyla ilgili PERGEM tarafından çalışma yapılması uygun değildir. Konu hakkında teknik bilgi becerisi olmayan mesleklerin ataması yapılacak duruma gelinecek, bu da doğru kararların alınarak ülke menfaat ve yararlarına göre işlerin yapılmasına, bilgi ve bilimin ışığından yürünmesine mani olacak bir husustur. Bu sebeple fakülte ve bölümlerin mezunlarının hangi şube müdürlüklerinde görev alacağına ilişkin düzenlemenin kapsamı genişletilmemelidir.
10. (Madde 13) 02.05.2018 tarih ve 30409 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Veteriner Hekimliği Uzmanlık Yönetmeliği” kapsamında uzman veteriner hekimliği müracaatlarının yapıldığı Bakanlık TOÇ BİR-SEN tutanağında yer almaktadır. Ancak uzmanlık yönetmeliğinin müracaatlarının kabul edildiğine dair Bakanlıkça mesleki kamu oyuna yapılmış bir duyuru olmaksızın kapalı kapılar ardında müracaatlar yapılıp bu müraccatların kabulü konusunda zorlamaya gidilmesi hukuk önünde eşitlik ilkesine uymamaktadır. Zira uzmanlık sadece Bakanlık kamu personeline değil, diğer alanlarda çalışan ya da çalışmayan veteriner hekimlere de açıktır. Bunun dışındaki uygulamalar daha önceden yaşandığı gibi uzmanlık yönetmeliğinin Anayasanın eşitlik kuralının ihlali sebebiyle yargı önünde iptaliyle neticelenecektir.
11. (Madde 15) Kapalı alanlarda yapılan gıda kontrol hizmetleriyle, arazide açık alanda yapılan hizmetler farklı olduğundan bu ayrımın yapılması doğaldır. Gıda kontrol hizmetlerini veren personelin taşıdıkları hayati riskler (hastalık kapma, hayvan tarafından saldırıya uğrama) gibi konular göz önüne alınarak düzenlenmesi gerekir.
12. (Madde 17) Bakanlık yurtdışı personel görevlendirmelerinde yurda sokulacak ürünlerle birlikte hastalık sokulması söz konusu olan durumlarda yerinde inceleme amacıyla personel görevlendirmesi tabiidir. Ancak yapılan protokolde tüm çalışanların kademeli olarak yurtdışana gönderilmesi talebi ise bu amaca hizmet eden bir talep olmayıp, Bakanlık personelinin turistik gezi ihtiyaçlarına binaen yapılmış bir talebi düşündürmektedir. Zira özellikle hayvan hastalıklarının yurda girerek salgın riskleri taşıması dolayısıyla bu alanda görevlendirilecek personelin yabancı dil bilen, iletişim becerisi yüksek, hastalık epidemiyolojisine hakim kişilerden seçilmesi tabiidir.
13. (Madde 18) Teknik Müdür Yardımcılarının yanı sıra İdari Müdür Yardımcılarının veya İlçe Müdür Yardımcılarının görevlendirilmesi bakanlıkta mesleki yetkilerle donatılmış müdür ve müdür yardımcılarının alacakları kararların İdari Müdür Yardımcılarına bırakılması Bakanlıkta işleyişi bozacak, karar almada yetkin olabilmek için teknik vasıfları taşımayan kişilerin hatalı kararlarla çeşitli zararlara yol açacak nitelikte bir taleptir. Bu talebin kabul edilmemesi gerekir. Konunun PERGEM tarafından değerlendirilmesi de doğru değildir.
14. (Madde 24) Lise mezunu teknisyenlerle 2 yıllık açık öğretim mezunu teknikerlerin 4 yıllık yüksek okul mühendislerle eş değer bir şekilde seyyar görev, ek özel hizmet (arazi) tazminatı ödemelerinde maaşa esas ünvandan ödeme yapılmasının istenmesi adalet ilkelerine uymayan haksız bir taleptir. Farklı mesleki alanların yapılan işe göre farklı ücretlendirilmesi tabiidir.
15. (Madde 25) Seyyar Görev Yolluğu ve Ek Özel Hizmet (Arazi) Tazminatı, Büyük Proje Tazminatı gibi ödemelerin sınıf ve unvan ayrımı yapılmadan tüm personele eşit bir şekilde ödenmesi de taşınan sorumluluklar ve yapılan işlerin farklılığı sebebiyle haksız bir taleptir.
