HABER: EBRU SERT
ADANA (BÖLGE)-CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, harcanan veya kullanılan su miktarının ölçülmesine yarayan ‘su ayak izi’ uygulamasını, soru önergesiyle TBMM gündemine taşıdı. Su kullanımını ölçmeye yarayan su ayak izi uygulaması gibi konuların açıklığa kavuşmasını arzu eden Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığına yazılı soru önergesi sundu.
Gürer, sunduğu önergede halihazırda kullanabilir yeraltı suyu rezervinin ne kadar olduğunu açıklamalarını istedi. Ayrıca 2010 yılına göre yeraltı suyu rezervinde bir düşmenin söz konusu olup olmadığının da merak konusu olduğunu belirtti. Su ayak izinin tatlı su kullanımının bir göstergesi olduğuna ve Su ayak izinin yeşil, mavi ve gri olmak üzere 3 bileşeninin bulunduğuna dikkat çeken Gürer, ‘’Yeşil ve mavi renkler su tüketimini, gri su ise su üzerindeki kirliliği anlatır. Mavi su ayak izi, gri su ayak izi ve yeşil su ayak izi ile ilgili bir yol haritası oluşturulmuş mudur?’’ şeklinde konuştu. Bir yol haritasının olup olmadığı merak konusu iken, Tarım ve Orman Bakanı Bakan Pakdemirli’den yanıt gecikmedi.
Pakdemirli, Türkiye’nin yeraltı su rezervinin 18 milyar metreküp olduğunu ve Türkiye’nin su zengini ülkeler açısından 167 ülke arasında 28. Sırada yer aldığını belirtti. Su üzerindeki kirliliği anlatan gri su ayak izinin evsel su ayak izinde yüzde 87 ve endüstriyel su ayak izinde yüzde 92 oranında olduğunu açıklayan Bakan Pakdemirli, nüfus artışının ve endüstriyel yoğunlaşmanın yüksek olduğu bölgelerde gri su ayak izi oranının artmasının beklendiğini ifade etti.
13 Milar Metreküpten, 18 Milyar Metreküpe Çıktı
Pakdemirli, 2010 yılında 13,66 milyar metreküp olan yeraltı su rezervimizin 2020 yılında 18 milyar metreküpe çıktığını açıkladı. Gürer ise kuraklık ile önemli ölçüde yeraltı sularına yöneliş olduğu bu dönemde yeraltı su varlığında artışın hangi bölgelerde ve hangi nedenlerle arttığının açıklanması gerektiğini belirtti. Su varlıkları da ‘’TÜİK emekli ve memur maaş artış dönemlerinde enflasyon hesaplaması gibi ince bir teknikle mi saptandığını da sorgulamak durumundayız” şeklinde konuştu.
Su Zenginliğinde Kaçıncı Sıradayız?
Bakan Pakdemirli, Dünya Su Kaynakları Enstitüsü’nün 2015 yılında gerçekleştirdiği proje kapsamında, Türkiye’nin su stresi açısından dünyadaki diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, 2020 yılında 167 ülke arasından 28. sırada yer aldığını ifade etti.
Bakanlığın Projeleri Dikkat Çekti
İçme-kullanma suyu sektöründe, tarımsal sulamada ve endüstriyel su kullanımında, kayıpları azaltmak ve verimliliği artırmak için, dolayısıyla su ayak izini azaltmak için Bakanlığınca çeşitli projeler ve çalışmalar yürütüldüğünü belirten Bakan Pakdemirli, 3 Pilot Havzada Nehir Havza Yönetim Planı Kapsamında Ekonomik Analiz ve Su Verimliliği Çalışmaları İçin Teknik Yardım Projesi (3 NHYP)”, “Kullanılmış suların yeniden kullanılması projesi” ile alternatif su kaynakları geliştirme çalışmaları ve 3 NHYP projesi kapsamında seçilen 71 NACE tipi için Mevcut En İyi Teknikleri (MET) de içeren su verimliliğini artırmaya yönelik öneri planlarıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Evsel ve Endüstriyel Atıkta Gri Su Ayak İzi Oranı Çok Fazla
Türkiye’de, evsel ve endüstriyel su ayak izlerinde gri su ayak izinin, sırasıyla %87 ve %92 gibi büyük oranlara sahip olduğuna işaret eden Bakan Pakdemirli, “Nüfus artışının ve endüstriyel yoğunlaşmanın yüksek olduğu bölgelerde gri su ayak izi oranının artması beklenmektedir. Yine, “gri su ayak izi”, konuyla ilgili tüm kurum ve kuruluşların iş birliği yapmasını gerektiren konulardan biri olup su ayak izine ilişkin verilerin güncellenmesi ve havza bazlı su ayak izi belirlenmesi Bakanlığımızca planlanan çalışmalar arasında yer almaktadır” dedi. Gürer ise, sürecin 19 yıldır planlanmamış olmasını anlaşılır bulmadığını ifade ederek, Tarım alanlarına ulaşan su kaynaklarının korunmasını ve suyun kirlenmesinin önlenmesi için bu alanda tutarlı ve sürekli takibin şart olduğunu söyledi.
Bitkisel Üretimde Su Kullanımı
Bitkisel üretim ve otlatma kategorilerinden oluşan tarım sektöründe yeşil su ayak izinin ön plana çıktığına işaret eden Pakdemirli, “Endüstriyel ve evsel su kullanımı ise neredeyse tamamen gri su ayak izinden oluşur. Tüketimin su ayak izinde en büyük paya sahip olan tarım sektöründe %92’lik bölümü bitkisel üretim oluşturmaktadır. Burada, tahıllar %35’lik bir bölümü oluştururken, yem bitkileri %34 oran ile ikinci sıradadır” diye konuştu.
Tahıl ve Endüstri Bitkileri de Su Kullanımı Miktarı Arttı
Bakan Pakdemirli, Gürer’in önergesine verdiği yanıtları şu açıklamayla sonlandırdı: “Mavi su ayak izinde en büyük paya tahıllar ve endüstri bitkileri sahiptir. Bu durum endüstri
bitkilerinin mevcut su kaynaklarına daha fazla ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Yem bitkileri yağışlara ve dolayısıyla iklim değişkenliğine bağlıdır. Tahıllar ise her ikisine de ihtiyaç duymaktadır. Bakanlığımız ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) tarafından birlikte yürütülen “Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi ve Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi” kapsamında 25 nehir havzasında Nitrata Hassas Bölgelerin (NHB) belirlenmesi ve bu bölgelerde sularda tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan nitrat kirliliğinin önlenmesi için gerekli tedbirleri içeren Tarımsal Eylem Planlarının hazırlanması çalışmaları yürütülmektedir. Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi ve Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi ile tarımsal üretim açısından su ayak izinin azaltılmasına dolaylı yoldan hizmet eden modern sulama sistemlerinin kullanımı, analize dayalı gübreleme planının hazırlanması gibi çevre dostu tarımsal uygulama teknikleri ile su ve gübre uygulamalarının çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması ve önlenmesi hedeflenmiştir.”