16. (Madde 26) Bu maddede eşit iş olmayan dallar eşit işmiş gibi gösterilerek gelir artışı sağlanması hedeflenmiştir. Bu talebin haklı bir yönü yoktur. Bir veteriner hekimin yaptığ iş ile ona yardım eden yardımcı personelin sorumluluk, iş ve yetki alanları tamamen farklıdır. Eşit olmayan işlere eşit ücret istenmesi hakkaniyet kurallarına uymamaktadır. Ayrıca yardımcı personelin yardımcısı gibi tanımlamalarla hiç bir teknik yeterliliği olmayan kişilere dahi haksız menfaat sağlanması hedeflenmiştir. Farklı iş dallarındaki farklı meslek gruplarının almış oldukları ek ödeneklerinin emsal teşkil etmeyeceği yapılan işlerin farklılığından dolayı tabiidir.
Mühendis ve veteriner hekimlerle bunlara yardımcı olan yardımcı personel tekniker ve teknisyenlerin yaptıkları görev ve taşıdıkları sorumluluk itibarı ile maaşları arasında farklılık olması tabiidir. Burada bu farklılığın sorun olarak sunulması haksız bir taleptir. Ancak veteriner hekim ve mühendislerin de maaşlarının günün koşullarına uygun olarak arttırılması ve yardımcı personelin de bu oranlar dahilinde ücret artışının talep edilmesi haklı bir talep olacaktır.
17. (Madde 28) Yardımcı Hizmetler sınıfında görev yapan personelin Genel İdrare Hizmetler sınıfına alınması kanunlara aykırı bir uygulama olduğu gibi, doğru ve hakkaniyetli bir uygulama değildir.
18. (Madde 36) Yapılan protokolde görülmektedir ki emsali ünvan sayılmayacak meslekler dahi emsal gösterilmiştir. Bu sebeple farklı meslek gruplarının farklı Ek Gösterge puanından hak edişlerini almaları tabii karşılanmalıdır. Bununla birlikte bu kişilerin sorumluluğunda çalışan yardımcı personele ek gösterge puanı verilmemesi tabiidir. Zira yapılan iş, yüklenilen sorumluluk farklıdır. Örneğin veteriner hekim sorumluluğunda çalışan bir teknisyenin veteriner hekimin taşıdığı sorumlulukları taşımayacağı açıktır. Bununla birlikte sorumluluk taşıyan veteriner hekimin de ek gösterge puanından yararlanması hakkın gereğidir.
19. (Madde 37) Bu talebin kabul edilebilir bir tarafı yoktur. Zira Bakanlıkta görevli hayvan sağlık memuru statüsündeki tekniker ve teknisyenlerin veteriner hekimlerle eşit yetkilere sahip olması düşünülemez. Bir tekniker veya teknisyenin eğitim seviyesi ile veteriner hekimin eğitim seviyesi aynı değildir. Hayvan sağlık teknisyen ve teknikerleri veteriner hekim kontrol, gözetim ve sorumluluğunda yardımcı personel olarak çalışırlar. Bu alandaki ara personel ihtiyacını karşılarlar. Veteriner hekimlere ait olan asli işlerin açılan kurslarla bu kişilerce yapılabileceği gibi bir hata ülkemizde hayvan ıslahının istenilen seviyeye gelememesinin ana sebebi olmuştur ve olacaktır. Ülkemizde yeterince yetişmiş veteriner hekim varlığı varken eğitim seviyesi düşük ve yetersiz olan teknisyenlere veteriner hekimlere ait işlerin yaptırılmaya kalkışılması ülke yararına değildir. Yine raporda yer alan beşeri sağlık hizmetlerindeki kadro hiyerarşisine bakıldığında diş teknisyenlerinin hastalarla görüşmesi dahi yasa gereği yasaktır. Herhangi bir şekilde teknisyenin insan ağzında herhangi bir uygulama yapması yasalar önünde 5 yıl hapis cezasını ön gören bir suçtur. Hemşireler konusuna gelince ise hemşireler doktor kontrol, gözetim sorumluluğu dışında hastalara herhangi bir müdahele yapamazlar. Hal böyle iken beşeri sağlık hizmetlerinde çalışan yardımcı personele daha fazla hak veriliyor-muş gibi yanıltıcı bir intiba ile veteriner hekim kontrol gözetim ve sorumluluğu altında yapılacak işlerin disiplinini bozarak hak talep etmeleri ne toplum sağlığına, ne hayvan sağlığına, ne hayvancılığın gelişimine, ne de hayvan ıslahına ve ülke ekonomisine hizmet etmeyecektir. Kanunların suç saydığı bir eylemdir.
Sayın meslektaşlarımız, tüm bu hususların dışında mesleki kazanımlarımızla ilgili böylesine önemli bir toplantıda mesleğimizin en üst düzey temsilcisi Türk Veteriner Hekimleri Birliğimizin bulunmayışı da son derece düşündürücü ve hatalıdır.
